ثمانه نادری
به گزارش کسب و کار نیوز، سیاست چند وقت پیش بانک مرکزی برای مدیریت بازار، در بازار آزاد ارز را دوباره باز کرد و به صرافیها اختیار خرید و فروش ارز را داد. با این حال عبور نرخ ارز از ۱۵ هزار تومان و رسیدن به مرز ۱۸ هزار تومان طی چند روز گذشته، نشان از ناکارآمدی سیاستهای پیشین در مدیریت بازار ارز داشت که گفته میشود دولت در سیاستی جدید اختیار لازم برای مداخله در بازار ارز و همچنین تعیین نرخ آن را پیدا کرده است.
عوامل مختلفی که از جمله آن عدم شفافیت بازار است، باعث التهابات شدید بازار ارز شد. اگرچه نمیتوان نقش دلالان و اختلالگران داخلی و خارجی را در آشفته بازار عرضه و تقاضای ارز انکار کرد، اما ناکارآمدی سیاستهای ارزی نیز در این امر دخیل بوده است. در سیاست پیشین رئیس کل سابق بانک مرکزی، عرضه ارز ارزان به متقاضیان در حالی بود که بسیاری از منابع ارزی در اختیار رانتخواران و متقاضیان کاذب قرار گرفت. پس از آن رئیس کل بانک مرکزی، کرکره صرافیها را بالا زد و با راهاندازی دوباره بازار آزاد سعی در آرام کردن بازار ارز داشت. همه این سیاستها، نرخ ارز را به نقطه مطلوب نرساند و حتی التهابات را نیز به دلیل سردرگمیهای حاصل از بستههای متنوع ارزی، تشدید کرد، به طوری که تدوین بستههای ارزی جدید به عنوان یکی از عوامل تاثیرگذار درآشفتهبازار ارز، مورد انتقاد فعالان بخش خصوصی بوده است.حالا با سیاست جدیدی که بانک مرکزی در پیش گرفته، قرار است بانک مرکزی در بازار ارز مداخله کند و واردات ارز با هر میزان مجاز تلقی میشود. اینکه دخالت دولت در بازار آزاد تا چه اندازه در آرام کردن جو ملتهب تاثیرگذار است به اعتقاد کارشناسان، بستگی به شفافسازی بانک مرکزی، نظارت و مدیریت صحیح بازار دارد. طی روزهای اخیر جهش در بازار ارز تا جایی پیش رفت که قیمتهای جدید و البته بالایی برای انواع ارز بهویژه دلار، یورو و پوند ثبت شد. قیمت یورو در روزهای اخیر بالای ۲۰ هزار تومان، پوند بالای ۲۳ هزار تومان و دلار تا ۱۹ هزار تومان در صرافیها درج شد و مورد معامله قرار گرفت. گرانی ارز موجب شد بازار طلا و سکه نیز تحتتاثیر قرار گرفته و رکورد بیش از ۵ میلیون تومان برای سکه بهار آزادی نیز در بازار ثبت شود.
بر همین اساس و بعد از گرانیهای بیسابقه در بازار ارز سرانجام دولت دست به کار شد و در جلسهای با حضور روسای ۳ قوه تصمیم گرفت با سیاستهای جدید گامی در راستای کاهش قیمتها و بازگشت ثبات به بازار ارز بردارد.
تصمیم مهمی که از این جلسه بیرون آمده، این است که بانک مرکزی اختیار لازم را برای دخالت در بازار ارز دارد و میتواند از طریق صرافیها و بانکها با قیمتی که در آینده اعلام میشود، در بازار ارز مداخله کند.
طبق اعلام پایگاه اطلاعرسانی دولت، در جلسه روز گذشته این شورا که با حضور روسای قوای مقننه و قضائیه و بهریاست حسن روحانی، رئیسجمهوری تشکیل شد؛ رئیسکل بانک مرکزی گزارشی از آخرین وضعیت بازار ارز ارائه کرد و سیاستهای بانک مرکزی جهت مدیریت این بازار تصویب شد. بهموجب این سیاستهای ارزی، کلیه صادرکنندگان غیرنفتی موظفند ظرف سه ماه بعد از صادرات، ارز حاصل از صادرات خود را در سامانه نیما عرضه کنند یا بهترتیبی که بانک مرکزی معین میکند ارز حاصل از صادرات خود را به چرخه اقتصادی برگردانند. صادرکنندگانی که در چارچوب این دستورالعمل عمل کنند، با تصویب دولت مشمول تشویق و تسهیلات صادراتی خواهند شد. در این جلسه همچنین اختیارات لازم به رئیسکل بانک مرکزی جهت مدیریت بازار ارز داده شد، بر این مبنا، بانک مرکزی از طریق بانکها و صرافیهای مجاز در بازار ارز مداخله خواهد کرد و اقدامات لازم را برای کنترل نرخ ارز انجام خواهد داد و قیمت مبادله در بازار ارز را نیز بهنحو مقتضی اطلاعرسانی خواهد کرد.
طبق یکی دیگر از مصوبات این جلسه، هر شخص حقیقی و حقوقی با رعایت مقررات بانک مرکزی میتواند به هر میزان اسکناس ارز وارد کشور کند.