امید نیاز کارگردان تئاتر در میزگرد ایسنا، در خصوص شرایط اقتصادی، اجتماعی تئاتر در اصفهان، با بیان اینکه بحث مهمی که این روزها نه تنها در تئاتر اصفهان، بلکه در تئاتر دنیا باید به آن پرداخته شود و هنرمند به آن توجه کند اقتصاد هنر است، اظهار کرد: تئاتر یک هنر گران محسوب و در همه جای دنیا تئاتر به صورت دولتی، خصوصی و مردمی هدایت می شود، اما در ایران تئاتر به صورت دولتی کمی از گذشته آن باقی مانده و پیش میرود و اگر در اصفهان متمرکز شویم باید انجمن نمایشی باشد که گروه های نمایشی را حمایت کند. البته حمایت های شهرداری هنوز به قوت خود باقی است و با توجه به تورم ها نیز حمایت های خود را افزایش داده است، اما قسمت مردم نهاد و خصوصی در اصفهان وجود ندارد.
این کارگردان تئاتر کودک با اشاره به اینکه شهرستان های دیگر توسط انجمن نمایشی ایران حمایت می شوند، اما در اصفهان انجمن نمایشی فلج است، گفت: اگر حق بچه های نمایش اصفهان گرفته نمی شود باید انجمن نمایش اقدامی کند، برای حمایت از تئاتر به اداره ارشاد مراجعه می کنیم و آن ها ما را به انجمن نمایشی ارجاع می دهند، در حالی که عنوان می شود انجمن نمایشی برای برگزاری جشنواره ها و بزرگداشت ها پول ندارد و سوال این است پس چگونه مابقی انجمنها در حال فعالیت هستند؟
نیاز در پاسخ به این سوال که حمایت سازمان فرهنگی تفریحی شهرداری باعث به وجود آمدن تئاترهای سفارشی نمی شود؟ گفت: با توجه به اهداف و دغدغه های سازمان فرهنگی تفریحیاحساس می کنم در حال حاضر تئاتر سفارشی نیست و حتی تالار هنر با ارائه دفترچه ای نظرات هنرمندان را جمع آوری می کند و امروز ژانرها و سبک های مختلفی را می بینیم که در تالار به روی صحنه رفته اند.
وی ادامه داد: این رنگارنگی که در تالار هنر وجود دارد از سفارشی بودن آن سرچشمه نمی گیرد، اما تئاتر اصفهان ظرفیتی دارد که مهم ترین آن سالن است. در حال حاضر کمبود سالن باعث می شود که تعدادی هنرمند در اصفهان گزینش شوند، اگرچه تعداد هنرمند کم است و تئاتر اصفهان سفارشی نیست، اما گاهی نهادها این اختیار را دارند که به کارگردان سفارش دهند.
این کارگردان افزود: باید بپذیریم که هنرمند نمی تواند از راه هنر امرار معاش کند و حتی یک معلم در آموزش و پرورش هم زندگی را نمی تواند به خوبی هدایت کند. در حال حاضر اقتصاد ایران بیمار است و هنر که هنوز در سبد کالای خانوار جای خود را باز نکرده بیشترین مشکل را دارد. وقتی در بخش آموزش نیز تئاتر برای مردم جا ندارد کارگردان باید برای درآمد با نهادها همکاری کند مخصوصا کسی که غم نان دارد.
تئاتر به صورت ملوک طوایفی اداره می شود
نیاز با بیان اینکه نداشتن صنف مهم ترین مشکلی تئاتر اصفهان است که همچنان با آن دست به گریبان بوده و هست، گفت: در اصفهان تئاتر به صورت ملوک طوایفی اداره می شود و هر کدام از نهادها از دید خود به تئاتر نگاه می کنند، در صورتی که هنر وقتی اتفاق می افتد که آزادی در آن باشد این نه حرف من، بلکه سخن هگل است. هنرمند وقتی می تواند یک هنر بیافریند نه یک کالای هنری که آزادی داشته باشد ولی در سیستمی هستیم که آزادی وجود ندارد.
این کارگردان تئاتر کودک ادامه داد: رئیس تئاتر اصفهان چه کسی است؟ نمیدانیم اصلا بر چه اصولی مجوز می گیریم؟ یک روز حالشان خوب بود مجوز می دهند روز بعد خوب نبود مجوز نمی دهند. و وقتی مجوز دادند فردا می گویند این کار تعطیل است و بعضی اوقات ارشاد مجوز نمی دهد بعد یک نهاد اجازه صادر می کند، ارشاد مجوز می دهد مشکل از پنج نفر در شورا نیست اقتدار کافی در ارشاد وجود ندارد.
نیاز تصریح کرد: حال ما خوب نیست، آزادی که در بعضی از شهرها وجود دارد در اصفهان نیست چرا متنی که در تهران اجازه اجرا می گیرد در اصفهان اجازه تمرین هم ندارد این نگاه های ایدوئولوژی است که در هر شهری اتفاق می افتد و مشکل ایجاد می کند و بعد با تهران مقایسه می شویم. مگر تهران کجاست آنجا هم یک شهر است اما همین مشکلات باعث می شود هنرمندان مهاجرت کنند.
بسیاری از هنرمندان علت تئاتر بازی کردن خود را نمیدانند
وی تاکید کرد: اگر در کشور تئاتر از بین می رفت رستگاری بیشتری حاصل می شد چرا که مسئله حاصل دغدغه است، دغدغه ای برای تئاتر در مسئولان وجود ندارد، وقتی مسئولان بر اساس اتفاق انتخاب می شوند نه بر اساس لیاقت، نمی توان انتظار داشت که به تئاتر نگاهی داشته باشند.
این کارگردان تئاتر اظهار کرد: موضوعی در هنر به نام صنعت فرهنگ وجود دارد، برای مثال تلویزیون نمیتواند هنر فاخر تولید کند چون باید عامه باشد، اما اگر بخواهیم همه هنرها را مثل آنچه در تلویزیون وجود دارد ببینیم یعنی استفاده زیاد، اما در سطح پایین کم کم به سوی ابتذال هنری حرکت میکنیم این اتفاق امروز در اصفهان به لحاظ کاری که با هنرمندان میکنند به وجود آمده و متاسفانه مشکلات تئاتر در اصفهان از خود تئاتر بزرگتر شده است.
نیاز اظهار کرد: یکی از مشکلات تئاتر این است که بسیاری از هنرمندان علت تئاتر بازی کردن خود را نمیدانند، یعنی اگر متوجه شوند مثلا عکاسی بهتر است تئاتر را رها می کنند به سوی عکاسی میروند، به کسانی که وارد حوزه تئاتر می شوند فقط یک فرصت دهیم اگر خراب کرد آنها را کنار بگذاریم این گونه ذائقه ها را نباید در تئاتر ترویج دهیم.
وی با اشاره به اینکه من به عنوان یک کارگردان که بعد از دو سال در سالن تالار هنر به تمرین یک اثر پرداختم معتقدم که در اصفهان به عنوان یک نهاد و کمپانی تئاتر نداریم. اگر یک ماه تئاتر نداشته باشیم هیچ اتفاقی نمی افتد چون مسئولان مردم را دغدغه مند نکرده اند. تئاتر برای مسئولان نمی صرفد، اما سینما با فیلم هایی که فروش های میلیاردی دارد می صرفد که برای آن سالن بسازند.
این کارگردان تئاتر ادامه داد: تئاتر غده ای شده است که نه می توانند آن را کنار بگذارند و نه آن را حذف کنند. جالب است بدانید فیلمنامه یک فیلم سینمایی را وقتی می خواهم به تئاتر بدل کنم نمی شود و برعکس این موضوع نیز صدق می کند یک نمایشنامه را مجوز نمی دهند و وقتی آن را تبدیل به فیلم نامه می کنم مجوز می گیرد.
نیاز اضافه کرد: قول گرفتن از مسئولان برای حل مشکلات تئاتر کاری از پیش نمی برد مدیر ارشاد چند بار تا کنون عوض شده است و این نبودن ثبات مدیریتی مشکلات ما را چندین برابر کرده است.
انتهای پیام