شرایط اثرگذاری افزایش نرخ سود

سرمقاله

بانک مرکزی در اقدامی منفعلانه نرخ سود را افزایش داد. چراکه بانکها از مدتها قبل اقدام به افزایش نرخ سود کرده بودند. بانکها هم البته از روی ناچاری دست به چنین اقدامی زدند. اما به هر ترتیب این اقدام موجب شد بانک مرکزی نیز راهکاری جز همراهی با سیستم بانکی نداشته باشد. این در حالی است افزایش نرخ سود در بانکها بیشتر از میزان تعیین شده در بخش نامه فعلی منتشر شده است. این میزان افزایش به عقیده بنده یک واکنش انفعالی از سوی بانک مرکزی است. چراکه بانکها با موج برداشت از سپرده های بلندمدت مواجه شدند و نیاز بانکها به پول بانک مرکزی افزایش پیدا کرد. به عبارتی راهکار دیگری برای بانکها جهت حفظ نقدینگی وجود نداشت.
بانکها برای اینکه بتوانند انگیزه مردم و مشتریان را برای توقف برداشت موجودی حساب های بلندمدت افزایش دهند از حدود یک ماه گذشته به افزایش نرخ بهره به صورت غیررسمی اقدام کردند. هرچند قرار بر این بود که شورای پول و اعتبار در این رابطه تصمیم بگیرد اما به دلیل کندی تصمیم گیری در سازمانهای مرتبط، این مصوبه برای اجرا به صورت رسمی ابلاغ و در نهایت به این بخشنامه ختم شد.
خود بانکها بیشتر از میزانی که بخشنامه تعیین کرده از خیلی قبل تر وارد کارزار افزایش نرخ سود شده بودند. شرایطی که برای مشتریان توسط بانکها ارایه شده از محتوای این بخشنامه بسیار بهتر است. بنابراین این ابلاغ جدید نیست و فقط به اجرای آن رسمیت بخشید. این در حالی است که با توجه به تورمی که در اقتصاد وجود دارد و بازدهی که در بازارهای دیگر وجود دارد، باید دید تا چه اندازه سپرده گذاران از این بخشنامه استقبال خواهند کرد. باید دید برداشت از حساب ها متوقف خواهد شد یا تاثیری در روند افزایش کمبود نقدینگی سیستم بانکی به جهت خروج پول خواهد داشت یا خیر.
شرایط تورمی اگر بدتر شود و انتظارت تورمی بالاتر رود، این افزایش نرخ سود کمک زیادی به بانکها نخواهد کرد. بنابراین بانکها همچنان با برداشت از حساب های بلندمدت مواجه خواهند بود. از سوی دیگر بانکها دارایی نقدی کافی هم در ترازنامه ندارند بنابراین مراجعه بانکها به بانک مرکزی افزایش پیدا خواهد کرد. درست است که این اقدام بانک مرکزی اقدام بدی نیست اما باید بسیار زودتر اتفاق می افتاد. این میزان افزایش از افزایشی که بانکها در نرخ سود اعمال کرده اند بسیار کمتر است. همچنین اگر موج انتظارات تورمی فروکش نکند، این نرخ سود هم می تواند جلوی خروج سپرده های بلندمدت را بگیرد. در این شرایط برداشت از حساب ها ادامه خواهد داشت و بانکها با کمبود نقدینگی بیشتری مواجه خواهند شد.