محمد جوادی قاضیانی
به گزارش کسب و کار نیوز، شاخص سهولت کسبوکار از ۱۰ زیرشاخص شروع کسبوکار، شرایط صدور مجوز ساخت، اخذ اعتبار و تجارت برونمرزی، دسترسی به برق، ثبت مالکیت، حمایت از سرمایهگذاران اقلیت، پرداخت مالیات، اجرای قراردادها و رسیدگی به ورشکستگی و پرداخت دیون تشکیل شده است. شاخصهایی که اگر به صورت اختصاصی در محیط استارتآپی و کسبوکارهای دانشبنیان بررسی کنیم میتوانند رتبه بدتری را نصیب ایران کنند. وضعیت محیط کسبوکاری استارتآپها در بسیاری از شاخصها نامطلوب است که عمده مشکلات این حوزه و محیط کسبوکاری این حوزه به عدم قرابت قوانین با نوع کسبوکار دانشبنیانها و استارتآپها باز میگردد، به طوری که اگر قوانین کسبوکاری ما همچون مالیات، بورس، صدور مجوزها و… توانایی شناسایی و شناخت ذات کسبوکاری استارتآپها را داشته باشند احتمالا بسیاری از مشکلاتی که این نوع کسبوکارها با آن دست و پنجه نرم میکنند، حل خواهند شد. در رابطه با تسهیل محیط کسبوکاری استارتآپها صحبتهای زیادی شده و بیشتر فعالیتهایی هم که صورت میپذیرد با قربانی شدن تعدادی از این کسبوکارهاست که به سرانجام میرسند و اندکی محیط کسبوکاری برای این نوع شرکتها تسهیل میشود. از میان شاخصهای تسهیل فضای کسبوکاری دانشبنیان در کشور علاوه بر لزوم بهروز شدن قوانین کسبوکاری با ذات کسبوکاری و مدل کسبوکاری استارتآپها که میتواند در کلیه شاخصها اثرگذار باشد، باید توجه ویژهای هم بر شاخصهای صدور مجوز، تجارت برونمرزی، ثبت مالکیت، حمایت از سرمایهگذاران اقلیت، مالیات و رسیدگی به ورشکستگیها وجود داشته باشد تا دلایل غیر کسبوکاری برای شکست استارتآپها و شرکتهای دانشبنیان به حداقل برسد.
در این رابطه تلاشهای زیادی در کشور صورت گرفته و شاید بیشترین فعالیت را برای بهبود فضای کسبوکاری استارتآپها و اصلاح بازار آنها معاونت علمی و فناوری ریاستجمهوری انجام داده است که از طرفی با معرفی و تحلیل حوزههای غیرروتین و مورد نیاز ایدهپردازی سعی در توازن و به تعادل رسیدن تنوع حوزههای استارتآپی دارد و از طرفی هم با جلسات و تفاهمنامههایی که با شرکتهای مختلف و سازمانهای مختلف دارد سعی در تسهیل محیط کسبوکاری برای فعالیت شرکتهای دانشبنیان و استارتآپها دارد. در تازهترین اظهارنظرها هم مهدی الیاسی، معاون سیاستگذاری و توسعه معاونت علمی و فناوری ریاستجمهوری درباره راهبرد اصلی معاونت علمی، گفته است: در دو سال اخیر معاونت علمی دو محور اساسی را در فعالیت خود پیگیری کرده که تسهیل شرایط و محیط کسبوکار برای شرکتهای دانشبنیان نوپا و استارتآپها یکی از این محورهاست. همه تلاش ما این است که سعی کنیم با ارائه پیشنهادات در عرصه قانون و مقررات از تضادها و نواقص جلوگیری و مصوبات لازم قانونی را برای تسهیل فعالیت شرکتها و اکوسیستم استارتآپی فراهم کنیم. الیاسی میافزاید: برگزاری جلسات متعدد و هدفمند با دستگاهها، سازمانهای دولتی و حاکمیتی برای هماهنگی و همافزایی با آنها در راستای بهبود فضای کسبوکار و تسهیل فعالیت شرکتهای دانشبنیان و اکوسیستم استارتآپی را در دستور کار قرار دادهایم و رسیدن به این محیط توانمندساز و مطلوب، جز با همکاری بیندستگاهی و همراهی همه فعالان این حوزهها امکانپذیر نخواهد بود.
ارائه تسهیلات واقعی به شرکتهای دانشبنیان
کامدین حاجیمیرزایی، کارشناس حوزه دانشبنیان
شرکتهای دانشبنیان و استارتآپها در وضعیت خوبی نیستند و نیاز به حمایتهای گوناگونی دارند که عمده این حمایتها به مسائل غیرمالی باز میگردد. زمانی افراد زیادی از حمایتهای مالی صحبت میکردند، اما مهمترین چیزی که فضای دانشبنیان و استارتآپی در کشور ما به آن نیاز دارد بهروزرسانی قوانین در جهت حذف بروکراسیهای دستوپاگیر، شناخت این حوزه و تسهیل محیط کسبوکاری باز میگردد تا این نوع کسبوکارها با مشکلات کمتری به کارشان ادامه دهند. متاسفانه مراکزی هم مثل برخی پارکهای علم و فناوری که برای ارائه خدمت و تسهیل توسعه شرکتهای دانشبنیان و استارتآپها ایجاد شدهاند، بیش از اینکه به فکر ماموریت اصلی خودشان و کمک به توسعه این شرکتها و تسهیل مسیر آنها باشند به دنبال ایجاد درآمد از این شرکتها هستند و آنطور که باید، مطابق با ماموریتهای اصلی خودشان پیش نمیروند.
متاسفانه اینطور مراکز هم که برای تسهیل توسعه شرکتهای دانشبنیان به وجود آمدهاند، بیشتر به دنبال درآمدزایی و منافع خودشان هستند و نتوانستهاند به این شرکتها کمک کنند، اما به طور کلی حوزه دانشبنیان و فضای استارتآپی ما برای توسعه به موارد زیر نیاز دارد.
۱٫ تسهیل دریافت مجوزها
۲٫ تسهیل دریافت وام و اعتبارات دولتی جهت رونق کسبوکارهای دانشبنیان
۳٫ اتصال شرکتهای دانشبنیان به صنعت و ارائه تسهیلات به مشتریانی که از این شرکتها قصد خرید دارند تا وضعیت مالی و فروش این شرکتها رونق پیدا کند. به طور مثال دادن وام با سود کم روی محصولات تاییدشده این شرکتها
۴٫ رتبهبندی شرکتهای دانشبنیان به شکلی که هر چقدر رتبه یک شرکت دانشبنیان بالاتر باشد، از تسهیلات بیشتری برخوردار شود.
۵٫ معافیتهای مالیاتی واقعی
۶٫ تسهیلات دولتی جهت محل استقرار شرکتها با توجه به رتبه دانشبنیان شرکت مربوطه
۷٫ تعریف دقیق آیتمهایی که بتواند رتبه یک شرکت دانشبنیان را افزایش یا کاهش دهد
۸٫ قابلیت استفاده از نیروهای مشمول خدمت سربازی در شرکتهای دانشبنیان براساس قوانین و شرایط تعریفشدهای برمبنای رتبه دانشبنیان شرکت مربوطه
۹٫ تسهیلات بیمه تامین اجتماعی و بیمههای تکمیلی به شرکتهای دانشبنیان
۱۰٫ امکان استفاده از رسانههای ملی جهت تبلیغات و اخبار شرکتهای دانشبنیان براساس سهمیه هر شرکت دانشبنیان برمبنای رتبه شرکت فوق