ضرر تولید از ماشین‌آلات فرسوده

مریم بابایی

مسئولان وزارت صمت از کاهش تعرفه واردات ماشین آلات به یک درصد خبر داده‌اند. در حال حاضر به دلیل شرایط تحریم، تولید با چالش نوسازی تجهیزات و انتقال تکنولوژی رو به روست. در این شرایط آیا کاهش تعرفه واردات ماشین‌آلات اجرایی می‌شود و این کاهش سه درصدی می‌تواند نوسازی خطوط تولید را در پی داشته باشد.

در قانون بودجه سال ۱۴۰۱ معافیتی گمرکی واردات ماشین‌آلات موردنیاز صنایع، معادن و بخش کشاورزی لغو و تعرفه ماشین آلات ۴ درصد شد. این موضوع از همن ابتدا هشدار فعالان اقتصادی و صنعتگران مبنی بر افت کم و کیف تولید را به همراه داشت. به تازگی محمدمهدی برادران، معاون وزیر صنعت، معدن و تجارت از تعیین تکلیف تعرفه واردات ماشین‌آلات صنعتی و معدن در مجلس خبر داده و گفته تفاهم دولت و مجلس این است که اگر معافیت را برنگردانیم تعرفه را به یک درصد برسانیم.
طی سال‌های اخیر تحریم و محدودیت‌های ناشی از آن باعث شده واردات ماشین‌آلات تولید متوقف شود و نوسازی تجهیزات و انتقال تکنولوژی در بسیاری از صنایع صورت نگیرد. در این شرایط صنایع مختلف با افت کمی و کیفی تولید، نه تنها پاسخگوی نیاز داخل نبودند بلکه به دلیل عقب ماندن از تکنولوژی روز اندک بازارهای صادراتی موجود را از دست داده‌اند. این وضعیت همچنین منجر به افزایش قیمت تمام شده کالا و گرانی در بازار مصرف شده است.

به عنوان نمونه بیش از ۱۵‌هزار دستگاه ماشین‏‌آلات معدنی با عمر بیش از ۲۰سال در ناوگان صنایع معدنی وجود دارد که نیازمند نوسازی و جایگزینی است. یا در حالی که ظرفیت اسمی تولید سیمان تقریبا ۹۰میلیون تن است، فرسودگی تجهیزات تولید و دیگر مشکلات باعث شده کارخانجات در این صنعت، با ظرفیت پایین‌تری فعالییت کنند و براساس آخرین آمارها تولید سیمان در سال ۱۴۰۰ نسبت به سال ۱۳۹۹ با کاهش حدود ۶ میلیون تنی به حدود ۶۳میلیون تن رسید. این وضعیت در صنایع دیگری همچون لوازم خانگی، صنایع غذایی و … موجب افت کم و کیف تولید شده است.

آلبرت بغزیان، کارشناس اقتصادی با بیان اینکه یکی از عوامل اصلی افت تولید و توسعه صنعت، فرسودگی تجهیزات، دستگاه‌های تولید و نداشتن فناوری‌های نو است، گفت: با این روند علاوه بر کمبود و گرانی کالا در داخل، کالای تولید شده شرایط راهیابی به بازارهای صادراتی را نیز از دست می‌دهد.

وی افرود: مجموع این عوامل مانع از ورد ارز به کشور می‌شود و نهایتا در این چرخه معیوب، شاهد رشد نرخ ارز، عدم تامین نقدینگی مورد نیاز بنگاه‌ها و اعطای تسهیلات مورد نیاز برای نوسازی و ضربه به تولید خواهیم بود.
بغزیان ادامه داد: عدم واردات ماشین آلات برای تولید باکیفیت منجر به رشد قیمت تمام شده تولیدات می‌شود چرا که بسیاری از خطوط تولید تعطیل شده‌اند و کارخانه‌ها با بخش اندکی از ظرفیت خود کار می‌کنند.
وی در پایان گفت: تحریم، سیاست‌های غلط اقتصادی و سیاست‌های اشتباه در حوزه روابط خارجی نهایتا تولید و مردم را متحمل هزینه و ضرر بیشتر خواهد کرد.