سایت خبری تحلیلی کسب و کار استارت آپ | کارآفرینی | دانش بنیان | اقتصاد
سید محمد میرحسینی در گفت‌وگو با ایسنا، افزود: آب شیرین یکی از ضروری‌ترین نیازهای انسان و موجودات زنده است و بی‌جهت نیست که تمدن‌های بزرگ باستانی مثل بابل، سومر، هلیل و … همگی در کنار منابع آب شکوفا شده‌اند.
وی با بیان اینکه در ادیان و مذاهب گوناگون آب به‌عنوان سرچشمه حیات، حرمت فراوانی داشته و ماده‌ای مقدس به شمار می‌رود تا جایی که حتی سوگند به آب در برخی مناطق مرسوم بوده و هست، اضافه کرد: در آیین زرتشت آب دومین آفریده از جهان بوده و سبب آفرینش آن، نابود کردن دیو تشنگی است. در دین اسلام نیز آب از اهمیت و تقدس بسیار بالایی برخوردار بوده و بیش از ۱۰۰ آیه در قران کریم در مورد آب و طبیعت وجود دارد.
میرحسینی با اشاره به اینکه اگرچه زمین به کره آبی شهرت دارد و بیشتر سطح آن را آب پوشانده است اما اغلب این آب‌ها غیرقابل استفاده بوده و منابع آب شیرین در زمین بسیار محدود است، اظهار کرد: همین منابع محدود نیز توزیع بسیار ناهمگونی در سطح خشکی‌ها دارند؛ رشد سریع جمعیت و در کنار آن صنعت و کشاورزی و بهره‌برداری بیش‌ازحد منابع آب شیرین، همچنین تغییرات اقلیمی، وقوع خشک‌سالی‌های متعدد و آلودگی بسیاری از آب‌ها به دلیل عدم رعایت اصول زیست‌محیطی، همگی موجب شده‌اند که بحران کمبود آب شیرین به یکی از مهم‌ترین مشکلات بشر در سال‌های اخیر تبدیل شود.
این زمین‌شناس با بیان اینکه بسیاری از کارشناسان پیش‌بینی کرده‌اند که در صورت تداوم این روند، بسیاری از جوامع با مشکلات اساسی مواجه خواهند شد، عنوان کرد: کمبود منابع آب شیرین بسیاری از کارشناسان را بر آن داشت که با ایجاد تغییراتی در آب‌های شور و لب‌شور موجود در دریاها و خشکی‌ها و به عبارتی کاهش شوری آن‌ها بخشی از نیاز بشر به آب شیرین را تأمین کنند.
وی ادامه داد: اگرچه در ابتدای امر تنها بخش کمی از نیازهای آبی از این طریق تأمین می‌شد اما با گذشت زمان و توسعه سریع تکنولوژی‌های شیرین سازی آب، این صنعت به یکی از مهم‌ترین منابع تأمین آب شیرین تبدیل شد و امروزه در بسیاری از کشورهای دنیا اصلی‌ترین منبع تأمین آب شیرین همین صنعت است. شرکت‌های بزرگی در گوشه و کنار دنیا در حال انجام تحقیقات و طراحی سیستم‌های جدید شیرین‌سازی آب هستند و هر از گاهی شاهد حضور نسل‌های جدیدی از دستگاه‌های آب‌شیرین‌کن با ظرفیت‌های بسیار بالا هستیم.
میرحسینی با اشاره به اینکه کمبود منابع آب شیرین در سال‌های اخیر بخش‌های صنعت و کشاورزی کشور به‌ویژه مناطق جنوبی و شرقی را با چالش‌های عمده‌ای مواجه کرده و در بسیاری از شهرها و روستاها تأمین آب شرب به دغدغه بزرگ مسئولین تبدیل و گاه موجب بروز تنش‌های محلی و مهاجرت‌های گسترده شده است، افزود: استفاده از روش‌هایی همچون انتقال آب از یک حوزه به حوزه دیگر علاوه بر صرف هزینه‌های هنگفت، مسائل زیست‌محیطی دیگری از قبیل افزایش ریزگردها و تخریب برخی اکوسیستم‌ها را موجب شده است.
وی اضافه کرد: نگاهی به سایر کشورهای حاشیه خلیج‌فارس که عمدتاً میانگین بارندگی کمتری از ایران داشته و از منابع آب زیرزمینی چندانی برخوردار نیستند، نشان می‌دهد که طی یک دهه گذشته با استفاده از فنّاوری نمک‌زدایی آب دریا نه‌تنها دغدغه تأمین آب شرب را برطرف کرده‌اند بلکه در حوزه تأمین آب موردنیاز صنعت و کشاورزی نیز گام‌های مهمی برداشته‌اند.
این مدرس زمین‌شناسی با بیان اینکه بر هیچ‌کس پوشیده نیست که این صنعت همانند هر صنعت دیگری بر محیط‌زیست اطراف خود اثراتی خواهد داشت که عدم توجه اصولی به آن‌ها مشکلات عدیده‌ای را به دنبال خواهد داشت، تصریح کرد: اما آنچه متأسفانه در سال‌های اخیر در خصوص اثرات زیست‌محیطی صنعت شیرین سازی آب دریا در رسانه‌ها و از قول مسئولین و کارشناسان مختلف نقل شده است، بیان اغراق‌آمیزی از اثرات منفی استقرار این صنعت در سواحل جنوبی ایران است.
میرحسینی با اشاره به اینکه امروزه اجرای طرح‌های ارزیابی زیست‌محیطی قبل از احداث صنایع بزرگ، مکان‌یابی مناسب محل استقرار هر صنعت و بررسی همه‌جانبه اثرات آن بر محیط پیرامون خود و ارائه راهکارهای مناسب جهت به حداقل رساندن اثرات منفی، یکی از اصول پذیرفته‌شده در همه کشورهاست، ابراز کرد: اگر این ارزیابی به شیوه مناسب انجام شود، با حداقل چالش‌ها بعد از تأسیس هر صنعتی در یک منطقه مواجه خواهیم بود و صنعت شیرین سازی آب‌های شور نیز از این قاعده مستثنی نیست.
وی ادامه داد: تجربه‌های بسیار موفق از شیرین سازی آب دریا با حداقل اثرات زیست‌محیطی در کشوهای دیگر نشان می‌دهد که با مکان‌یابی صحیح، استفاده از شیوه‌های آبگیری متناسب با شرایط منطقه، تخلیه پساب‌های کم‌خطر با شیوه‌های مناسب و از همه مهم‌تر بهره‌برداری اقتصادی از پساب‌های خطرناک و بسیار شور آب‌شیرین‌کن‌ها که دغدغه اصلی فعالان محیط‌زیست است، می‌توان تا حد بسیار قابل قبولی مانع تأثیرات منفی این صنعت (که در شرایط فعلی کمبود منابع آبی کشور، استفاده از آن اجتناب‌ناپذیر است) بر سواحل جنوب کشور باشیم.
این مدرس حوزه زمین‌شناسی و طبیعت‌گردی با بیان اینکه در نگاه اغلب منتقدان استفاده از این صنعت، مهم‌ترین چالش و معضل موجود، شورابه هایی است که هم به دلیل دما و چگالی متفاوت و هم به سبب غلظت‌های بالای املاح، تخلیه آن‌ها در دریا اثرات قابل‌توجهی بر اکوسیستم حساس خلیج‌فارس، صنعت شیلات، گردشگری و … خواهد داشت، تصریح کرد: بندرت به ارزش‌افزوده حاصل از این پساب‌ها پرداخته شده است؛ استحصال نمک‌های مختلف سدیم و پتاسیم و عناصر با ارزشی از قبیل منیزیم، بور، استرانسیوم، برم و … از آب دریا به‌عنوان یکی از شیوه‌های مرسوم و کاملاً اقتصادی در بسیاری از کشورهای دنیاست.
وی اضافه کرد: تنها در کشور چین سالانه بیش از ۳ میلیون تن ترکیبات منیزیم و حدود ۲میلیون تن نمک‌های پتاسیم، علاوه بر ده‌ها ترکیب مهم و اقتصادی دیگر از چنین منابعی استخراج می‌شود. استحصال چنین ترکیباتی از پساب آب‌شیرین‌کن‌ها بسیار مقرون‌به‌صرفه تر از آب دریاست و امروزه در برخی از مناطق دنیا آب‌شیرین‌کن‌هایی موسوم به آب‌شیرین‌کن‌های بدون تخلیه پساب مشغول فعالیت هستند که کلیه ترکیبات و املاح شورابه ها را استحصال می‌کنند.
میرحسینی با بیان اینکه هرچند مطالعات پراکنده‌ای در مقیاس آزمایشگاهی در رابطه با پساب آب‌شیرین‌کن‌های فعال هرمزگان و استفاده اقتصادی از آن‌ها از جمله جداسازی برخی عناصر یا کشت برخی گونه‌های اقتصادی جلبک سازگار با شورابه ها صورت گرفته است، اظهار کرد: اما تاکنون این موضوع به‌عنوان بخشی جدانشدنی از این صنعت موردتوجه قرار نگرفته است. لذا ضمن توجه به مکان‌یابی مناسب برای این صنعت، الزام صنایع و بهره‌برداران تأسیسات آب‌شیرین‌کن به احداث هم‌زمان صنایع مربوط به استحصال نمک‌ها و عناصر ارزشمند از شورابه‌های مذکور، علاوه بر ایجاد فرصت‌های شغلی جدید و سودآوری قابل‌توجه (که ممکن است ارزشی بیش از آب تولیدشده توسط آب‌شیرین‌کن داشته باشد)، بسیاری از نگرانی‌های بجای زیست‌محیطی را رفع خواهد کرد.
این مدرس حوزه زمین‌شناسی و طبیعت‌گردی با اشاره به اینکه ظرفیتی که به بهترین شکل در استان‌های ساحلی کشور و به‌ویژه سواحل دریای عمان وجود داشته و در صورت اجرای صحیح می‌تواند این مناطق را به قطب تولید آب شیرین و استحصال نمک‌ها و عناصر خاص در نیمه جنوبی کشور تبدیل کند، بیان کرد: با تأمین بخش زیادی از آب موردنیاز این مناطق از فشار مضاعف به منابع آب زیرزمینی و بروز معضلات و پیامدهای آن از جمله ایجاد فرو چاله‌ها، شور شدن و یا خشک شدن سفره‌های آب، به مخاطره افتادن حیات‌وحش و پوشش گیاهی و … جلوگیری کند.
انتهای پیام
