اولین فاز اجرایی حذف چهار صفر پول ملی

گروه اقتصاد ایران و جهان

به گزارش کسب و کار نیوز، بیش از دو سال از طرح موضوع تغییر واحد پول ملی از ریال به تومان می گذرد و علی رغم لایحه ای که در سال ۹۵ واحد پول ملی را تومان اعلام کرده بود، این امر عملیاتی نشد. حالا که چک جدید ۵۰ هزار تومانی توسط بانک مرکزی رونمایی شده و در آن عدد ۵۰ پررنگ نشان داده شده، این امر وارد فاز جدیدی شده که نشان از شروع فاز اجرایی آن دارد.
به اعتقاد کارشناسان حوزه بانکی آنچه واضح است آن است که مردم در امور روزمره خود و در انجام مسائل مالی کماکان از تومان استفاده می کنند و ریال صرفا در کاغذ و معاملات رسمی کاربرد دارد. بر همین اساس بانک مرکزی نیز در اقدامی که به تازگی انجام داده، تا حدودی زمینه اجرای این امر را فراهم کرده است.
روز سه شنبه در مراسمی با حضور رئیس کل بانک مرکزی و وزیر اقتصاد از اسکناس‌های جدید ۵۰ هزار تومانی رونمایی شد. نکته مهم و البته مرتبط با این گزارش، در رونمایی از اسکناس‌های ۵۰ هزار تومانی این است که در طرح جدید این اسکناس‌ها تغییر واحد پول ملی به تومان عملاً اجرایی شده است.همان‌طور که در ظاهر ایران‌چک‌های جدید ۵۰ هزار تومانی پیداست، بانک مرکزی ۴ صفر را کمرنگ کرده و با برجسته کردن ۵۰ عملاً تومان را در این اسکناس‌ها زنده کرده است.
به اعتقاد کارشناسان تغییر واحد پول ملی از ریال به تومان موجب افت ارزش پولی ملی و همچنین تحمیل هزینه هایی به اقتصاد کشور می شود و حتی نفعی نیز برای معاملات ندارد.
برخی از کارشناسان اما بالا رفتن نرخ تورم و افت ارزش پول ملی را مطرح می کنند که به تناسب آن حذف صفرهای پول ملی را ضروری می سازد.
در همین خصوص علی دیواندری در مورد ضرورت تغییر واحد پول از ریال به تومان، با توجه به مطالعات پژوهشکده پولی و بانکی گفته بود: «با توجه به افت قابل توجه ارزش ریال در دهه‌های اخیر، به نظر می‌رسد تغییر واحد پولی در جهت حذف صفرها، یک ضرورت برای اقتصاد ایران بوده و به همین دلیل، بحث آن در چند سال اخیر مورد توجه کارشناسان و سیاست‌گذاران نظام اقتصادی کشور قرار گرفته است. آنچه در حال حاضر مورد توجه واقع شده، تغییر واحد پول از «ریال» به «تومان» است که پدیده‌ای متفاوت از رفرم پولی به حساب می‌آید.»

تغییر واحد پول ملی و چند نکته
ضیاء الدین خرمشاهی، کارشناس اقتصادی
بحث تغییر واحد پول ملی کشور و همچنین حذف سه و یا چهار صفر از ارقام واحد موضوعی است که در چند سال اخیر گاه و بیگاه شنیده و در برخی مراکز آکادمیک نیز مورد بررسی قرار گرفته است و به نظر می رسد برای بررسی به حد کفایت، بحث شده است. اما آنچه امروز ضروری می نماید، موضوع اولویت داشتن این کار و یا عدم انجام آن است. در حال حاضر آنچه که به عنوان دلایل اصلی ضرورت تغییر از جانب بانک مرکزی مطرح شده، جلوگیری از محاسبات اشتباه مردم، حجم اسکناس های با ارقام درست امکان خطای مردم به هنگام شمارش اعداد و همچنین بی سابقه بودن داشتن دو واحد رسمی و غیر رسمی پول در دنیا است. در کنار آن مشکلاتی که هم اکنون کشور دارد، و گرفتاری های روز افزون مردم، اقتضاء دارد وقت و انرژی و هزینه را به کارهای مهم تر اختصاص دهیم. به نظر می رسد چنانچه اولویت های مورد نیاز کشور را در یک جدول عمودی بنویسیم، تغییر واحد پولی در اواخر جدول جای خواهد گرفت. ضمن آنکه می دانیم هر تغییری هزینه های فراوانی را نیز با خود همراه خواهد داشت. لذا به نظر می رسد، اعمال دو تغییر هم زمان در موقعیت کنونی، مصلحت جامعه نباشد و اگر بنای بر ساده سازی را بگذاریم، فعلا می توان با حذف سه صفر از واحد مانع بروز اشتباهات و نیز روان سازی معاملات بشویم و این موضوعی است که در برخی از کشورهای دیگر نیز تجربه شده و نتیجه موفقی را نیز به دنبال داشته است. اما تغییر نام را به زمانی مناسب تر موکول کنیم تا هم مانع ورود شوک جدید به جامعه شویم و هم در خصوص نام انتخابی، کارشناسی دقیق تری انجام شود. قطعا روانی تلفظ و مقبولیت عامه، و خوش معنا بودن و برخورداری از ریشه فارسی، محورهای گزینش نام جدید خواهد بود.