سایت خبری تحلیلی کسب و کار استارت آپ | کارآفرینی | دانش بنیان | اقتصاد
«فریبا نعمتی»، کارشناس ارشد گردشگری اداره‌کل میراث‌فرهنگی، صنایع‌دستی و گردشگری استان همدان، در گفت‌وگو با خبرنگار ایسنا اظهار کرد: غذا نماد فرهنگی یک قوم و ملت محسوب شده که به اقلیم آب و هوایی و محصولاتی زراعی و دامی هر منطقه بستگی دارد.
وی افزود: همدان، استانی سردسیر است و مردم غذاهایی متناسب با نیاز بدن تهیه می‌کردند که از شاخص‌ترین آن‌ها می‌توان به آش و آبگوشت اشاره کرد.
کارشناس ارشد گردشگری اداره‌کل میراث‌فرهنگی، صنایع‌دستی و گردشگری استان همدان خاطرنشان کرد: غذاها با توجه به محصولات شهری و روستایی تهیه می‌شده، مانند شهرستان بهار که سیب‌زمینی در آنجا زیاد کشت و در اکثر خوراک‌ها استفاده می‌شده است.
نعمتی در خصوص غذاها و خوراک‌هایی که ثبت ملی شده‌اند، تصریح کرد: آش خیار مخصوص شهرستان اسدآباد و آش سماق، بادمجان و آش ورکوآز مخصوص شهرستان نهاوند ثبت ملی شده‌اند.
این کارشناس در ارتباط با خوراک‌های دیگر، افزود: خورش ماست، آش کشک و هویج و نوعی کلوچه و حلوا در دست ثبت ملی قرار دارند.
وی با اشاره به تنوع کلوچه در استان همدان، خاطرنشان کرد: استان همدان یک کلوچه‌ی مخصوص دارد اما شهرستان‌های مختلف با توجه به مواد غذایی که در اختیار داشته‌اند در تزئین و محتویاتی که در آن استفاده می‌شود، تفاوت‌هایی را ایجاد کرده اند.
نعمتی در خصوص تنوع غذایی در فصول مختلف، یادآور شد: همدان به طور غالب استانی سردسیر است به همین دلیل مردم در بهار و تابستان برای ۶ ماه سرد سال تدارک آذوقه و مایحتاج می‌دیدند که از آن جمله می‌توان به تهیه و خشک کردن ترخینه برای آش ترخینه اشاره کرد.
کارشناس ارشد گردشگری اداره‌کل میراث‌فرهنگی، صنایع‌دستی و گردشگری استان همدان با بیان این‌که همدان شهری کوهستانی بوده و سبزی‌های کوهی به وفور یافت می‌شود، اظهار کرد: مردم این استان از غذاهای خنثی کننده به منظور حفظ سلامتی استفاده می‌کردند، مانند استفاده از آش و سبزی‌های کوهی در فصل تابستان، چون اعتقاد داشتند خوردن این سبزی‌ها که مخصوص آن فصل بوده، بدن را سالم و خون را پاک می‌کند و به نوعی صفرابر است.
نعمتی علت استفاده مردم از خوراکی‌هایی مانند آش را در فصول گرم سال، خاطرنشان کرد: در زمستان مردم تحرک کمتری داشته و بیشتر از غذاهای چرب و سنگین استفاده می‌کردند و از همین‌رو برای ایجاد تعادل در فصل تابستان که از تحرک بیشتری برخوردار بودند با غذاهای سبک نیاز خود را رفع می‌کردند.
وی در خصوص غذاهایی که در مناسبت‌های خاص تهیه می‌شده، گفت: اساس خوراک استان همدان انواع آش و آبگوشت است اما در برخی مراسم مانند روز عید و سیزده به در، کوفته و یا در چهارشنبه‌سوری رشته پلو درست می‌کردند.
کارشناس ارشد گردشگری اداره‌کل میراث‌فرهنگی، صنایع‌دستی و گردشگری استان همدان با بیان این مطلب که ترشی و مرباها شاخصه‌ی استان همدان هستند، تصریح کرد: کمتر استانی در تزئینات و مخلفات اساسی سفره‌ی خود از این دو استفاده می‌کنند و ترشی پتله و گردو از موارد خاص همدان است.
نعمتی افزود: ترشی و مرباهای هر استان با توجه به محصولات صیفی‌جات و زراعی آن منطقه تهیه و تدارک دیده می‌شده است.
وی تصریح کرد: در تنوع غذایی هر استان، مهم‌ترین و اصلی‌ترین شاخصه، اقلیم آب و هوایی و وضعیت اقتصادی و معیشتی مردم بوده که بر این اساس عادت‌های غذایی شکل گرفته است.
کارشناس ارشد گردشگری اداره‌کل میراث فرهنگی همدان، گفت: با گسترش تکنولوژی و استفاده مردم از رسانه‌ها تبادل فرهنگی صورت گرفته و عادت‌های غذایی و مواد خوراکی از سبد غذایی سایر استان‌ها به همدان وارد شده است.
نعمتی در خصوص نوع و سبک پوشش مردم استان نیز گفت: مردمان همدان فارس بوده و لباس‌های زنانه و مردانه بر اساس الگوهای پوششی دوران قاجار شکل گرفته است.
وی در توضیح لباس‌های زنانه و مردانه، گفت: زنان از دامن شلیته، « دامنی کوتاه تا بالای زانو و چین‌دار»، شلوار، بلوز، جلیقه و روسری یا سربند و مردان از شلوار، پیراهن، جلیقه و انواع کلاه استفاده می‌کردند.
کارشناس ارشد گردشگری اداره‌کل میراث‌فرهنگی، صنایع‌دستی و گردشگری استان همدان در خصوص تأثیر نقش وضعیت اقتصاد و طبقه اجتماعی در نوع پوشش، یادآور شد: افرادی که غنی و ثروتمند بودند از کلاه‌های پشمی، پوستین، انواع کت‌های چرم و چکمه استفاده می‌کردند و سایر افراد کلاه‌های نمدی و لباس‌های ارزان قیمت می‌پوشیدند.
نعمتی با اشاره به نوعی لباس که مخصوص مشاغل دولتی و لشگری بوده، افزود: این لباس به نام «بک» که از زبان ترکی وارد زبان ما شده، بالاپوشی بلند و به صورت عبا بوده و افراد خاصی آن را بر تن می‌کردند.
وی یادآور شد: از دوران پهلوی دوم لباس عامه‌ی مردم به کت و شلوار تغییر کرد اما لباس اصلی استان همدان همان الگوی دوران قاجاریه است.
این کارشناس در خصوص تهیه پارچه برای تهیه لباس، تصریح کرد: در آن دوران بیشتر مردم دامداری و دستگاه پشم‌ریسی داشتند که با استفاده ار پشم دام خود، پارچه تهیه کرده و لباس می‌دوختند.
نعمتی خاطرنشان کرد: در دهه‌های ۳۰ و ۴۰ با تغییر نسبی فرهنگ مردم، افردای با عنوان پارچه‌فروش دوره گرد به روستاها و شهرها رفته و به مردم پارچه های آماده می‌فروختند.
وی افزود: جنس پارچه‌هایی که مردم برای تهیه لباس استفاده می‌کردند کرباس، متال و پشم بوده است.
کارشناس ارشد گردشگری اداره‌کل میراث‌فرهنگی، صنایع‌دستی و گردشگری استان همدان در خصوص زیورآلاتی که زنان استفاده می‌کردند، ادامه داد: لباس زنان همراه با تزئیناتی مانند سنجاق و منجوق زیر گلو برای روسری، دوختن نوار یراق به دور جلیقه و دامن بوده است.
این کارشناس در خصوص نوع استفاده‌ی زنان از زیورآلات، گفت: در همدان بیشتر زیورآلات فلزی نسبت به سنگ رواج داشته و گاهی هم از مهره‌های شیشه‌ای در البسه‌ی خود استفاده می‌کردند.
نعمتی تصریح کرد: افراد متمول و ثروتمند از سکه‌های نقره و طلا یک تومانی برای تزئین جلیقه و دامن و روسری و سربند استفاده می‌کردند به این صورت که آن‌ها را سوراخ کرده و به بند کشیده یا بر روی البسه دوخته می‌شده است.
کارشناس ارشد گردشگری اداره‌کل میراث فرهنگی همدان، یادآور شد: مردان هم گاهی برای تزئین کلاه و کت خود از این سکه‌ها استفاده می‌کردند.
انتهای پیام
دبیر: آرزو سعید
