سایت خبری تحلیلی کسب و کار استارت آپ | کارآفرینی | دانش بنیان | اقتصاد
شایلی قرائی
به گزارش کسب و کار نیوز، به دلیل وجود تنها یک نهاد متولی در این زمینه و تعداد بسیار بالای اعضای تحت پوشش آن همواره مشمولان بسیاری از دریافت این مقرری جا مانده اند. با بروز بحران کرونا نیز این سیستم به دلیل کسری بودجه که مقدار آن به ۸۰۰ میلیارد تومان رسیده است روند پرداخت ها با نقایص بسیاری همراه شده است. صندوق بیمه بیکاری در حال حاضر ۸۰۰ میلیارد تومان کسری دارد و بدین ترتیب توانسته کمتر از ۱۰ درصد بیکاران کشور را تحت پوشش دریافت بیمه بیکاری قرار دهد.
تعداد مقرری‌بگیران، به‌رغم فراز و فرودهای فراوان در سال‌های مختلف، به‌طورکلی روندی صعودی داشته و از حدود ۱۹هزار نفر در سال ۱۳۶۸ به حدود ۲۳۹ هزار نفر در سال ۱۳۹۷ رسیده است. باتوجه‌به اینکه تعداد بیکاران متأثر از ادوار اقتصادی است، این روند تا حدود زیادی محصول وضعیت رکودی حاکم بر کشور بوده است. نرخ رشد تعداد مقرری‌بگیران بیکاری بسیار پرنوسان بوده است؛ این نرخ در برخی از سال‌ها منفی بوده (در سال ۱۳۷۸ این نرخ حدود منفی ۳۰ درصد بوده است)، و در برخی سال‌ها بسیار زیاد بوده است (حدود ۵۱ درصد در سال ۱۳۷۲). به‌طور متوسط، این نرخ از سال ۱۳۶۹ تا ۱۳۹۷، حدود ۲۷/۱۰ درصد بوده است.
آماری از بیکاران در دست نیست
به نظر می‌رسد که تعداد بیکاران که شغل غیررسمی داشته‌اند چند برابر رسمی‌هاست؛ آنهم در شرایطی که نه بیمه بیکاری شامل حالشان می‌شود و نه اینکه مشخص است چه زمانی به سر کار برمی‌گردند. از آنجا که وزارت کار و دولت هیچ آماری در زمینه تعداد کلی بیکاران به تفکیک رسمی و غیررسمی بودن شغل‌شان اعلام نکرده‌اند و شاید آماری هم از آنها نداشته باشند، نمی‌توان تحلیلی جامع از فشار موجود بر روی صندوق بیمه بیکاری و سازمان تامین اجتماعی و کافی یا ناکافی بودن ۵ هزار میلیارد تومانی که دولت قرار است به این صندوق اختصاص دهد، ارائه داد. ما تنها بر اساس اعلام «مصطفی سالاری» مدیرعامل سازمان تامین اجتماعی می‌دانیم که تنها ۷۰۳ هزار مشمول دریافت بیمه بیکاری شناسایی شده‌اند؛ در حالی که ۸۴۰ هزار نفر برای دریافت مقرری بیکاری ثبت‌نام کرده‌‌اند.
در تحلیل نهایی همه آنها به بیمه بیکاری نیاز ندارد اما ۸ میلیون نفر به این شکل از دریافت خسارت بیکاری محروم ماندند. پیشتر «اکبر شوکت» عضو کارگری هیات امنای سازمان تامین اجتماعی و رئیس کانون سراسری انجمن‌های صنفی کارگران ساختمانی از دولت خواسته بود که هزار تا ۱۵۰۰ میلیارد یعنی یک پنجم بودجه در نظر گرفته شده برای پرداخت حقوق به بیکاران را صرف پوشش حدود ۴ میلیون بیمه شده خاص سازمان تامین اجتماعی کند اما دولت به این درخواست وی واکنشی نشان نداد؛ البته گروه‌هایی دیگری از شاغلان حاضر در بخش‌های خدمات، صنعت و کشاوزی در این مدت بیکار شدند که هیچ آماری از آنها هم در دست نیست اما با در نظر گرفتن همین ۸ میلیون نفر و قیاس آن با ۷۰۳ هزار نفری که مشمول شناخته شده‌اند، می‌توان دریافت که بخش بزرگی از شاغلان از دریافت خسارت بیکاری محروم مانده‌اند؛ البته همانطور که در سطور بالا اشاره‌ای زده شد، مبالغ پرداختی از بابت بیمه بیکاری در اسفندماه، بسیار کم است.
حمایت محدود از بیکاران
علی خدایی، نماینده کارگری شورای عالی کار
امسال شرایط اقتصادی آن قدر سخت و طاقت فرسا است که همه آمارها حق را به طبقه کارگر می‌دهد. افرادی که از کار بیکار شده و می شوند در این شرایط اقتصادی دوام نخواهند آورد و در صورت عدم پرداخت بیمه بیکاری و ناتوانی در یافتن شغل جدید نمی توانند از پس هزینه های زندگی بربیایند. پرداخت بیمه بیکاری به مشمولان و متقاضیان باید تحت شرایط یکسان و برابر انجام شود و نهاد متولی در این رابطه کم کاری نکند.
در حال حاضر شاهد حمایت های محدود از بیکاران هستیم در حالی که در بحران هایی که امروز درگیر آن شده ایم باید انعطاف سازمان های متولی در پرداخت بیمه بیکاری بیشتر باشد. میزان معطلی افراد مشمول در بوروکراسی اداری بسیار زیاد است و تا زمان پرداخت اولین قسط این مقرری نیز زمان زیادی باید در انتظار قرار داشت. متاسفانه به دلیل محدودیت منابع پرداخت مقرری بیمه بیکاری کارگران با دردسرهای بسیاری همراه شده است.
