مینا حسینی
به گزارش کسب و کار نیوز، بازی قبل از اینکه سرگرمی باشد، هیجان و جذابیت است و ظرفیتهای متفاوتی دارد که میتواند آموزش را بهینه کند. یکی از مهمترین بحثهایی که در بخشهای مختلف کشور، ظرفیتهای آن مغفول واقع شده بازیهای رایانهای است. با رشد این صنعت، واژه سوءمصرف بهدلیل استفاده نوجوانان و جوانان از بازیهای دیجیتال به ادبیات این صنعت اضافه و باعث شد انگشت اتهام به سوی این صنعت گرفته شود. آنچه مهم است تغییر دیدگاه به این صنعت است زیرا بازی ظرفیتهای دیگری هم دارد و میتواند بیش از منافع و در امتداد برنامهها و ماموریتهای مختلف مورد استفاده قرار گیرد. همچنین یکی از ظرفیتهای بازیها، فرصتهای آموزشی است. به کمک این بازیها میتوان در همه بخشها روشهای سنتی را تبدیل به روشهای نوین کرد. به اعتقاد کارشناسان، در این حوزه غفلت از تجاریسازی راحتتر اتفاق میافتد. همچنین محصول راحتتر تولید میشود و وقتی این زنجیره درست کار کند، قاعدتاً ما به توسعه این حوزه کمک کردهایم؛ اما این اکوسیستم نه از پایبست، که در حلقههای واسط دچار نقص است؛ یعنی حلقههای این زیستبوم شکل نگرفتهاند.
کشورهای دیگر گوی سبقت را از ما ربودند
آنچه در این میان حائز اهمیت است، این است که ما از این قافله از دنیا عقب ماندهایم. مدیر شتابدهنده «آواگیمز» در پاسخ به سوال «کسبوکار» در مورد حجم سرمایهگذاری انجامشده در صنعت گیم گفت: «حجم سرمایهگذاری که در کشورهای دیگر روی حوزه بازیهای دیجیتال انجام میشود اصلاً قابل مقایسه با اعداد و ارقامی که ما در ایران سرمایهگذاری میکنیم، نیست.» حسین مزروعی در مورد ارزآوری استارتآپهای فعال در حوزه گیم گفت: «ظرفیت خوبی در بازار داخل وجود دارد و حتی ما در «آواگیمز» نمونههایی داشتیم که با وجود مشکلات و تحریمها، موفق شدند محصولات خود را به کشورهای دیگر بفروشند و ارزآوری داشته باشند.» او در مورد مشکلات پیشِروی صنعت گیم در ایران گفت: «نبود نیروی انسانی متخصص یکی از مشکلاتی است که باعث عدم توسعه این صنعت در کشور میشود. البته بحث نیروی انسانی متخصص در نهایت به همان موضوع سرمایهگذاری برمیگردد و لازم است یادآوری شود که سرمایهگذاری جدی در این حوزه انجام نشده و نمیشود. این مساله باعث میشود که جذابیت این صنعت برای فعالان و متخصصان این صنعت پایین بیاید.»
مهاجرت فعالان صنعت گیم به صنایع دیگر و خارج
صنعت گیم یکی از فرّارترین صنایع است. در دنیا نیز Game developerها خواهان زیادی دارند و به همین دلیل نرخ مهاجرت در این صنعت بسیار بالاست. مدیر شتابدهنده «آواگیمز» با بیان این مطلب گفت: «مهاجرت فعالان این صنعت به دو صورت است؛ از صنعت گیم به صنایع دیگر در داخل ایران مهاجرت میکنند و یا اینکه از ایران مهاجرت میکنند و در کشورهای دیگر بهسرعت و با حقوقهای بالایی جذب میشوند. عدم ورود دولت به این صنعت آنجا معنا پیدا میکند که دولت وارد هیچ صنعتی نشود. وقتی دولت وارد میشود و یکسری حوزهها را حمایت میکند عملاً بالانس را بههم میریزد. به این معنا که وقتی در صنایع دیگر وارد شده و حمایت میکند، این کار او، بالانس را بههم میریزد. در حال حاضر خیلی از نیروهای حوزه گیم در ایران میمانند؛ ولی از صنعت گیم خارج و در صنایع دیگر مشغول به کار میشوند زیرا صنایع دیگر مورد حمایت قرار گرفته؛ ولی صنعت گیم مورد حمایت قرار نگرفته است.»
نبود زیرساخت مناسب برای پرداختهای خرد
به گفته مزروعی، موضوع دیگر این است که در بسیاری از کشورها ازجمله در کشور ما، براساس قانون اساسی، آموزش وظیفه حاکمیت و دولت است؛ اما این در حالی است که خروجی دانشگاههای ما – با وجود هزینههای زیاد- به درد صنعت گیم نمیخورد.»
موضوع بعدی که باید مورد توجه قرار بگیرد، زیرساخت است. مدیر شتابدهنده «آواگیمز» در این رابطه گفت: «به عنوان مثال اگر ما یک زیرساخت مناسب برای پرداختهای خرد داخل کشورمان داشته باشیم، گردش مالی در این حوزه بسیار بالاتر خواهد رفت زیرا کاربران، پولهای اندک مثل هزار تومان در یک بازی دیجیتال خرج میکنند؛ اما گاهی آنها با مشکلات عدیدهای در این حوزه روبهرو میشوند از جمله رمز دوم پویا. البته تصمیماتی از این دست بسیار زیاد است. بهطور مثال کاربری میخواهد دو هزار تومان در یک گیم خرج کند؛ ولی دردسرهای زیادی برای پرداخت درونبرنامهای دارد که درنهایت از پرداخت پشیمان میشود. همچنین کیفیت اینترنت بسیار تاثیرگذار است بهخصوص اینکه بازیها آنلاین میشوند.» مزروعی راهکار این مشکلات را ورود دولت به این حوزههای زیرساختی دانست و گفت: «اینکه دولت مستقیماً بخواهد برای پروژه گیم پول خرج کند شاید منطقی نباشد؛ ولی باید توجه داشته باشیم که رشد چشمگیر هر حوزه یا صنعت دیگر با تکیه بر منابع دولت یا حاکمیت بوده و این سادهانگارانه است که بخواهیم بگوییم دولت در حوزه گیم وارد نشود.»
نبود سرمایه انسانی در حوزه بازی دیجیتال
در ایران شتابدهندههای بسیاری در زمینههای گوناگون فعال شدهاند؛ ولی این یک کار اشتباه است زیرا وقتی مشکل نیروی انسانی در کشور وجود دارد، وجود ۲۰۰ شتابدهنده دردی از ما دوا نخواهد کرد. حسین مزروعی در این زمینه گفت: «مشکلی که همه شتابدهندهها در همه حوزهها به آن برخورد میکنند، این است که تیم و نیروی انسانی خوب وجود ندارد که این شتابدهندهها روی آنها سرمایهگذاری کنند و به صورت کاریکاتوری اتفاقاتی در داخل این اکوسیستم میافتد؛ ولی زنجیره این زیستبوم کامل نیست. تصور کنید این تیمها آمدند و شتابدهی شدند، بعد چه اتفاقی میافتد؟ تا زمانی که ما تعداد زیادی VC نداشته باشیم که روی این تیمها سرمایهگذاری کنند شتابدهی نیز فایدهای نخواهد داشت.»
برای فهم صحبتهای مدیر شتابدهنده «آواگیمز» یک مثال خالی از لطف نخواهد بود. این اکوسیستم مانند حلقههای یک زنجیر است که در بهترین حالت میتوانیم بگوییم یک حلقه آن ساخته شده؛ ولی حلقههای قبل و بعد آن ساخته نشده است. بنابراین این حلقه نیز کاربرد نخواهد داشت.
مزروعی در این مورد اضافه کرد: «مشکل حوزه گیم امروز شتابدهندهها نیستند و اتفاقاً حلقههای قبل و بعد از شتابدهندههاست که مشکل دارد. در بحث نیروی انسانی و همچنین در بحث اینکه بعداً این تیمها تجاریسازیهای جدی شود و بدون مانع بتوانند کار کنند مشکل وجود دارد. ما در حال حاضر در «آواگیمز» شرکت نشرمان را راهاندازی کردهایم که یکی از جاهایی است که تیمها نیاز دارند؛ همان جایی که product در واقع منتشر و تجاریسازی میکند که کمی بتوانیم این خلأ را پر کنیم؛ ولی باز هم یک حلقه قبل و بعد از این نیاز است که اگر دولت میخواهد ورود کند باید به آنها به صورت هوشمندانه ورود کند.»
لزوم تبادل دانش در صنعت گیم
او معتقد است دانشگاهها باید در امر آموزش خوب عمل کنند. وقتی یک فرد ۴ یا ۵ سال برای آموزش در دانشگاه وقت میگذارد، باید بتواند ظرف ۶ ماه وارد بازار شود. او ادامه داد: «مجموع آموزشها؛ چه دانشگاهی و چه غیردانشگاهی و مراکز آموزشی، رویدادها، اتصال دادن صنعت گیم ایران به خارج، بردن بازیسازها به رویدادهای خارجی، آوردن خارجیها برای اینکه یک تبادل دانش صورت بگیرد و بازیسازهای داخلی بتوانند سریعتر بهروز شده و رشد کنند و بتوانند محصول باکیفیت ارائه کنند راهکار رشد این صنعت در ایران است.»