شایلی قرایی
موضوع کسادی بازارها موضوع جدیدی نیست و بارها به آن پرداخته و بررسی شده است، اما موضوع نوسانات اخیر نرخ ارز که به واقع غیرمعمول بود، موجب شد بازار شرایط متفاوتتری را تجربه کند. افزایش قیمت دلار در شرایط رکودی کشور باعث بههمریختگی بازارها شده و فعالان و تولیدکنندگان نسبت به دلار ۷ هزار تومانی هشدار میدهند. برخی معتقدند با نرخ فعلی دلار دیگر نمیتوان بازار را پیشبینی کرد و سرمایهگذاری در بخش تولید بهشدت کاهش مییابد. تولیدکنندگان درباره افزایش نرخ ارز معتقدند اگر نرخ ارز به همین روال رشد داشته باشد هزینههای تولید بالا رفته و با رکود عمیقتر مواجه خواهیم شد. بازار موبایل و کامپیوتر از آن دسته بازارهایی است که همواره با نرخ ارز در ارتباط است و بیشترین تاثیر بر این بازار بوده است. افزایش نرخ دلار، باعث افزایش قیمت کالاهای دیجیتالی هم شده، ولی به نظر نمیرسد اعلام تکنرخی شدن آن به همان سرعت بر کاهش قیمت کالاها تاثیر بگذارد. در حالی که نرخ دلار در روزهای گذشته به بالاترین حد خود رسیده بود، بازار رایانه و موبایل و برخی دیگر از کالاهای دیجیتالی و حتی فروشگاههای آنلاین هم تحتتاثیر این افزایش قرار گرفتند، به طوری که برخی فروشگاههای خود را تعطیل کردند و برخی هم خرید و فروشی نداشتند. فروشگاههایی هم که همچنان اقدام به مبادله کالا میکردند، مدتزمان زیادی از افزایش نرخ دلار نگذشته، با این توجیه، قیمتهای خود را افزایش دادند.
در این راستا، میثم دادخواه، کارشناس حوزه مخابرات و فناوری اطلاعات با بیان اینکه اجناسی که با دلار وارد کشور میشوند، متاثر از افزایش قیمت دلار هستند، اظهار کرد: اگر قیمت دلار به ثبات برسد، بازار معمولا به حالت عادی برمیگردد، اما وقتی روند صعودی باشد، شاید قسمتی از فروشندگان از اینکه کالای خود را بفروشند و دیگر نتوانند وارداتی به آن تعداد داشته باشند، نگران شوند و بنابراین از فروش کالا امتناع کنند. فروشنده میتواند کالایش را نفروشد و کسی نمیتواند او را مجبور به فروش کند. بازار باید با دموکراسی کنترل شود نه با دیکتاتوری.
وی در پایان با اشاره به کاهش نرخ دلار که در روزهای اخیر اتفاق افتاده است، خاطرنشان کرد: امیدواریم دلار ۴۲۰۰ تومانی به سهولت در دسترس واردکنندگان قرار بگیرد و مستدام باشد، در این صورت میتوانیم شاهد کاهش نرخ در بازار نیز باشیم؛ اما با توجه به اینکه هنوز در کشور کالاهای زیادی وجود دارد که به صورت غیررسمی و قاچاق وارد میشوند، نمیتوان انتظار داشت دلار ۴۲۰۰ تومانی در کوتاهمدت تاثیر خود را بگذارد.
ارز دولتی به دست واردکنندگان موبایل و کامپیوتر نرسیده است
مهدی میرمهدی، رئیس اتحادیه فناوران رایانه
نمیتوان منکر این موضوع شد که نوسانات نرخ ارز بر بازار کامپیوتر و موبایل تاثیر زیادی نداشته است، چراکه این دو بازار یکی از تاثیرپذیرترین کالاهایی را دارند که به طور قطع با نوسانات نرخ دلار در ارتباطند. شاید برای برخی از بازارها این تاثیرات خیلی قابل لمس نباشد که قاعدتا اینطور هم نیست، چراکه متاسفانه شرایط طوری رقم خورده است که تمام بازارها تحتتاثیر قرار گرفتهاند، اما در بازار موبایل و کامپیوتر به این دلیل که کالاها بیشتر وارداتی هستند، این تاثیرات بسیار زیاد است. ارز دولتی هم که قرار شده است اختصاص پیدا کند، فعلا در حد حرف باقی مانده و خبری از اختصاص ارز ۴۲۰۰ تومانی به واردکنندگان نیست. باید برنامهریزیها و پایهریزیهای این طرح درست و روی اصول انجام میشد تا بعد از اعلام آن تمام واردکنندگان در تمام بخشها به سرعت ارز ۴۲۰۰ تومانی را دریافت میکردند تا شاهد این آشفتهبازار نباشیم. در حال حاضر تمام واردکنندگان سرگردان شدهاند و برنامه دقیقی برای واردات وجود ندارد.
البته به عقیده مسئولان، چون کالاهای دیجیتال در فهرست نیازهای اساسی مردم نیست، اختصاص ارز در این بخش آینده نامعلومی دارد و نمیتوان به آن خوشبین بود. حداقل در ماههای آتی بعید است این ارز به واردکنندگان این حوزه تزریق شود. بنابراین با این رویه، موجودی انبارها تا پایان خرداد به اتمام میرسد و بهدلیل غیرقانونی بودن کالا با ارز آزاد، واردکنندگان اقدام به تزریق کالا به بازار نخواهند کرد و کالاهای دیجیتال در انبارها خواهد ماند.
تجارت فعالان بازار در بلاتکلیفی به سر میبرد
مزدک ابراهیمیان، کارشناس بازار فناوری اطلاعات
بازار فناوری اطلاعات با افزایش نرخ ارز دستخوش نوسانات جدی شده و بر اثر این موضوع، مشکلات بسیاری برای واردکنندگان، خردهفروشان و فعالان صنفهای مختلف از جمله در بازار موبایل ایجاد شده و تجارت در این بازار عملا در حالت بلاتکلیفی به سر میبرد. در حال حاضر مشتری در بازار وجود دارد، اما تقاضای زیاد و عرضه اندک باعث به وجود آمدن حباب قیمتی در بازار موبایل شده است.
اکنون نزدیک به دو ماه است که بازار موبایل چنین وضعیتی دارد و این راکد بودن در طولانیمدت باعث میشود خرج و مخارج روزانه از جیب پرداخت شود و کسی تمایلی برای ادامه فعالیت در بازار نداشته باشد. حداقل در شرایط فعلی نمیتوان به رونق بازار امید داشت و باید منتظر ماند تا نتیجه اختصاص ارز در این بخش روشن شود.