سایت خبری تحلیلی کسب و کار استارت آپ | کارآفرینی | دانش بنیان | اقتصاد
به گزارش کسب و کار نیوز، تحریم و محدودیت‌های حاصل از آن نه تنها بر کاهش میزان صادرات به طور کلی اثر گذار بوده است، بلکه در حال تضعیف جایگاه کشور در بازارهای صادراتی است که نمونه مهم آن اتحادیه اروپا به شمار می‌رود.
محدودیت‌های داخلی و قوانینی که به قول صادرکنندگان بیش از موانع خارجی سد راه صادرات به کشورهای دیگر شده، هنوز پابرجاست و این موانع به اضافه موانع حاصل از تحریم راه صادرات کشور ما به بازارهای دیگر را بسته‌تر می‌کند. از دید کارشناسان به زودی حتی شاید شاهد توقف صادرات باشیم. به طوری که برخی منتظر تنگ‌تر شدن بازار کشورهای همسایه در برابر کالای ایرانی هستند. این تهدید می‌تواند باعث افت ارزهای صادراتی شود که در حال حاضر با ناامیدی که نسبت به افزایش ذخایر ارزی وجود دارد، مشکلات اقتصادی‌ای در پی دارد.
جدیدترین بررسی‌های انجام شده از سوی اتاق بازرگانی تهران نشان می‌دهد، ایران در سال ۲۰۱۸ میلادی حدود ۹.۵ میلیارد یورو به اتحادیه اروپا صادرات داشته که این عدد در قیاس با سال قبل از آن، کاهش شش درصدی را نشان می‌دهد.
همچنین ایران در فاصله سال‌های ۲۰۰۷ تا ۲۰۱۸ میلادی در مجموع با کاهش پنج میلیارد یورویی صادرات خود به اتحادیه اروپا مواجه شده است.
با وجود آنکه ایران توانسته در شرایط تحریم و محدودیت‌های اقتصادی بازار خود را در اتحادیه اروپا را حفظ کند اما به نظر می‌رسد، عامل نگران کننده در این فرایند، گسترش حضور دیگر کشورهای منطقه در بازار اروپا و به نوعی جایگزینی کالاهای ایرانی با محصولات آنهاست.
بر اساس آمارهای منتشر شده، عراق که در سال ۲۰۰۷ حدوداً معادل نیمی از ارزش صادراتی کالاهای ایرانی را به اروپا صادر می‌کرد، در جدیدترین آمار با حدود ۱۶.۴ میلیارد یورو صادرات، ۱.۵ برابر ایران به اروپا صادرات داشته است.
عربستان سعودی نیز از ۲۰۱۶ بار دیگر منحنی صادراتی خود به اروپا را مثبت کرده و با رسیدن به عدد ۳۱ میلیارد یورو بیش از سه برابر ایران صادرات داشته است.
براساس بررسی‌های انجام شده از سوی اتاق بازرگانی تهران، دیگر رقیب اقتصادی ایران در منطقه نیز ترکیه است که در سال‌های اخیر میزان صادرات خود به اروپا را بیش از ۱.۶ برابر کرده و به عدد ۷۶ میلیارد یورو رسیده است.
از نظر تراز تجاری نیز وضعیت ایران چندان مثبت نیست. ایران در سال ۲۰۱۸، حدود ۹ میلیارد یورو واردات از اتحادیه اروپا به ثبت رسانده و تراز تجاری‌ش مثبت نیم میلیارد یورو بوده است. این در حالی است که تراز تجاری عراق به اتحادیه اروپا مثبت ۱۲.۷ میلیارد یورو بوده است.
حمیدرضا صالحی، دبیرکل فدراسیون صادرات انرژی و صنایع وابسته
نیاز به متولی صادراتی داریم
با توجه به افزایش نرخ ارز در سال ۹۷ که به کاهش ارزش پول ملی منتهی شد، پیش بینی می‌شد که تمایل به صادرات افزایش پیدا کرده و بخشی از مشکلات کشور با تکیه بر ارزهای صادراتی مرتفع شود. اما برخلاف تجربه موفق کشوری مثل چین ما نتوانستیم از فرصت افزایش نرخ ارز به نفع صادرات استفاده کنیم. به طوری که صادرات ما برعکس انتظارات و پیش‌بینی‌ها کاهش هم داشت. به دلیل محدودیت‌ها و موانع جدی‌ای که پیش روی صادرات است و با وجود آنکه اراده‌ای در دولت برای اصلاح این قوانین وجود ندارد، امیدی به آینده بازارهای صادراتی نیست و کوچک‌تر شدن بازارهای صادراتی با وجود این مسائل امری محتوم است.
اگر مقوله مهمی مثل صادرات مورد توجه قرار می‌گرفت، حتما باید برای آن متولی مهمی در نظر می‌گرفتند. در حالی که امروزه مسئولیت واردات و صادرات را یک سازمان یکسان بر عهده گرفته است که از عملکرد آن چندان نمی‌توان رضایت داشت.
البته تحریم و کاهش مراودات بین المللی ما با دنیا در این مسئله یعنی افت صادرات، تاثیر مهمی داشته است و همین مسئله فرصت افزایش صادرات ما به کشورهای همسایه را نیز از ما گرفته است و در حال حاضر این فرصت دست رقبای ترک ما افتاده است که با زکاوت بیشتری نسبت به ما در بازارهای همسایگان حضور دارند.
صادرات بیش از هر چیزی نیاز به یک متولی صادراتی دارد که شاید در قالب معاون صادرات رئیس جمهور خیلی از مسائل صادرکنندگان را حل کند. یکی از نیازهای اساسی صادرات، پشتوانه‌های دولتی و ایجاد واحدهای سیاسی بدین منظور است. همچنین لازم است در حوزه صادرات تمرکز فعالان بر صادرات کالای با ارزش افزوده بالا در بازارهای صادراتی باشد تا کالای ما در این بازارها حداقل در برابر رقبا، دوام بیاورد. اما آنچه در حال حاضر مشکل آفرین شده است، تداوم صادرات کالای بی کیفیت است که به وجه صادرات ایرانی آسیب می‌زند.
