سایت خبری تحلیلی کسب و کار استارت آپ | کارآفرینی | دانش بنیان | اقتصاد
شایلی قرایی
یکی از مقرون‌به‌صرفه‌ترین بازارها برای حضور دلالان بازار خرید و فروش زعفران است که این روزها نوسانات نرخ دلار درآمد زیادی را روانه جیب‌های‌شان کرده است. حضور دلالان و واسطه‌ها برای خرید مستقیم زعفران از کشاورزان با نوسانات نرخ ارز بیشتر شده و به دلیل نیاز مالی که کشاورز دارد، خرید بسیار پایین‌تر از قیمت واقعی این روزها افزایش یافته است. در هنگام برداشت محصول و پس از خشک شدن زعفران‌ها که اغلب به روش سنتی انجام می‌شود، کشاورزان به دلیل نیاز فوری به پول آنها را در کیسه‌های کوچک مشمایی بسته‌بندی کرده و به فروش می‌رسانند. این دلالان نیز با خرید زیر قیمت، خستگی ماه‌ها تحمل سختی و مشکلات تولید زعفران را بر تن کشاورزان باقی می‌گذارند. طلای سرخ ایران که مرغوب‌ترین محصول ایرانی است، این روزها از چوب حراج دلالان، نبود مراکز خرید، نبود برند، بسته‌بندی سنتی، نبود امکانات برای بسته‌بندی جدید و نوسانات شدید ارزی رنج می‌برد.
معاون باغبانی وزیر جهاد کشاورزی در این رابطه گفت: برخی دلالان زعفران را تا کیلویی ۶۰۰ هزار تومان زیر قیمت واقعی از کشاورزان می‌خریدند که وزارتخانه وارد عمل شد و طبق اجازه‌ای که قانون داده، خرید توافقی حمایتی را آغاز کرد. فعالان بازار نیز بر این باورند که عده‌ای دلال با خرید زعفران از سازمان تعاون روستایی یا بورس کالا اقدام به فروش محصول با نرخ‌های دو تا سه برابر خرید در بازار می‌کنند. اکثر افرادی که از بورس کالا اقدام به خرید زعفران می‌کنند، هیچ سنخیتی با بازار زعفران نداشته و در واحدهای بسته‌بندی و حوزه صادرات فعالیتی ندارند. اگرچه سازمان تعاون روستایی با دو هدف حمایت از کشاورز و تنظیم قیمت در بازار در ابتدای فصل سال گذشته اقدام به خرید زعفران از کشاورزان کرد، اما عملا اتفاق دیگری در این میان رخ داده، چراکه ۷۰ تن زعفران خریداری‌شده از سوی سازمان تعاون روستایی دست عده‌ای دلال افتاده که در ماه‌های اخیر بازارهای ارز، طلا و سکه را آشفته کرده بودند.
متاسفانه به دلیل عدم نظارت کافی از سوی دستگاه‌های مربوط بر بازار زعفران، فضای بسیار مناسبی برای فعالیت دلالان در منطقه فراهم شده است، به طوری که این افراد با کاهش شدید قیمت‌ها، بیشترین سود را به جیب می‌زنند. بر اساس گزارش های منتشر شده ۶۵ تا ۷۰ درصد از سود افزایش قیمت زعفران به دلال‌ها و واسطه‌ها می‌رسد.
سوءاستفاده از نیاز کشاورزان به پول
علی حسینی، فعال بازار زعفران
از آنجایی که زعفران محصولی گران‌قیمت و مورد مصرف است، حضور دلالان و واسطه‌ها نیز در این بازار بیشتر شده است. مصرف زعفران هم در کشور و هم در خارج از کشور بالاست و درآمدزایی می‌تواند از این محصول بسیار خوب باشد. جدای از اینکه سختی‌های زیادی برای تولید زعفران وجود دارد، اما دلالان به واسطه اینکه در بین تولید محصول و مصرف آن قرار گرفته‌اند با کمترین زحمت به بیشترین درآمد می‌رسند. در ماه‌های اخیر نیز به دلیل نوسانات ارزی و افزایش نرخ دلار این دلالان مبالغ هنگفتی به جیب زده‌اند. متاسفانه این افراد با مراجعه مستقیم و درست زمانی که کشاورزان به پول محصول خود نیاز فراوان دارند، به زمین‌های زیرکشت رفته و با مذاکره مستقیم با کشاورزان که هر ساله هم تکرار می‌شود به دلیل سود فراوان بر تعداد دلالان هم افزوده می‌شود، زعفران را ارزان‌تر می‌خرند و هم به افرادی که مهم‌ترین نقش را در تولید این محصول باارزش دارند ضررهای زیادی وارد می‌کنند و هم بر مبالغ سود و درآمد خود می‌افزایند. ایران در حال حاضر ۹۰ درصد زعفران دنیا را تولید می‌کند و حرف اول را از نظر تولید و کیفیت می‌زند، اما متاسفانه به دلایل بسیار زیاد نمی‌تواند سهم بزرگی از بازار صادراتی آن داشته باشد. دلالان و نوسانات ارزی، مدل بسته‌بندی و… نمونه‌هایی از مشکلات بر سر راه درآمدزایی از صادرات این محصول هستند. در ۱۰ سال اخیر در توسعه و ایجاد بازارهای جدید صادراتی توفیق چندانی نداشتیم که این امر برای کشور که به طور مستمر با افزایش تولید روبه‌رو است، یک ضعف تلقی می‌شود.
۵۰۰ میلیون تا یک میلیارد تومان سود دلالان بابت فروش هر تن زعفران
غلامرضا میری، رئیس اتحادیه زعفران‌فروشان مشهد
دلالان بازار زعفران این روزها در این بازار حضور فعالی دارند و اگر به بازارهای فروش این محصول مراجعه کنید، متوجه خواهید شد تعیین‌کننده قیمت‌ها این افراد شده‌اند و کاسبی فروشندگان به دلیل حضور مستمر واسطه‌ها رونقی ندارد. باید این افراد با نظارت‌هایی که ضرورت دارد انجام شود، از بازارهای زعفران کنار گذاشته شوند تا بتوان در این اوضاع از زعفران ناب ایرانی درآمدزایی و برای بهبود اوضاع اقتصادی هزینه کرد. امروز در شرایطی قرار گرفته‌ایم که دلالان بدون اینکه کمترین زحمتی برای‌شان داشته باشد درآمدهای میلیاردی از فروش طلای سرخ کسب کرده‌اند. امروز دلالان مبالغی بین ۵۰۰ میلیون تا یک میلیارد تومان سود بابت فروش هر تن زعفران کسب می‌کنند که مبلغ قابل توجهی است، در حالی که کشاورز با بیشترین زحمتی که برای تولید زعفران می‌کشد، کمترین سود را می برد. این دلالان با حضور در زمین‌های کاشت زعفران این محصول را مستقیم و ارزان از کشاورز می‌خرند و برای فروش به افراد خاص خودشان مراجعه می‌کنند. ارزان خری و زدن چوب حراج دلال بر زعفران ایرانی انگیزه‌ای برای کشاورز باقی نگذاشته است. از سوی دیگر این دلالان در حالی سودهای هنگفت از فروش زعفران دارند که افزایش قیمت ارز برای صادرکنندگان زعفران سودی نداشته زیرا به دلیل تحریم ارزی، زعفران به ریال فروخته می‌شود. اما این دلالان در برخی مواقع با ارز معامله می‌کنند. نوسانات ارزی موجب شده طی هفته‌های گذشته قیمت هر کیلو زعفران تا ۸ میلیون تومان افزایش پیدا کند و در حالی که سود این افزایش قیمت باید به جیب زحمت کشان واقعی برود، دلالان را پولدارتر می‌کند.
