سایت خبری تحلیلی کسب و کار استارت آپ | کارآفرینی | دانش بنیان | اقتصاد
وی دل در گرو رشد صنعت کشورش داشت و علی رغم سودزایی واردات اجناس خارجی در آن زمان، اقدام به کار تولیدی و ایجاد اشتغال در منطقه نظرآباد کرد. هنوز هم مردم، این روستای سابق را که اینک تبدیل به شهری زیبا، آباد و پرجمعیت شده است، نظرآباد مقدم می نامند.
میرزا عبدالله مقدم از بازرگانان معروف و سرشناس و صدیق و خوشنام قرن اخیر است. وى در سال ۱۲۷۷ خورشیدی در قزوین متولد شد. بعد از آنکه به سن رشد رسید و خواندن و نوشتن را آموخت وارد بازار قزوین شد و کار خود را از شاگردى و پادویى آغاز کرد. پس از تهیه مختصر سرمایه‌اى، چون محیط قزوین را براى نشو و نماى خود کوچک می‌دید، به تهران آمد و در کار قماش شروع به فعالیت کرد. به تدریج در بازار تهران براساس صداقت و درستى که بروز داده بود مورد توجه قرار گرفت و تجارتخانه‌اى دایر کرد و به واردات قماش و توزیع آن پرداخت به ویژه معاملات وى با کشور شوروى سابق بسیار رونق گرفت و نمایندگى چند کالا مانند اتومبیل‌هاى «پابدا» و «مسکویچ» و ماشین‌هاى کشاورزى به او داده شد. و سرانجام تعداد شرکت‌هاى وى متجاوز از ۲۵ واحد گردید.
در سال ۱۳۴۰ به تأسیس یک کارخانه پارچه‌بافى پشمى در شهر نظرآباد همت گماشت و بهترین ماشین‌آلات و متخصصین خارجى را وارد کرد و تولیدات این کارخانه روز به روز مرغوبتر و مورد توجه مردم قرار می‌گرفت. محصولات این کارخانه قسمت اعظم احتیاجات لباس افسران را تدارک می‌دید. با شعب متعددى که در تهران و شهرستان‌ها دایر نموده بود، فوق‌العاده مورد توجه مردم بود.
همزمان با تأسیس این کارخانه، کارخانه دیگرى به نام «ممتاز» در جاده تهران – شهررى دایر کرد. تولیدات این کارخانه پارچه‌ی نخى بود و روزانه تا یکصد هزار متر تولید داشت. در کار توسعه این دو کارخانه و سایر شرکت‌های تجارتى، بانک‌ها نقش اساسى داشتند و اعتبارات سنگینى به مقدم دادند به طورى که کارخانه ممتاز که سى میلیون تومان سرمایه آن بود حدود یکصد و هشتاد میلیون تومان از وام و اعتبار استفاده نمود. البته حاج عبدالله مقدم برخلاف سایر تجار و صاحبان صنایع، دینارى از وام‌های دریافتى را از کشور خارج ننموده بلکه همه را صرف توسعه واحدهاى صنعتى و کشاورزى خود نموده بود. متأسفانه به علت توسعه سریع تأسیسات و نداشتن اعتبارات جدید، بانک‌ها نیز نمی‌توانستند زیاده بر آنچه وام داده‌اند اعتبارى تازه بدهند و لذا مقدم ناگزیر بود از اعتبارات وام‌هاى اشخاص در بازار تهران استفاده کند و بهره سنگینى به آنها بپردازد و مواد اولیه را نقدی خریدارى کند. همین امر باعث شد که کارخانهى «ممتاز» و سایر شرکت‌هاى مقدم دچار اختلالاتى شدند.
در سال ۱۳۴۳ از مقدم سلب مالکیت شد و تمام اموال او را بانک ملى به حیطه تصرف خود درآورد و به اصطلاح بازرگان سرشناس و مشهور ایران که شهرت جهانى داشت، ورشکست گردید. حاج میرزا عبدالله مقدم ضمن فعالیت‌هاى تجارتى و صنعتى خود، در اطراف کرج مقادیر زیادى زمین خریدارى و شهرکى به نام «گلشهر» براى پیشرفت کار خود دایر نموده بود. همچنین یک شرکت صادراتى به نام «خلیج» تشکیل داد.
مقدم چند سالى در ورشکستگى غوطه‌ور بود و طلبکاران دقیقه‌اى از فشار خود کوتاهى نمی‌کردند. این وضع چند سالى ادامه داشت تا بالاخره زمین‌هاى شهرک «گلشهر» چندین برابر ارزش خود قیمت پیدا کرد و مقدم با فروش آن توانست از ورشکستگى نجات یابد و مجددا به کار و کسب خود رونقى بدهد و جزو تجار درجه اول قرار بگیرد.
حاج میرزا عبدالله مقدم مردى بسیار خیر و نیکوکار بود. از مساعدت به مردم فقیر و کارگران محتاج دریغ نمی‌ورزید. غالبا شب‌ها به صورت ناشناس به منازل کارگران محتاج می‌رفت و کمک‌هاى قابل ملاحظه‌اى به آنها می‌نمود. عده‌اى از کارگران و کشاورزان وى صاحب خانه و کاشانه شدند. نه تنها کارگران بلکه عده‌ی زیادى از قبل او به همه چیز نایل آمدند. مقدم در ۸۵ سالگى در تهران درگذشت و نام نیک وى سال‌ها در اقتصاد این کشور باقى خواهد ماند.
در حال حاضر مهندس محمد علی مقدم رییس هیات مدیره و مدیرعامل کارخانجات مقدم می باشد. کارخانجات مقدم با همت مرحوم عبدالله مقدم (بنیانگذار صنعت نساجی پشمی ایران) و جمعی از اقوام و نزدیکان ایشان در سال ۱۳۳۷ با هدف تولید انواع پارچه فاستونی، پالتویی، تولید کت و شلوار و انواع نخ های پشمی تاسیس گردید. ازجمله مدیران تاثیرگذار این شرکت مرحوم احمد مقدم بود که به عنوان مدیر عامل و رئیس هیأت مدیره اصلاحاتی اساسی در کارخانه ایجاد کرده و جان و مال خود را در این راه وقف نمود .
مصرف پارچه فاستونی در ایران تقریبا از دهه سی با عمومیت یافتن پوشش کت و شلوار برای مردان آغاز گردید و کارخانجات مقدم به عنوان اولین تولیدکننده پارچه فاستونی در ایران برای تامین پارچه مورد نیاز کشور فعالیت خود را از سال ۳۷ آغاز کرد. با توجه به اینکه کیفیت و کمیت مهم ترین رکن تولیدات مقدم بود، در همان سال های نخست بیشترین سهم بازار داخلی را در اختیار گرفته و پس از تامین بازار داخل در زمینه صادرات نیز فعال شده و محصولات خود را به کشورهای اروپایی از جمله شوروی سابق نیز صادر کرد.
در زمان راه اندازی کارخانه تلاش شد تا بهترین ماشین آلات در تولید پارچه به کار گرفته شوند و محصول با کیفیتی وارد بازار شود که نتیجه ی همین حساسیت ها در رعایت کیفیت، موجب مورد توجه قرار گرفتن پارچه ی مقدم دربین مردم شد و حتی شهرت مقدم از مرزهای ایران هم گذشت و محصولاتش به اروپا هم صادر گردید اکنون نیز، پس از گذشت ۵۷ سال از تأسیس کارخانجات مقدم، هدف گروه مدیریتی و کارکنان کارخانجات، تلاش برای حفظ کیفیت و به تبع آن نام نیک در بازار محصولات نساجی است و عرضه محصولات با کیفیت و متنوع، چشم انداز پیش روی این واحد تولیدی با قدمت می باشد.
پارچه فاستونی نوعی پارچه پشمی ساده است که بیشتر برای دوختن کت و شلوار، کت و دامن و در واقع لباس‌های رسمی مردانه و زنانه به کار می‌رود. از آن‌جا که این پارچه نخستین بار در شهر بوستون آمریکا بافته شده‌است، به آن بوستونی می‌گفته‌اند. لفظ فاستونی روسی‌شده این نام است که به همراه پارچه مذکور از روسیه به ایران آمده‌است. تعاریف مختلفی برای پارچه فاستونی وجود دارد برای شناسایی این پارچه، لازم است به چند نکته توجه کرد: جنس پارچه: پارچه ای که با الیاف پشم یا مخلوط الیاف پشم و الیاف مصنوعی همچون پلی‌استر تولید می‌شود فاستونی نام دارد. هر چه درصد پشم پارچه افزایش پیدا کند کیفیت و قیمت نیز افزایش پیدا خواهد کرد. عرض پارچه: پارچه فاستونی معمولا در ایران با عرض ١۵٠ سانتی متر عرضه می‌شود.
هفت نفر از این مهندسین به همراه شادروان حاج مصطفی مقدم ( کت و شلوار روشن) فرزند ارشد آقای مقدم تاریخچه کارخانجات مقدم در ۲۷ تیر ۱۳۳۷ ، با تلاش عبدالله مقدم، عامل اصلی توسعۀ نظرآباد (کارخانجات نساجی مقدم) تأسیس شد. این کارخانه با مساحت ده هکتار، نخستین تولیدکننده فاستونی به روش جدید در ایران بود که تولید خود را در سال ۱۳۳۹ با کمک کارشناسان ایتالیایی و متخصصان ایرانی آغاز کرد.
کارخانۀ مقدم در سال ۱۳۴۰ به صورت آزمایشی شروع به کار کرد و از سال ۱۳۴۲ رسماً افتتاح شد. همزمان با شروع کار کارخانه و احداث واحدهای مسکونی برای کارگران در بخش‌های مختلف شهر، تعداد زیادی از کارگران در شهر ساکن شدند. این کارخانه به دلیل سابقه و اعتبار بالا در بازار به عنوان یکی از کارخانجات شاخص در زمینۀ بافت فاستونی شناخته شده و در شمار صادرکنندگان این محصول در سال‌های ۱۳۷۵ تا ۱۳۸۰ بوده است. افتتاح کارخانه مقدم در ۲۳/۰۸/۱۳۴۰ در زمان افتتاح کارخانجات مقدم جدیدترین ماشین‌آلات بافندگی پارچه پشمی که در کمتر کارخانه‌ای درجهان نظیر داشت نصب شده بود. برای آنکه پارچه‌های پشمی لباسی ساخت کارخانجات پشمبافی مقدم با بهترین پارچه‌های پشمی ساخت خارج از کشور برابری کند عالی‌ترین پشم مرینوس استرالیائی وارد و مصرف می‌شده است. آخرین و جدیدترین طرح‌های پارچه توسط مؤسسات معروف تهیه کننده نقشه پارچه برای کارخانجات مقدم فرستاده می‌شده است. پارچه‌های مقدم قبل از آنکه از کارخانه خارج شود و بدست مصرف‌کننده برسد یازده بار کنترل شده تا هیچگونه عیب و نقصی نداشته باشند.
در این کارخانجات دستگاه چاپ پارچه کم نظیری نصب شده بودکه در آن زمان فقط سه دستگاه نظیر آن در کارخانجات دیگر جهان مشغول کار بوده‌اند. بهترین متخصصین خارجی برای تهیه عالی‌ترین پارچه پشمی لباسی در کارخانجات مقدم مشغول شدند. روز تاریخی روز بیست و سوم آبان ماه در تاریخ کارخانجات مقدم جاویدان خواهد ماند و تا روزی که این کارخانه پا برجاست روز بیست و سوم آبان روز پر ارزشی خواهد بود و با خطوط طلائی بر سر در کارخانه نصب خواهد شد. جنب و جوشی که روز سه‌شنبه ۲۳/۰۸/۱۳۴۰ در کارخانه دیده می‌شد تدارک همین روز تاریخی بود. همه چیز آماده بود ساختمانهای مختلف کارخانه با چلچراغ‌های رنگین به طرز زیبائی تزئین شده بود پرچم‌های سه رنگ ایران در گوشه و کنار با وزش باد شکوه خاصی به محوطه کارخانه بخشیده بود. محوطه کارخانه با فرش های‌گران‌بها مفروش شده و کارکنان قسمت‌های مختلف هر کدام در سر کار خود حاضر بودند. آقای عبدالله مقدم و سایر رؤسای کارخانه آخرین پیش‌بینی‌های لازم را هم به عمل آوردند تا مراسم هر چه بهتر برگزار شود. همه چیز آماده بود. مدعوین که بیشتر صاحبان بانک‌ها و بازرگانان و صاحبان صنایع بودند به تدریج وارد کارخانه می‌شدند و از طرف اعضای هیات مدیره کارخانجات مقدم مورد استقبال قرار می‌گرفتند.
آقای عبدالله مقدم گزارش کامل کارخانه را به استحضار مدعوین می‌رساند: منت خدای را سزد که توفیق ارزانی داشت تا این کارخانه در سه سال قبل ساختمان آن شروع و اینک آماده بهره‌برداری و افتتاح گردد. این کارخانه که با راهنمائی و کمک‌های ذی قیمت اولیاء امور پایه‌گذاری گردیده از جدیدترین و کامل‌ترین کارخانه‌های نساجی پشمی است. مساحتی که برای کارخانه و خانه‌های مهندسین و کارگران و سایر امور اجتماعی تخصیص داده شده بالغ بر۸۵۰ هزار متر مربع است تا کنون بغیر از کارخانه دوازده دستگاه خانه متخصصین و نودوهشت دستگاه خانه‌های کارگری دبستان و دبیرستان حمام، بهداری و زمین ورزش ساخته شده و تمام ساختمان‌ها دارای برق و لوله‌کشی می‌باشد. ماشین‌آلات کارخانه عبارت از دو هزار دوک ریسندگی، چهل‌وچهار دستگاه بافندگی و ماشین‌آلات کافی برای تکمیل پارچه پشمی همچنین ماشین‌آلات لازم برای رنگ و چاپ پارچه ابریشمی و دوهزار و صد کیلووات برق، دوازده تن بخار و تعمیر خانه مجهزی که احتیاجات کارخانه را مرتفع مینماید. محصول سالیانه پارچه پشمی بالغ بر پانصد هزار متر و منسوجات ابریشمی حدود پنج میلیون متر است که ارزش تقریبی آنها چهارصد میلیون ریال می‌باشد و از لحاظ مرغوبیت مورد توجه مصرف‌کنندگان قرار گرفته و در نوع خود با بهترین اجناس خارجی برابری می‌کند. تعداد کارگران برای سه نوبت کار ۶۷۲ نفر میباشند و از آنجائی که ۹۸ دستگاه ساختمانهای موجود کفاف سکونت همه آن ها را نمی‌دهد رفت و آمد بقیه به قراء اطراف بوسیله اتوبوس‌های اختصاصی انجام می‌گیرد و طبق برنامه پیش‌بینی شده در نظر است همه ساله تعدادی خانه کارگری ساخته شود تا تمام کارگران در این منازل ساکن و از زندگی مرفهی بهره‌ور گردند. حقوق پرداختی ماهیانه به کارگران حدود سه میلیون ریال است و علاوه بر اینکه از مزایای قانون کار و بیمه‌های اجتماعی برخوردارند روزانه یک وعده غذای گرم به آنان داده می‌شود. حسابداری کارخانه برابر با آخرین روش حسابداری صنعتی بوده که مورد تأیید متخصصین وزارت صنایع و معادن قرار گرفته است. هیئت مدیره لازم می‌داند از اولیاء امور دولت بخصوص صنایع و معادن و بانک ملی ایران که برای ایجاد این کارخانه کمال مساعدت و همراهی را نموده‌اند سپاسگزاری خود را بعرض برساند.
ضمنا” از مهندسین و متخصصینی که در تهیه طرح کارخانه و ساختمان و سایر امور آن نظارت و دخالت داشته‌اند قدردانی مینماید. معرفی اولین اعضای هیئت مدیره پس از اتمام گزارش آقای مقدم، رئیس هیئت مدیره کارخانجات پشمی و ابریشمی مقدم اعضای هیئت مدیره و رؤسا و مهندسان ایرانی و ایتالیائی کارخانه را معرفی نمود: کاظم توکلیان، محمدتقی اتفاق، علی‌اصغر توکلیان، غلامرضا اکمل، هاشم اتفاق، علی توکلیان، ناصر اتفاق، مصطفی مقدم، مهندس برونلو، مهندس گزینی، مهندس کمپانی و مهندس ریسل این افراد بودند.
