راه‌اندازی الفین سیزدهم پتروشیمی ایلام؛ نویدبخش تولید پایدار و رونق توسعه صنعتی

 این واحد به دلیل کراکینگ خوراک‌های گازی و مایع در کوره و تولید سالانه ۷۵۰ هزار تن محصولات متنوع و با ارزشی نظیر اتیلن، پروپیلن، بنزبن پیرولیز، برش های چهار کربنه و سوخت مایع به عنوان واحد مادر سایر واحدهای پایین دست واحدهای پلیمری همچون پلی اتیلن سنگین و پلی پروپیلن، پلی استایرن و واحدهای شیمیایی دیگر نظیر گلایکل ها و آروماتیک‌ها می‌باشد که در حال حاضر واحدهای پلی‌اتیلن سنگین (بهره‌برداری) و پلی پروپیلن( فار اجرا) در پتروشیمی ایلام موجود است.

 فناوری اصلی به کار رفته در این واحد تحت لایسنس شرکت “استون وبستر” انگلستان است و از نظر ایمنی کارکرد و تکنولوژی تولید از آخرین استانداردهای روز دنیا استفاده شده و بهره‌گیری از این استانداردها باعث افزایش کیفیت کار و عمر طراحی شده و احجام اجرایی کار را فوق‌العاده بالا برده است. از مهمترین ویژگیهای بارز این طرح که آن را نسبت به سایر پروژه های مشابه متمایز می کند می‌توان به مجاورت با پالایشگاه گاز ایلام و نزدیکی به خوراک، برخورداری از تنوع خوراک مایع و گاز و تولید محصولات متنوع (باعث افزایش قدرت مانور عملیاتی و پایداری تولید شده است) و داشتن ناحیه سرویس‌های جانبی مستقل اشاره نمود. عملیات اجرایی این پروژه از سال ۸۴ در زمینی به مساحت ۱۲ هکتار شروع شده است و در حال حاضر پیشرفت تجمعی طرح حدود ۹۵ درصد است.

هرچند تاخیر در اجرای پروژه‌های عمرانی، نفت، گاز ، پتروشیمی و… یک پدیده رایج در کشورمان است اما خصوصی سازی، تغییر متعدد سهامداران، تحریم، عدم تامین به موقع منابع مالی در کنار سایر مشکلات مشترک طرح های پتروشیمی مشابه کشور سبب تاخیر چند ساله و غیرمنطقی در راه اندازی عمده الفین سیزدهم گردید. اما از سال ۹۳ با واگذاری سهام عمده پتروشیمی ایلام به شرکت هلدینگ خلیح فارس و تلاش مضاعف، تامین به موقع منابع مالی، برنامه ریزی دقیق و حمایت از تیم مدیریت جدید مجتمع از سوی شرکت مذکور، عملیات اجرایی پروژه شتاب بیشتر و قابل مشهودی به خود گرفت. با توجه به تاکید مهندس ربیعی مدیر عامل هلدینگ خلیج فارس مبنی ضرورت راه اندازی هر چه سریعتر پروژه الفین در بازدید مردادماه سال جاری از مجتمع و بیان اینکه اولویت اول امسال، هلدینگ خلیج فارس راه اندازی الفین سیزدهم است امید می رود که تا قبل از پایان سال این پروژه به بهره برداری برسد. بهره برداری از پروژه الفین سیزدهم به عنوان بزرگترین طرح صنعتی در استان و مهمترین اولویت و دغدغه استاندار و نمایندگان محترم  و سهامداران و مدیریت پتروشیمی ایلام علاوه بر نقش مهم در اشتغال پایدار، تولید محصولات متنوع به دلایل که در ادامه به آن اشاره خواهد شد برای تمام ذی نفعان پروژه و استان بسیار حائز اهمیت است.

با راه اندازی پروژه مذکور ضمن جلوگیری از فلرینگ و هدررفت سرمایه ملی (سالانه حدودا” ۵۰ میلیون دلار اتان و LPG ) در پالایشگاه گاز ایلام باعث جلوگیری از آلایندگی هوا و حفظ محیط زیست در منطقه خواهد شد.

بهره برداری از الفین سیزدهم، تنگنای تامین خوراک ایجاد شده در فاز اول را رفع می‌کند و نه تنها باعث تولید محصول پلی اتیلن سنگین متناسب با ظرفیت اسمی می شود که پیامد آن ایجاد ارزش افزوده و سود آوری، تسریع در نرخ بازگشت سرمایه صرف شده در پروژه مذکور، جلوگیری استهلاک تجهیزات می باشد بلکه باعث صرفه جویی سالانه حدود ۱۳ میلیون دلار به دلیل عدم پرداخت هزینه‌ انتقال و هدررفت اتیلن در خط انتقال خوراک از خط اتیلن غرب به همراه خواهد داشت در حال حاضر با تأمین اتیلن مورد نیاز پتروشیمی ایلام از طریق خط لوله اتیلن غرب تنها ۱۵ تن در ساعت معادل ۳۵ درصد ظرفیت اسمی خود تولید دارد . همچنین بخشی از مشکل کمبود خوراک پتروشیمی های متصل به خط لوله اتیلن غرب به خاطر بار اضافه‌ای است فاز اول پتروشیمی ایلام بر شبکه وارد می‌کند با راه‌اندازی الفین ایلام مرتفع خواهد شد.

با توجه به این که محصولات این پتروشیمی در ابتدای زنجیره ارزش قرار دارد راه اندازی واحد الفین باعث اطمینان خاطر سرمایه گذاران در جهت ایجاد واحدهای پایین دستی پتروشیمی و صنایع تکمیلی مرتبط می گردد. ارزش افزوده ناشی از فروش محصولات مذکور علاوه بر سود آوری و افزایش درآمد برای ذی نفعان و رفاه کارکنان بدون شک زمینه لازم را برای تکمیل حلقه های مفقوده صنایع بیشمار وابسته و توسعه طرح های میان دستی و پایین دستی آتی فراهم می کند و از سوی دیگر مالیات ناشی از فروش محصولات باعث درآمد چشمگیر استان و تحقق ارزشهای مورد نظر در مجتمع از قبیل کسب ارزش افزوده، ایجاد اشتغال و توسعه صنعتی و رونق اقتصادی در استان می شود. این طرح پس از تکمیل و راه اندازی کامل زمینه اشتغال زایی پایدار ۷۰۰ نیروی متخصص با اولویت نیروهای بومی به طور مستقیم را فراهم کرده است و شرایط ایجاد حداقل ۳۰۰۰ شغل مولد غیر مستقیم از طریق توسعه صنایع تکمیلی پلی اتیلنی و صنایع پشتیبان پتروشیمی را فراهم خواهد کرد. علاوه بر موارد فوق بهره برداری هر چه سریعتر از پروژه الفین از هزینه های تاخیر همچون هزینه بهره سرمایه صرف شده ، عدم تولیدو فروش از دست رفته ، هزینه استهلاک تجهیزات نصب شده در دوره تاخیر و هزینه های مازاد بر بودجه پیش بینی شده و هزینه های عدم تولید متناسب با ظرفیت اسمی در فاز اول جلوگیری می نماید.

در پایان باید گفت مزایای مطرح شده در خصوص بهره برداری از الفین سیزدهم و نیز هزینه‌های بسیار بالای تاخیر این طرح به قدری قابل توجه است که ایجاب می کند تمامی ذی نفعان بخصوص نمایندگان استان، استاندار محترم، هلدینگ خلیج فارس و سایر سهامداران محترم  و مدیریت ارشد پتروشیمی ایلام با همدلی، تلاش مضاعف و بسیج امکانات بدون در نظر گرفتن ملاحظات سیاسی تسریع در عملیاتی کردن این مجموعه را بیش از پیش در دستور کار قرار دهند . تا انشاءالله در آینده ایی نزدیک با راه اندازی واحد الفین سیزدهم در سیزدهمین سال اجرا پروژه شاهد تولید پایدار در مجتمع، توسعه صنایع پایین دستی پتروشیمی و در نهایت رونق و شکوفایی در استان باشیم.

نوشتار: جواد قیصریان‌فرد – رئیس تحقیق و توسعه پتروشیمی ایلام