مجتبی کاوه
به گزارش کسب و کار نیوز، طی روزهای اخیر وزرای اقتصادی کابینه معرفی شدهاند و هر یک از آنها در حال ارائه برنامههای خود به کمیسیونهای تخصصی مجلس و تشکلهای بخش خصوصی هستند تا همراهی و حمایت آنها را جلب کنند. هم بخش خصوصی و هم دولتمردان معتقدند اقتصاد ایران در شرایط حساسی قرار دارد و نیازمند تحول رویکردهاست، اما سوال اینجاست که این تحول در چه حوزههایی ضرورت اساسی دارد؟ بررسی نظرات کارشناسان نشان میدهد آسیبشناسی تلاشهای انجامشده برای خروج بخش تولید از رکود، در این مقطع اهمیت ویژهای دارد و پاسخ به این پرسش که چرا محرکهای پیشبینیشده برای رونق تولید نتوانست آنگونه که باید و شاید اهداف مورد نظر را محقق کند، میتواند وزرای جدید اقتصادی را به تغییر مسیر درست محرکهای رونقبخشی به تولید رهنمون سازد.
نقدینگی تولید؛ پوست موزی که مسئولان قدیم و جدید روی آن میلغزند
یک کارشناس اقتصادی معتقد است مسئولان اقتصادی در دولت یازدهم مشکل اساسی تولید را تأمین نقدینگی دانستند و این برداشت اشتباه از مشکل موجب شد تزریق منابع مالی به صنایع درگیر رکود بیشترین اهتمام آنها را به خود اختصاص دهد، بدون آنکه نتیجه لازم از پرداخت این تسهیلات به دست آید. محمد ذوالفقاری با بیان اینکه وزیر پیشنهادی صنعت نیز اولویت اساسی خود را حل مشکل تأمین مالی واحدهای صنعتی ذکر کرده است، به «کسبوکار» گفت: مشکل نقدینگی مثل پوست موزی است که زیر پای مسئولان قبلی وزارت صنعت قرار گرفت و مسئولان جدید هم ناخواسته همان مسیر را دنبال میکنند.
یک کارشناس اقتصادی معتقد است مسئولان اقتصادی در دولت یازدهم مشکل اساسی تولید را تأمین نقدینگی دانستند و این برداشت اشتباه از مشکل موجب شد تزریق منابع مالی به صنایع درگیر رکود بیشترین اهتمام آنها را به خود اختصاص دهد، بدون آنکه نتیجه لازم از پرداخت این تسهیلات به دست آید. محمد ذوالفقاری با بیان اینکه وزیر پیشنهادی صنعت نیز اولویت اساسی خود را حل مشکل تأمین مالی واحدهای صنعتی ذکر کرده است، به «کسبوکار» گفت: مشکل نقدینگی مثل پوست موزی است که زیر پای مسئولان قبلی وزارت صنعت قرار گرفت و مسئولان جدید هم ناخواسته همان مسیر را دنبال میکنند.
تخصصی شدن ترکیب کارگروههای رفع موانع تولید
وی با بیان اینکه هیچ بخش تولیدی و صنعتی در صورتی که از نظر بهرهوری و بازار در سطح مناسبی باشد در تأمین مالی به مشکل برخورد نخواهد کرد، افزود: چرا باید دولت منابع محدود خود را به صاحبان صنایع غیر بهرهور که در بازارشناسی و بازارسازی ضعیف عمل کرده و سود سالیان گذشته را به جای سرمایهگذاری در تحقیق و توسعه و مدرنسازی تجهیزات صرف هزینههای غیر ضروری و خرید ملک و املاک چندصد میلیاردی و خودروهای لوکس و… کردهاند، بدهد؟ کارگروههایی که این تسهیلات را به مسیر نادرست هدایت کردهاند، باید در این زمینه پاسخگو باشند. بنابراین یکی از تغییرات لازم برای تحرکبخشی به تولید، آسیبشناسی فعالیت کارگروههای رفع موانع تولید است. این کارشناس خواستار تغییر ترکیب کارگروههای رفع موانع تولید و جایگزینی افراد متخصص بهجای افراد غیر متخصص شد و افزود: چه لزومی دارد که در کارگروه رفع موانع تولید افراد با گرایشهای سیاسی مثل نماینده استاندار هم حضور داشته باشند؟ ترکیب کارگروههای رفع موانع تولید باید به گونهای باشد که تصمیمات این کارگروهها بخش واقعی و لایق تولیدی را مورد حمایت قرار دهد، نه اینکه تسهیلات به صورت یکسان و غیر مؤثر در اختیار تمام واحدهای ورشکسته و مدیران ضعیف قرار گیرد.
وی با بیان اینکه هیچ بخش تولیدی و صنعتی در صورتی که از نظر بهرهوری و بازار در سطح مناسبی باشد در تأمین مالی به مشکل برخورد نخواهد کرد، افزود: چرا باید دولت منابع محدود خود را به صاحبان صنایع غیر بهرهور که در بازارشناسی و بازارسازی ضعیف عمل کرده و سود سالیان گذشته را به جای سرمایهگذاری در تحقیق و توسعه و مدرنسازی تجهیزات صرف هزینههای غیر ضروری و خرید ملک و املاک چندصد میلیاردی و خودروهای لوکس و… کردهاند، بدهد؟ کارگروههایی که این تسهیلات را به مسیر نادرست هدایت کردهاند، باید در این زمینه پاسخگو باشند. بنابراین یکی از تغییرات لازم برای تحرکبخشی به تولید، آسیبشناسی فعالیت کارگروههای رفع موانع تولید است. این کارشناس خواستار تغییر ترکیب کارگروههای رفع موانع تولید و جایگزینی افراد متخصص بهجای افراد غیر متخصص شد و افزود: چه لزومی دارد که در کارگروه رفع موانع تولید افراد با گرایشهای سیاسی مثل نماینده استاندار هم حضور داشته باشند؟ ترکیب کارگروههای رفع موانع تولید باید به گونهای باشد که تصمیمات این کارگروهها بخش واقعی و لایق تولیدی را مورد حمایت قرار دهد، نه اینکه تسهیلات به صورت یکسان و غیر مؤثر در اختیار تمام واحدهای ورشکسته و مدیران ضعیف قرار گیرد.
آسیبشناسی مسیرهای جذب سرمایهگذاری خارجی
یک کارشناس اقتصادی دیگر نیز با بیان اینکه اهداف دولت قبل در جذب سرمایهگذاری خارجی محقق نشد، به «کسبوکار» میگوید: به جز چند قرارداد پرسروصدا با توتال و رنو و یک هلدینگ صنعتی روس، ما در جذب سرمایهگذاری خارجی عملکرد مطلوبی نداشتیم و علت اساسی این امر نبود زیرساختهای لازم برای جذب سرمایههای خارجی است. فرشید شکرخدایی فاینانس را روش مورد علاقه سرمایهگذاران خارجی برای مشارکت در طرحهای اقتصادی ایران برشمرد و افزود: درباره فاینانس طرحهای بخش خصوصی، خارجیها تضامین دولتی طلب میکنند و در این زمینه مشکل داریم. از سوی دیگر طرحهای بخش خصوصی فاقد مطالعات امکانسنجی و اطلاعات دقیق مورد نیاز خارجیهاست. وی به موفقیت وزارت نفت در ارائه مدل جذابتر قراردادهای توسعه میادین نفتی نیز اشاره و اظهار کرد: مدلهای جذابتر جذب سرمایهگذاری خارجی برای تحرک بخشهای تولید و صنعت کاملاً ضروری است و این مدلها باید توسط دولت و با کمک بخش خصوصی طراحی شود، چون بدون کمک و حمایت دولت موانع، مقررات و بوروکراسیای که سرمایهگذار خارجی را دفع میکند، قابل رفع نیست.
یک کارشناس اقتصادی دیگر نیز با بیان اینکه اهداف دولت قبل در جذب سرمایهگذاری خارجی محقق نشد، به «کسبوکار» میگوید: به جز چند قرارداد پرسروصدا با توتال و رنو و یک هلدینگ صنعتی روس، ما در جذب سرمایهگذاری خارجی عملکرد مطلوبی نداشتیم و علت اساسی این امر نبود زیرساختهای لازم برای جذب سرمایههای خارجی است. فرشید شکرخدایی فاینانس را روش مورد علاقه سرمایهگذاران خارجی برای مشارکت در طرحهای اقتصادی ایران برشمرد و افزود: درباره فاینانس طرحهای بخش خصوصی، خارجیها تضامین دولتی طلب میکنند و در این زمینه مشکل داریم. از سوی دیگر طرحهای بخش خصوصی فاقد مطالعات امکانسنجی و اطلاعات دقیق مورد نیاز خارجیهاست. وی به موفقیت وزارت نفت در ارائه مدل جذابتر قراردادهای توسعه میادین نفتی نیز اشاره و اظهار کرد: مدلهای جذابتر جذب سرمایهگذاری خارجی برای تحرک بخشهای تولید و صنعت کاملاً ضروری است و این مدلها باید توسط دولت و با کمک بخش خصوصی طراحی شود، چون بدون کمک و حمایت دولت موانع، مقررات و بوروکراسیای که سرمایهگذار خارجی را دفع میکند، قابل رفع نیست.