شایلی قرائی
به گزارش کسب و کار نیوز، در مجموع کارگران سالها برای کارفرمایان مختلفی و بعضی برای یک کارفرما، کار میکنند که در ایام بیکاری سقفی قابل اتکا بالای سر خود داشته باشند. به صورت کلی مدت زمان پرداخت مقرری حداقل ۶ ماه و حداکثر ۵٠ ماه (بسته به سابقه بیمهپردازی و وضعیت تاهل) است و میزان آن نباید از ٨٠ درصد متوسط دستمزد زمان اشتغال بیشتر باشد. اما مشکلات بسیاری موجب شده تا این افراد به حق خود یعنی دریافت بیمه بیکاری نرسند.این در حالی است که بنابر گزارش های منتشر شده صندوق بیمه بیکاری کسری بسیار زیادی دارد و این کسری در سال جاری به ۱۰۰۰ میلیارد تومان رسیده است. به هر ترتیب در حال حاضر فرار از پرداخت آبباریکه بیمه بیکاری وجود دارد و مسئولان باید در روزهایی که توان اقتصادی مردم به حداقل ممکن کاهش پیدا کرده مسئولیت پذیرتر رفتار کنند.
مشاور معاونت بیمهای سازمان تأمین اجتماعی در این رابطه می گوید: در سال ۹۷ صندوق بیمه بیکاری ۱۹۰ میلیارد تومان کسری داشته است که پیشبینی میکنیم برای سال جاری این کسری به ۱۰۰۰ میلیارد تومان برسد. محمد محمدی مشاور معاونت بیمهای سازمان تأمین اجتماعی در مورد بازنگری و اصلاح قانون پرداخت مقرری بیمه بیکاری، اظهار داشت: در سال ۱۳۶۶ قانون بیمه بیکاری به تصویب رسید و سه سال به صورت آزمایشی اجرایی شد و نهایتاً در سال ۶۹ این قانون دائمی شد. محمدی گفت: براساس قانون، ۲۳ درصد از حق بیمه توسط کارفرما، ۷ درصد توسط بیمه شده پرداخت میشود که ۳ درصد از حق بیمه پرداختی بیمهشده مربوط به بیمه بیکاری است. وی بیان داشت: اگر رابطه بیمهای کارگر و کارفرما به صورت غیرارادی قطع شود، کارگر مشمول بیمهبیکاری خواهد شد و برای پرداخت بیمهبیکاری باید کارگر حداقل شش ماه سابقه پرداخت بیمه داشته باشد و از شش تا ۵۰ ماه نیز میتواند مقرری بیمه بیکاری دریافت کند. مشاور معاونت بیمهای سازمان تأمین اجتماعی گفت: طبق قانون نحوه پرداخت مقرری بیمه بیکاری ۵۵ درصد از مزد روزانه صرف ۹۰ روز قبلی است و اگر تا چهار نفر عائله داشته باشند، تا ۱۰ درصد به میزان مقرری بیمه بیکاری اضافه میشود. محمدی ادامه داد: قطعا مبلغ بیمه بیکاری از حداقل دستمزد کمتر نیست. مشاور معاونت بیمهای سازمان تأمین اجتماعی بیان داشت: از سال ۶۹ پرداخت مقرری بیمه بیکاری مشکلاتی را ایجاد کرد و تا سال ۸۱ مشکلی نداشتیم، ولی سالهای بعد مشکل منابع و مصارف صندوق بیمه بیکاری را داشتیم.
وی اضافه کرد: براساس آخرین آمار سال ۱۳۹۷، ۲۳۹ هزار و ۱۷۵ نفر مشمول بیمه بیکاری هستند که ۴ هزار و ۹۰۰ میلیارد تومان درآمد ما از بیمه بیکاری است ولی در مقابل، هزینه بیمه بیکاری ۵ هزار و ۱۰۰ میلیارد تومان است؛ یعنی ۱۹۰ میلیارد تومان در سال ۹۷ کسری بودجه صندوق بیمه بیکاری را داشتهایم. محمدی یادآور شد: امسال با توجه به افزایش دستمزد، پیشبینی میکنیم که صندوق بیمه بیکاری یکهزار میلیارد تومان کسری داشته باشد و مقرر شده که حساب جداگانهای در تأمین اجتماعی برای ۳ درصد حق بیمه بیکاری درنظر گرفته شود و منابع و مصارف مربوط به بیمه بیکاری از این حساب کسر شود.
مشاور معاونت بیمهای سازمان تأمین اجتماعی گفت: بنابراین در سال ۹۸، ۸۰۰ میلیارد تومان به کسری بودجه صندوق بیمه بیکاری اضافه میشود. وی بیان داشت: اصلاح قانون بیمه بیکاری توسط سازمان تأمین اجتماعی پیشنهاد شده است و پیشنهاد داده بودند که ۳ درصد حق بیمه به ۴ درصد افزایش پیدا کند، ولی این اقدام مشکلی را حل نخواهد کرد و در مجلس اصلاح این قانون همچنان در دست بررسی است. مشاور معاونت بیمهای سازمان تأمین اجتماعی ادامه داد: پرداخت ۵۰ ماه بیمه بیکاری زیاد است و امیدواریم در قانون جدید این زمان را کوتاهتر کند و افرادی که مشغول به کار هستند و از این مقرری نیز استفاده میکنند، هر چه سریعتر شناسایی و از لیست پرداخت مقرری بیمه بیکاری حذف شوند. محمدی گفت: راهکار دیگر هم این است که جلوی تعطیلی کارخانههای بزرگ گرفته شود تا صندوق بیمه بیکاری پایدارتر نگه داشته شود. وی گفت: برای اصلاح قانون بیمه بیکاری باید تشکلهای کارگری و کارفرمایی هم نظرات و پیشنهادات خود را ارائه دهند و این اقدام بدون کارشناسی از سوی طرفین نباید انجام شود.
مقاومت در پرداخت بیمه بیکاری کارگران
حمید نجف، کارشناس اقتصادی
پرداخت بیمه بیکاری به عنوان یکی از وظایف اصلی سازمان تامین اجتماعی قلمداد می شود. همانطور که در مدت زمان اشتغال به کار کارگران این حق بیمه به سازمان مذکور پرداخت می شود در زمان نیاز به بیمه بیکاری هم باید تعللی وجود نداشته باشد. میزان معطلی افراد مشمول در بوروکراسی اداری بسیار زیاد است و تا زمان پرداخت اولین قسط این مقرری نیز زمان زیادی باید در انتظار قرار داشت. متاسفانه به دلیل محدودیت منابع پرداخت مقرری بیمه بیکاری کارگران با دردسرهای بسیاری همراه شده است.
اگر در سال جاری رقم کسری صندوق بیمه بیکاری به هزار میلیارد تومان هم برسد که دیگر برای دریافت بیمه بیکاری باید زمان بیشتری اختصاص دهند. سازمان تامین اجتماعی و وزارت تعاون، کار و رفاه اجتماعی در پرداخت حق بیمه بیکاری برای کارگران با مقاومت برخورد می کند و به آسانی اقدام به پرداخت بیمه نمی کند. البته علت آن را محدودیت منابع عنوان می کنند و تنها به تعداد کمتری از افراد پرداخت می شود که باید در اصلاح این روند بازنگری شود. پیشنهاد می شود دولت به شکل جداگانه اعتبار ویژهای را برای این منظور اختصاص بدهد یا در بودجههای سنواتی ردیف خاصی را پیشبینی کند تا در مواقعی که کارگران ناخواسته از کار بیکار شدند و در شرایط سخت زندگی قرار گرفتند، بتوانند از این کمک بهرهمند شوند.