شایلی قرائی
به گزارش کسب و کار نیوز، غلامرضا مصباحی مقدم، عضو مجمع تشخیص مصلحت نظام در رابطه با مساله بنگاهداری بانکها که سالهاست در اقتصاد ایران به یک معضل تبدیل شده گفت: مقوله اصلاح نظام بانکی مقولهای چند وجهی است که کاهش حجم بنگاهداری یکی از موارد جدی آن محسوب میشود. به گفته وی براساس آیین نامه و مقررات بانکی بنگاهداری بانکها در حد مشخصی از منابع آنها منعی ندارد ولی مشکل اینجاست که هم اکنون بالای ۵۰ درصد منابع بانکی صرف بنگاهداری شده است که این امر مشکلات بسیاری بر سر راه اعطای تسهیلات ایجاد کرده است.
رحیم زارع، سخنگوی کمیسیون جهش و رونق تولید و نظارت مجلس در این رابطه می گوید: علیرغم وجود قانون رفع موانع تولید رقابت پذیر و ارتقای نظام مالی کشور و مصوبات شورای عالی پول و اعتبار، برخی بانکها همچنان به بنگاهداری مشغول هستند و از واگذاری داراییهای خود سرباز میزدند. به گفته زارع، با توجه به اینکه برخی بانکها به بنگاهداری مشغول هستند طرح تحقیق و تفحص از بنگاهداری بانکها مطرح است تا به وضعیت تمامی شرکتها و هلدینگهای تابعه بانکها به ویژه بانکهای دولتی رسیدگی شود.
به طور کلی بانکها برای کسب سود بیشتر بنگاهداری میکنند و به دنبال برداشتن موانع تولید از سر راه تولیدکنندگان نیستند. اگر به دنبال رونق تولید و رسیدن به اقتصاد پویا هستیم، بانکهای کشور باید از بنگاهداری دست بردارند و رسالت خود را انجام دهند. وقتی وام گیرنده توان بازپرداخت ندارد و اقساط خود را نمیدهد، بانک اقدام به مصادره بنگاه اقتصادی تولیدکنندگان میکند و آن را به تملک خود در میآورد در حالی که آن ها هنوز به پول نرسیدند و همه بنگاههایی که بانک ها به این طریق صاحب شدند، تعطیل و نیمه تعطیل است، زیرا بانکها بنگاهدار خوبی هم نبوده و نیستند.
مقاومت بانک ها در خروج از بنگاه داری
هادی حق شناس، کارشناس اقتصادی
یکی از اشکالات بازار پول و نظام بانکی در ایران این است که بانکها به جای بانکداری، بنگاهداری میکنند. سالهاست بانکها رقیب بنگاههای اقتصادی شدهاند. این در حالی است که همواره تأکید مقامات کشور بر این است که بانکها از گردونه بنگاهداری خارج شوند، با این حال بانکها در راستای عمل به این توصیه و سفارش که اتفاقاً مورد تأکید رهبری انقلاب نیز هست و بارها بدان اشاره کردند، اقدام متناسبی انجام ندادند. بنابراین واگذاری بنگاهها و شرکتهای متعلق به بانکها خبر و حرکت خوبی برای بازار پول است و اگر این مهم اجرایی شود، خروجی آن به نفع اقتصاد ملی است و در کارآمدی بازار پول مؤثر خواهد بود.
بنابراین یکی از مباحثی که از چند سال گذشته مطرح شده است، بنگاهداری بانکها است. در این صورت بانکها باید املاکی را که خریداری شده واگذار کنند همچنین باید املاک قبلی را واگذار و دیگر بنگاه داری نکنند. به دلیل اینکه مطالبات معوقه در هنگام وجود تورم، روند صعودی دارد، بانکها به این علت که دچار مشکل نشوند به جای پرداخت تسهیلات، از سپردههای موجود برای خرید دارایی استفاده میکنند.
ناظر بازار پول، بانک مرکزی است و بانک مرکزی باید مرتبا مانده سپرده و تسهیلات بانکی، نرخ ذخیره قانونی و نرخ تسهیلات را کنترل و نظارت بر بانکها را افزایش یابد. همچنین بانکها باید به وظایف و عملکرد خود به درستی عمل کنند تا بانک مرکزی مداخله نکند. اگر فضای کسب و کار مناسب باشد، قیمتها در کشور واقعی شده و رانتی در بانکها و اقتصاد کشور صورت نمیگیرد.