افسار قیمت‌ها در دست ارز نیمایی

ثمانه نادری

به گزارش کسب و کار نیوز اگرچه با کاهش نرخ دلار برخی منتظر تغییر قیمت‌ها هستند؛ اما تولیدکنندگان کماکان ارز خود را از سامانه نیما و با نرخ ۸ هزار تومان تامین می‌کنند؛ یعنی نرخ ارز در سامانه نیما تغییر چندانی نداشته است تا تغییری در قیمت کالاها نیز به وجود آید. آنچه قیمت‌ها در سامانه نیما را تغییر می‌دهد، روند عرضه و تقاضای ارز است که بررسی‌ها نشان از روال سابق آن دارد و به همین دلیل هم هست که با وجود کاهش نرخ ارز در بازار آزاد، قیمت کالاها و محصولات تولیدی پایین نیامده و این کاهش اثری بر وضعیت تولید نداشته است.
کارشناسان اما می‌گویند کاهش نرخ ارز در بازار آزاد حتما مشکل تولید‌کنندگانی که قادر به تامین ارز در نیما نیستند را در بلندمدت برطرف می‌کند و به تبع با افزایش سرعت تولید در کشور و جبران میزان کاستی‌ها در فرایند تولید، قیمت‌ها هم کاهش پیدا می‌کند؛ چراکه مشکلات موجود برای تامین ارز است که باعث شده میزان تولید پایین بیاید و تولیدکننده برای جبران هزینه‌ها، نرخ‌ها را بالا ببرد.
به گفته سخنگوی انجمن صنفی تولیدکنندگان لوازم خانگی، مردم باید بدانند که کاهش قیمت ارز در بازار آزاد ربطی به بخش تولید ندارد و اگر قرار است تغییری در قیمت‌ها ایجاد شود و شاهد کاهش قیمت‌ها باشیم، باید قیمت ارز در سامانه نیما کاهش یابد.
یکی از چالش‌های مهم مردم طی مدت اخیر این بوده که چرا قیمت‌ها با ادامه روند کاهشی نرخ ارز پایین نیامده است. کارشناسان بر این عقیده‌اند که نرخ ارز در بازار به صورت غیرواقعی پایین آمده و برخی هم بر این عقیده‌اند این میزان کاهش چندان زیاد نبوده تا قیمت‌ها را به تغییر وا دارد.

اصرار دولت به ارز دو نرخی
مهدی پورقاضی، عضو اتاق بازرگانی تهران
بخش خصوصی مخصوصا در رابطه با فروش، بر بازار آزاد تاکید دارد؛ در حالی که خرید ارز این بخش همچنان توسط سامانه نیما صورت می‌گیرد که البته مشکل تولیدکنندگان در این خصوص کندی عرضه ارز است. با کاهش قیمت ارز قاعدتا باید بخش خصوصی هم قیمت‌ها را پایین بیاورد؛ اما مساله چسبندگی قیمتی است. از سویی محصولات و کالاهای اساسی از نظر تاثیر‌پذیری از ارز بازار آزاد و قیمت آن با هم متفاوت است. برخی از محصولات با سرعت بیشتری نسبت به برخی دیگر از نرخ ارز تاثیر می‌گیرند. برای مثال قیمت طلا با کاهش نرخ ارز درست بعد از چند دقیقه، پایین می‌آید یا قیمت سکه نیز با همین سرعت از تغییرات و نوسانات نرخ ارز، تاثیر می‌گیرد؛ اما اقلام خوراکی و کالاهای مصرفی مردم و به‌ویژه آنهایی که با تقاضای زیادی از جانب مردم روبه‌رو است، این شرایط را ندارد. تولیدکنندگان برخی از اقلام البته برای افزایش تقاضا، ناگزیر قیمت‌ها را پایین می‌آورند؛ اما این مساله درباره مابقی کالاهای خوراکی و اقلام پرمصرفی که مد نظر است، صدق نمی‌کند. تنها کاری که دولت می‌تواند انجام دهد، تک‌نرخی کردن ارز و ایجاد شرایط رقابت برای تولیدکنندگان است. فضای رقابتی می‌تواند نرخ‌ها را پایین بیاورد.
بنابراین باید فرصت بدهیم شرایط رقابت فراهم شود و اجازه دهیم افرادی با ارز ارزان‌تر مواد اولیه را در بازار عرضه کنند تا تحت‌تاثیر آن تولیدکننده انگیزه‌ای برای کاهش قیمت‌ها داشته باشد؛ اما در حال حاضر شرایط بازار اصلا رقابتی نیست. اصرار دولت به ارز دو نرخی نیز مانع از تغییرات قیمت می‌شود؛ در حالی که یکسان‌سازی و تک نرخی کردن ارز، چالش موجود را حل خواهد کرد.