شایلی قرایی
۱۰۰ هزار استارتآپ در کشور راهاندازی شده که همین اعداد نیاز این کسبوکارهای نوپا را به داشتن قوانین خاص خودشان بیشتر نشان میدهد. برای اینکه هر شغلی در هر رسته و ردهای بتواند مسیر رشد و تکامل خود را به راحتی و البته درست و صحیح طی کند، موضوع رجیستری یا ثبت قانونی استارتآپها برای دادن وجهه قانونی به فعالیت این مشاغل مطرح شده و از آنجا که هنوز قوانین و مقرراتی که برای آنها در نظر گرفته شده برای همه مشخص نیست، رجیستری میتواند تمام استارتآپها را زیر یک چتر جمع کند و آنها را از قوانین و مقررات مربوطه آگاه سازد.
به گزارش کسب و کار نیوز، بیتوجهی استارتآپها به مفاهیم بنیادین و اولیه حقوقی، عدم تعریف شرایط و روابط بین اعضا، نحوه مالکیت، ارزشگذاری، تقسیم یا واگذاری سود، تامین سرمایه و… موضوعاتی است که به عنوان دلایل شکست استارتآپها بهویژه تیمهای استارتآپی ایران مطرح شده که این ثبت قانونی میتواند کمی از مشکلاتی که بر سر راه این مشاغل وجود دارد را بردارد.
مالکیت معنوی (IP) باارزشترین دارایی استارتآپ است. علائم تجاری، ثبت اختراع، و کپیرایت ۳ مولفه اساسی IP است. قراردادهای تعهد به عدم افشا یکی از راهکارهای مفید حمایت از این حقوق است که متاسفانه بیشتر تیمهای استارتآپی به جهت غفلت از انعقاد این توافقنامهها لطمههای جبرانناپذیری میبینند.
رجیستر شدن استارتآپها در چند شکل انجام میشود. از آنجایی که استارتآپها شخصیت حقوقی و شرکتی هستند، اول باید ثبت قانونی شرکت را انجام دهند. در گام دوم اگر استارتآپ جنبه دانشبنیانی هم داشته باشد، باید مجوزهای لازم از متولیان حوزه فعالیت خود را هم دریافت کند. برای مثال استارتآپی که در حوزه آیتی فعال است، باید از سازمان برنامهریزی و بسته به حسب مورد از وزارت ارتباطات مجوز دریافت کند یا اگر در حوزه صنعت فعالیت دارد، از وزارت صنایع مجوز بگیرد. در واقع باید دید شرایط دانشبنیانی آنها مربوط به کدام حوزه است.
اختصاص تسهیلات و سرمایه با رجیستر شدن استارتآپها
قاسم مروج، کارشناس ارشد فناوری اطلاعات
تجربه ثابت کرده است که استارتآپها جزو آن دسته مشاغل نوینی هستند که در چرخه اقتصاد نقش بسیار موثری دارند. در تمام دنیا برای ظهور استارتآپهای جدید بستر ایجاد میشود تا با راهاندازی این دسته از مشاغل هم اشتغالزایی به صورت نوین شکل بگیرد و هم اقتصاد کشورها بتواند با ورود محصولات این شرکتها به بازارهای بینالمللی خودش را بالاتر بکشد. در تمام دنیا محصولات تولیدشده و ساختهشده توسط استارتآپها در مرحلهای از کیفیت و نوآوری قرار دارد که علاوه بر عرضه در بازارهای داخلی برای صادرات هم پیشگام هستند. تمام این اتفاقات البته در گرو وضع قوانین و مقررات مخصوص استارتآپها بوده و منوط به ثبت و رجیستری در سامانه مخصوص به همین موضوع است. به طور کلی یکی از مشکلات شرکتهای استارتآپی به این موضوع ارتباط دارد که اصولا اکثر این فعالان تا به مشکلی برنخورند به موضوعات حقوقی و قانونی زمینه فعالیت خود اهمیتی نمیدهند. داشتن قوانین خاص استارتآپها به دلیل نوظهور بودن آنها ضروری به نظر میرسد. اگر برنامه رجیستری برای استارتآپها در کشور پیاده شود و ثبت قانونی در این راه داشته باشیم دیگر مشکل کپی کردن ایدهها را نخواهیم داشت و اگر ایدهای در سامانه مخصوص به این موضوع رجیستر شود دیگر مالکیت فکری در اختیار همان نخستین استارتآپ قرار خواهد گرفت و ایدهدزدی نخواهیم داشت. در ایران متاسفانه قانون کپیرایت در هیچ بخشی آنطور که باید، رعایت نمیشود و استارتآپها هم بعید است از قاعده مستثنی باشند. موضوع رجیستر شدن یا ثبت قانونی درباره کسبوکارهای نوپا و استارتآپها به دلایل مختلف اهمیت دارد. استارتآپها یا هر شغلی که به تازگی راهاندازی میشود برای خود برند یا نشانهای طراحی میکند و در نظر میگیرد که کپی کردن از آن موجب بیاعتمادی به استارتآپ مربوطه خواهد شد. بنابراین رجیستر شدن از نظر ثبت برند و نشانه هم اهمیت بسیار زیادی دارد. اگر ثبت قانونی انجام شود، در اختصاص تسهیلات هیچ استارتآپی محروم نخواهد ماند، چراکه امروز لازمه پیشرفت ایدههای استارتآپی داشتن سرمایه و سرمایهگذار است. با این حرکت عملا کسبوکارهایی میتوانند زیر چتر حمایتی قانون قرار بگیرند. همانطور که واضح است، برای هر رسته و ردهای قوانین و تکالیفی به تصویب رسیده است. کسبوکارهای نوین نیز باید با رجیستر شدن از قوانین و البته تکالیفی که برایشان در نظر گرفته شده، باخبر باشند. اگر قوانین حمایتی شامل حال این رسته شغلی میشود به طور قطع تکالیفی هم برایش وضع شده است که اگر از انجام آنها بیاطلاع باشد، ممکن است از چتر حمایتی بیرون بیاید. متاسفانه بسیاری از افراد اختراع و ایده خود را ثبت نکردهاند و به همین دلیل فعالیت آنها هر چقدر هم در جهت تولید و ساخت پیش رفته باشد از وجاهت قانونی برخوردار نخواهد بود. ما یک فضای نوپا و جوان استارتآپی با ایدههای بسیار جذاب و کارا داریم که اگر قوانین و مقررات و تسهیلات کافی را در اختیار داشته باشند با پتانسیلی که در نیروی کار وجود دارد میتوانند در بازارهای بینالمللی جایگاه شایستهای داشته باشند. این استارتآپها با رجیستر کردن خود و ثبت قانونی فعالیتهایشان از حمایتهای تصویبشده برخوردار خواهند شد و با ورود به بازارهای جهانی میتوانند شریکهای خارجی بیابند و فعالیت خود را در سطح جهانی و پیشرفته ادامه دهند.