شایلی قرائی
به گزارش کسب و کار نیوز، در این گزارش اعلام شده است که تحقق ۷۸ درصدی شبکه ملی اطلاعات در روستاها داشته ایم. در زمان قطعی شبکه جهانی اینترنت، شبکه ملی اطلاعات حتی نتوانست در پایتخت که مهم ترین سازمان های کشور را در خود جای داده است موفق عمل کند چطور می توان به تحقق ۷۸ درصدی این شبکه در روستاها خوش بین بود. بدین ترتیب وعدههای آذری جهرمی عملی نشده است و روستاییان از محرومیتهای ارتباطاتی رنج می برند. اگرچه به گفته وزیر ارتباطات، ۸۰ درصد از تکالیف این وزاتخانه در سند تبیین به سرانجام رسیده، اما شورای عالی فضای مجازی در این خصوص به جمعبندی نهایی نرسیده است. ابوالحسن فیروز آبادی دبیر شورای عالی فضای مجازی درباره وضعیت این شبکه اعلام کرد که ما روی کاغذ ناظر شبکه ملی اطلاعات هستیم و وزارت ارتباطات مجری است.
وزارت ارتباطات در گزارش عملکرد یکساله دوم خود، از رشد ۶۰۰ درصدی بازدید کاربران از محتوای بومی آنلاین خبر داد و اعلام کرد: تعداد اپلیکیشن های بومی به ۲۵۰ هزار برنامه کاربردی رسیده است. گویی تعداد در این گزارش مهم است نه کیفیت. شبکه های بومی که شامل پیام رسان ها و موتورهای جستجوی داخلی می شوند نه تنها در شرایط قطعی اینترنت جهانی بلکه در روزهای عادی نیز قادر به سرویس دهی به کاربران نیستند. آمار نصب پیام رسان های بومی در ظاهر تا ۱۰ یا ۱۵ میلیون نفر نیز اعلام می شود اما آمار استفاده از این پیام رسان ها بسیار ناچیز است چراکه متولیان به گسترش این اپ ها اقدام کرده اند و به رغم بودجه های کلان هیچ کیفیتی در ارائه خدمات در این بخش دیده نمی شود.
در ادامه این گزارش به عادلانه و فراگیر شدن گردش جریان اطلاعات و ارتباطات اشاره شده و اعلام شده که حاکمیت پاسخگوتر می شود. این در حالی است که در آزمون بزرگ قطعی شبکه جهانی اینترنت جلوی گردش آزاد اطلاعات و ارتباطات گرفته شد و حاکمیت نه تنها در این رابطه پاسخگو نبوده بلکه اینترنت و فضای مجازی را که حق مسلم مردم و لازمه بقای کسب و کارهاست از آنها گرفته شد. در مجموع به نظر می رسد این گزارش بیشتر از این که یک گزارش عملکرد واقعی باشد تبلیغی برای وزارت ICT بوده است. همچنین متاسفانه این وزارتخانه در مسیر غیرکارشناسی قدم گذاشته و به نظر میرسد قصد توقف هم ندارد.
ایرادات مربوط به محتوای فنی گزارش
اساسا ضروریترین لازم یک گزارش قابل اعتنا، که در آن به اطلاعات آماری اشاره و ارجاع شده، این است که منابع این آمارها داخل آن اعلام شده باشد که متأسفانه نشده! این گزارش پُره از اطلاعات و آمارها و اعداد و ارقام، بدون منبع و سند. این که منبع آمار یه وزارتخانه از تعداد اپلیکیشنهای ایرانی، تعداد اپهای موجود در «کافه بازار» باشد فاجعه است. مدتهاست دلسوزان ICT هشدار می دهند که کافه بازار پر از بدافزار و برنامههای مخرب است! اما وزارت ICT جلو این داستان را که نمیگیرد هیچ از روش نظارت مؤثر نیز استفاده نمی کند و از همین بازار شام، اطلاعات آماری استخراج می کند.
در بخش «صیانت از حقوق مردم» در صفحه ۲۵ گزارش، کوچکترین اشارهای به کلاهبرداریهای رایج در اپراتورها (به ویژه در حوزه VAS) نشده که البته این صداقت تهیهکنندگان گزارش را می رساند و قابل تقدیر است چون وزارتخانه غیر از اعلام نصفه و نیمه *۸۰۰# فعالیت خاص دیگری در جهت صیانت از حقوق مردم در این باره نکرده است. اما جالب اینجاست که در انتهای صفحه ۲۷ و در ادامه بحث استارتاپها، به خدمات VAS هم پرداخته شده و در همان متن هم به کلاهبرداریهای رایج در این بخش و لزوم صیانت از حقوق مردم اشاره شده. اما در عمل چه کاری انجام شده؟
دادههای بیارزش یا بیربط به موضوع گزارش
این که «تعداد» کاربران تلفن همراه هوشمند در ایران بیش از سایر کشورهای خاورمیانه باشد، اساساً ارزش اطلاعاتی و آماری ندارد و چیزی نیست که بشود به آن افتخار کرد. ایران پرجمعیتترین کشور خاورمیانه است و در حالت اولیه طبیعی که بیشترین کاربر را هم داشته باشد آن چیزی که مهم است «ضریب نفوذ» در بین کاربران خواهد بود نه «تعداد». ایران در این زمینه جزء ۵ کشور اول خاورمیانه هم نیست.
بسیاری از مطالب گزارش، از جمله کل مطالب صفحات ۶، ۷، ۸، ۲۸، ۲۹ و بسیاری از موارد دیگر، در عین انعکاس برخی مطالب ارزشمند، ارتباطی با موضوع گزارش که «عملکرد یکساله وزارتخونه» ست ندارند. علاوه بر مورد قبل بسیاری از آمارهای ارائه شده مربوط به ۶ سال گذشته، ۴ سال گذشته، ۳ سال گذشته، ۲ سال گذشته و حتی مورد عجیب تر «از سال ۹۶ تا ۹۷» هستند در حالی که باید طبق عنوان گزارش، عملکرد «یک سال» گذشته (از مرداد ۹۷ تا مرداد ۹۸) ارائه میشد.
دستان خالی مناطق محروم از استارت آپها
در این گزارش از توسعه استارتآپها در مناطق محروم کشور و حتی روستاها اطلاع میدهد، ولی آمارها نشان میدهد روند توسعه استارتآپها در کشور سال به سال به سمت تهران متمرکزتر میشود. در گزارش سال ۹۷ کافه بازار که به آن استناد شده، آمده که ۲۸% تعداد توسعهدهندگان در تهران مستقر بوده و بیش از ۷۱٫۶% درآمد این صنعت توسط همان تهرانیها کسب شده است. جالب است بدانید بعد از خراسان رضوی ۱۱٫۸ درصدی، سایر ۲۹ استان دیگر رویهمرفته فقط در ۱۶٫۶% درآمد این حوزه شریکند. اما این قسمتهای گزارش کافه بازار در گزارش ذکر نشده است.
پیش بینی اشتغالزایی در حوزه ارتباطات و فناوری اطلاعات دور از ذهن است
حسین نوریخواه، پژوهشگر تجارت الکترونیک
در این گزارش عملکردی که توسط وزارت ارتباطات ارائه شده است آمارهای مختلفی وجود دارد که باید آنها را بررسی و صحت و سقم آن را اعلام کرد. اشتغال پیش رو ۶۸ هزار شغل عنوان شده است که باید اشاره شود لازمه تحقق این آمار از اشتغالزایی تحقق شبکه ملی اطلاعات است. این بدان معناست که ما وقتی می توانیم به سمت مفهوم اشتغالزایی برویم که مفهومی مثل شبکه ملی اطلاعات بیاید و مطرح شود و فضای مجازی و فنآوری اطلاعات و ارتباطات با یک نگاه بومی بخواهد در کشور ما پیاده شود، آن وقت است که فارغ التحصیل جایگاه پیدا می کند. اما در حال حاضر که این شبکه هنوز تا تحقق کامل راه زیادی در پیش دارد نمی توان اینم تعداد اشتغالزایی را پیش بینی کرد. در این برهه زمانی باید تلاش برای تحقق کامل و واقعی این شبکه بسیار بیشتر شود وخیلی جدی به دنبال آن بود.
در حوزه پیام رسان ها باید اظهار داشت که بدون اغراق بالای ۹۰ درصد محتوای پیامرسانها در کشور روی پلت فرمهای خارجی است. تعداد کاربران پیام رسانهای داخلی از ۱۰ درصد بیشتر است اما از لحاظ حجم کارکرد بیش از ۹۰ درصد روی پیام رسانهای خارجی هستیم. این یعنی ما در فضای مجازی استقلال نداریم و نمیتوانیم اعمال حاکمیت کنیم. بنابراین اینکه به تعداد اپلیکیشن های بومی که در این گزارش ۲۵۰ هزار برنامه کاربردی اعلام شده اشاره می شود معنای کاربردی زیادی ندارد. هم چنین بعد دیگر این ماجرا به دولت و وزارت ارتباطات باز می گردد چراکه دلیل عدم استقبال از اپ های ایرانی این دو نهاد هستند. البته بخش بسیاری از این مسأله به دولت برمیگردد که تاکنون نخواسته این اتفاق بیفتد چرا که اگر واقعاً اراده این بود که محصول داخلی پا بگیرد این اتفاق میافتاد.