سایت خبری تحلیلی کسب و کار استارت آپ | کارآفرینی | دانش بنیان | اقتصاد
ثمانه نادری
به گزارش کسب و کار نیوز، سال گذشته که نرخ تورم تولید به مرز ۳۰ درصد رسید، خیلی از بنگاه‌های اقتصادی تعطیل شد و یا به حالت نیمه تعطیل درآمد. حالا که بر اساس آمارها میانگین نرخ تورم به نزدیک ۵۰ درصد رسیده است، کار تولید به مراتب سخت‌تر شده است.
به اعتقاد فعالان اقتصادی دولت اگر قادر به مهار شرایط اقتصادی و یا تغییر نرخ تورم نیست، باید در اخذ مالیات از تولیدکننده و یا قیمت‌گذاری‌های دستوری اجتناب ورزد. در حالی که به عقیده آنها سرعت رشد تورم مواد اولیه در حالی افزایش پیدا کرده است که قیمت محصولات و کالاها از سوی دولت سرکوب می‌شود. همین مسئله سودآوری از مسیر تولید را در یک دور تسلسل انداخته است.
بر اساس آمارهای موجود درصد تغییرات میانگین شاخص کل قیمت تولیدکننده در چهار فصل منتهی به فصل زمستان سال ١٣٩٧ نسبت به دوره مشابه سال قبل (میانگین تورم تولیدکننده) معادل ۴٧,۵ درصد بوده که نسبت به تورم چهار فصل منتهی به فصل پاییز سال ١٣٩٧ (٣۴.٨ درصد) افزایش داشته است.
مرکز آمار ایران گزارش شاخص قیمت تولیدکننده در ایران- فصل زمستان ١٣٩٧ (بر مبنای سال پایه ١٣٩٠) را منتشر کرد. براساس این گزارش؛ شاخص کل قیمت تولیدکننده، در فصل زمستان ١٣٩٧، به عدد ۴١٢,٢ رسید که نسبت به شاخص فصل قبل (٣٧٩.٠) ٨.٨ درصد و شاخص فصل مشابه سال قبل (٢۴٧.٩)، ۶۶.٣ درصد افزایش داشته است. درصد تغییرات میانگین شاخص کل قیمت تولیدکننده در چهار فصل منتهی به فصل زمستان سال ١٣٩٧ نسبت به دوره مشابه سال قبل (میانگین تورم تولیدکننده) معادل ۴٧.۵ درصد بوده که نسبت به تورم چهار فصل منتهی به فصل پاییز سال ١٣٩٧ (٣۴.٨ درصد) افزایش داشته است.
شاخص قیمت تولیدکننده بخش کشاورزی، در فصل زمستان ١٣٩٧، با ۶,٢ درصد کاهش نسبت به شاخص فصل قبل (۴٢۵.٩) به عدد ٣٩٩.۴ رسید. شاخص این بخش در فصل مورد بررسی نسبت به فصل مشابه سال قبل ۶٧.۴ درصد افزایش نشان میدهد. درصد تغییرات میانگین شاخص قیمت تولیدکننده بخش کشاورزی در چهار فصل منتهی به فصل زمستان سال ١٣٩٧ نسبت به دوره مشابه سال قبل (میانگین تورم تولیدکننده بخش کشاورزی) معادل ۴٨.٨ درصد بوده که نسبت به تورم چهار فصل منتهی به فصل پاییز سال ١٣٩٧ (٣٩.٣ درصد) افزایش داشته است.
شاخص قیمت تولیدکننده بخش معدن، در فصل زمستان ١٣٩٧، با ۶,٧ درصد افزایش نسبت به شاخص فصل قبل (٣٨٠.۴) و ۶٠.٧ درصد افزایش نسبت به شاخص فصل مشابه سال قبل (٢۵٢.٧) به عدد ۴٠۵.٩ رسید. درصد تغییرات میانگین شاخص قیمت تولیدکننده بخش معدن در چهار فصل منتهی به فصل زمستان سال ١٣٩٧ نسبت به دوره مشابه سال قبل (میانگین تورم تولیدکننده بخش معدن) معادل ۵٠.٩ درصد بوده که نسبت به تورم چهار فصل منتهی به فصل پاییز سال ١٣٩٧ (۴١.٩ درصد) افزایش داشته است.
شاخص قیمت تولیدکننده بخش صنعت، در فصل زمستان ١٣٩٧، با ١۴,١ درصد افزایش نسبت به شاخص فصل قبل (۴٢٠.۴) به عدد ۴٧٩.٩ رسید. شاخص این بخش در فصل مورد بررسی نسبت به شاخص فصل مشابه سال قبل (٢۵٣.۶) ٨٩.٢ درصد افزایش نشان میدهد. درصد تغییرات میانگین شاخص قیمت تولیدکننده بخش صنعت در چهار فصل منتهی به فصل زمستان سال ١٣٩٧ نسبت به دوره مشابه سال قبل (میانگین تورم تولیدکننده بخش صنعت) معادل ۶۴.۶ درصد بوده که نسبت به تورم چهار فصل منتهی به فصل پاییز سال ١٣٩٧ (۴٧.٣ درصد) افزایش داشته است.
شاخص قیمت تولیدکننده بخش برق در فصل زمستان ١٣٩٧، با ۴,۶ درصد کاهش نسبت به شاخص فصل قبل (١٢٠.۵) به عدد ١١۵.٠ رسید. شاخص این بخش در فصل مورد بررسی نسبت به فصل مشابه سال قبل ٠.٢ درصد افزایش نشان میدهد. میانگین شاخص قیمت تولیدکننده بخش برق در چهار فصل منتهی به فصل زمستان سال ١٣٩٧ نسبت به دوره مشابه سال قبل (میانگین تورم تولیدکننده بخش برق) معادل ۴.٧ درصد افزایش داشته که نسبت به تورم چهار فصل منتهی به فصل پاییز سال ١٣٩٧، (٠.٨ درصد) افزایش داشته است.
شاخص قیمت تولیدکننده بخش اختصاصی خدمات در فصل زمستان ١٣٩٧، با ۵,٩ درصد افزایش نسبت به شاخص فصل قبل (٣١٠.١) به عدد ٣٢٨.۵ رسید. شاخص این بخش در فصل مورد بررسی نسبت به فصل مشابه سال قبل ٣١.٠ درصد افزایش نشان میدهد. درصد تغییرات میانگین شاخص قیمت تولیدکننده بخش اختصاصی خدمات در چهار فصل منتهی به فصل زمستان سال ١٣٩٧ نسبت به دوره مشابه سال قبل (میانگین تورم تولیدکننده بخشهای خدمات) معادل ٢٢.٢ درصد بوده که نسبت به تورم چهار فصل منتهی به فصل پاییز سال ١٣٩٧ (١۶.٧ درصد) افزایش داشته است.
فرشید شکرخدایی، فعال اقتصادی
کاهش سودآوری تولید
بعد از افزایش نرخ تورم ۳ اتفاق می افتد که تولید را از حالت نرمال خارج می‌کند. اولین امر اینکه مواد اولیه گران می‌شود و قدرت خرید تولیدکننده به شدت پایین می‌آید. وقتی چون قیمت بالا می‌رود تقاضا کم شده و به تبع روی فروش تولید کننده نیز اثر منفی‌ای خواهد گذاشت. در نتیجه حجم کلی فروش پایین می‌آید. با پایین آمدن حجم فروش، نقدینگی در دسترس تولیدکننده برای تولیدی دوباره به شدت پایین می‌آید و این چرخه باعث کاهش شدید حاشیه سود تولید می‌شود. بنابراین افزایش نرخ تورم تولید را وارد دور تسلسلی خواهد کرد که خروج از آن سخت است.
رفته رفته سود تولید آب می‌رود و در این حالت بسیاری از بنگاه‌ها از دور فعالیت خارج می‌شوند. مهم‌ترین کاری که نهادها و ارگان های دولتی برای حمایت از تولید می‌توانند انجام دهند، عدم دخالت در قیمت‌گذاری محصولات تولید کننده‌ها است. برای مثال مواد اولیه به سرعت افزایش پیدا می‌کند اما خروجی بنگاه‌ها و قیمت محصولات آنها از سوی نهادهای نظارتی کنترل می‌شود. در حالی که دولت یا باید متغیرهای کلان اقتصادی را مدیریت کند و یا اگر نمی‌تواند، دست از سرکوب قیمت محصولات بردارد.
دومین راهکار دولت، بخشش سه ساله مالیات بنگاه‌ها در بخش درآمد و مالیات بر ارزش افزوده است. حقوق گمرکی باید برای کارخانه‌ها و کارخانه دارها کاهش پیدا کند. نمی‌توان با وجود تورم ۵۰ درصد و مالیات‌ها، شاهد فعالیت واحدهای تولیدی هم باشیم، این امر محال است. بنابراین برای حفظ تولید لازم است، از مکانیزم معافیت‌های مالیاتی و کاهش دخالت در قیمت‌گذاری‌ها، وارد شویم.
