شایلی قرائی
به گزارش کسب و کار نیوز، صنعت گردشگری ایران با بحرانی جدی روبهرو شده است. حالا که بسیاری از کشورها نگران جابهجایی مسافران با احتمال ابتلا به بیماری کووید-۱۹ هستند، ایران یک نگرانی دیگر هم دارد، و آن هم تحریمهای آمریکاست. تمام پروازهای خطوط هواپیمایی ایران به مقصد اروپا به حالت تعلیق درآمده است. ابتدا تصور میشد که این هم یکی از تبعات شیوع ویروس کرونا در ایران باشد، تا آن که شرکت هواپیمایی هما در اطلاعیهای علت را «دلایل نامعلوم» اعلام کرد. اما مقصود سامانی، دبیر انجمن شرکتهای هواپیمایی، این «دلایل نامعلوم» را روشن کرد. او در مصاحبه ای میگوید، کشورهای اروپایی پرواز به این کشورها را منوط به نسب نرمافزاری کردهاند که انحصار آن در اختیار ایالات متحده آمریکاست و با توجه به تحریمها، آن را در اختیار ایران قرار نمیدهد. به گفته مقصود اسعدی سامانی، دبیر این انجمن بسیاری از شرکتهای هواپیمایی هم اکنون “تمامی فعالیتهای خود را متوقف کردهاند” و مابقی هم فقط از ده درصد ظرفیت خود استفاده میکنند. او خسارت وارد شده به این بخش تا نیمه فروردین را حدود ۳۰۰۰ میلیارد تومان برآورد کرده است.
البته دولت اخیرا بستههایی را برای حمایت کسب و کارهای آسیب دیده اعلام کرده است؛از جمله ۷۵ هزار میلیارد تومان تسهیلات و تعویق بازپرداخت اقساط. البته بعضی از فعالان صنعت گردشگری این رقم را با توجه به حجم خسارات این بخش کافی نمیدانند. امیرناصر طباطبایی، رییس جامعه هتلداران یزد گفته است: از ۷۵ هزار میلیارد تسهیلات در نظر گرفته شده برای جبران خسارتهای وارده به کشور تحت تاثیر بحران کرونا، تنها ۳۵۰۰ میلیارد تومان یعنی حدود ۵ درصد به این صنعت تعلق گرفته است که جوابگوی خسارتهای این صنعت نیست. برآوردها از خسارات بخش گردشگری در حالی است برگزاری تورهای مسافرتی در وضیعتی که ویروس کرونا هنوز شیوع دارد، “تخلف” اعلام شده است.
اما در همین زمینه عبدالناصر همتی، رئیس بانک مرکزی ایران، در یادداشتی که در اینستاگرام شخصی خود منتشر کرده به تاثیرات “ضایعهبار” شیوع کرونا بربخش گردشگری اشاره کرده و گفته “به دلیل مشکلات جدی در بودجه امسال” جبران کامل خسارتهای این بخش مقدور نیست.” همتی به جلسهای که با فعالان گردشگری، میراث فرهنگی و صنایع دستی داشته اشاره داشته و گفته: “هتلها، مراکز گردشگری، صنایع دستی و دفاتر مسافرتی، اوج فعالیت و بهره برداری از سرمایهگذاری و تدارکاتشان ایام عید هست که کلاً متوقف شدند.” همتی همچنین در بخشی از نوشته خود آورده است: “البته آثار مالی و اقتصادی آن هم مهم است ولی باتوجه به مشکلات جدی بودجهای دولت به خاطر فشار تحریم ها، اینکه فکر کنیم همه آسیب های وارده قابل جبران باشد، مقدور نیست”.
نمیدانیم چه اتفاقی در انتظار صنعت گردشگری است
ابراهیم پورفرج، رئیس جامعه تورگردانان ایران
به جرات می توان گفت که بیشترین آسیب و خسارت وارد شده بر اثر شیوع بیماری کرونا متوجه صنعت گردشگری در کشور است. این بخش از اقتصاد به دلیل شرایط بیماری تمام فعالیت های خود را به حالت تعلیق درآورده است در حالی که در ایام پایانی سال و با آغاز سال جدید و تعطیلات نوروز صاحبان مشاغل مرتبط با گردشگری می توانستند شاهد رونق در کسب وکار خود باشند.
متاسفانه خسارات بسیاری به صنایع و بخش های وابسته به گردشگری وارد شده است که جبران آن منوط به حمایت دولت و دست اندرکاران در این بخش دارد. اکنون با ورود ویروس کرونا به ایران، شرایط خاصی حکمفرما شده است. این در حالی است که سه ماه پیش گفتوگوی خوبی با شرکتهای بزرگ چینی انجام دادیم که طی آن ۳۷ شرکت توریستی ایرانی در چین حضور داشته باشند و درباره حضور گردشگران این کشور در ایران توافقاتی حاصل شد که به دلیل این بیماری تمام برنامه ها مسکوت مانده است. صنعت گردشگری می تواند با توجه به پتانسیل هایی که دارد درآمدهای ارزی را افزایش دهد اما در چند سال اخیر مشکلات بسیاری سد راه تحقق این درآمدزایی شده اند.
پیشبینی ما این است که تا پایان سال ۹۹ نتوان هیچ تور گردشگری را در ایران اجرا کرد. البته دلایلی هم برای این موضوع داریم. نخست آنکه رفت و آمدی بین کشورها وجود ندارد، مرزها بسته شده و پروازها به حالت تعلیق درآمده است. دلیل دیگر آن است که سایر کشورها هم سخت درگیر ویروس کرونا هستند و اصلا پاسخگوی درخواست ما برای سفر به ایران نیستند. فعلا نه ما و نه آنها نمیدانیم چه چیزی در انتظار است. به هر ترتیب با این شرایط اگر به صنعت گردشگری مخصوصا بخش ارزآور آن، بیتوجهی شود و در این بحران، حمایت مالی نشود، نمیتوان سریع و مؤثر وارد بازارهای بینالمللی شد، با این حساب شاید ورود گردشگران به ایران بیشتر از یک سال زمان ببرد.