مجتبی کاوه
به گزارش کسب و کار نیوز، روز گذشته دولت جدید در حالی از خوان بهارستان عبور کرد که از همان روز اول شروع به کار با چالش بزرگ و تکراری مواجه است؛ طرحهای ناتمام عمرانی. طرحهای نیمهتمام در سراسر کشور بیش از ۷۰ هزار طرح برآورد میشود که از این تعداد حدود ۷۵۰۰ طرح، ابعاد ملی دارد. این ارقام برای اهل فن و کسانی که دستی بر آتش بودجهریزی دارند، یک معنی بیشتر ندارد؛ برای بسیاری از طرحهای نیمهتمام نه تنها در افق کوتاهمدت و میانمدت، بلکه حتی در بلندمدت هم بودجهای وجود ندارد و بسیاری از آنها اصولاً توجیه اقتصادی خود را از دست دادهاند. کارشناسان معتقدند دولت جدید هم مثل دولتهای پیشین بر سر دوراهی تکمیل گزینشی برخی طرحهای ناتمام عمرانی و رهاسازی برخی دیگر به حال خود قرار دارد و این در حالیست که بسیاری از این طرحها محکوم به رهاسازی همیشگی هستند و تکرار نام آنها در میان طرحهای ناتمام فقط جنبه فرمالیته دارد.
طرحهای نیمهتمام؛ مولود ساختار ناکارآمد نظام مدیریتی
یک کارشناس اقتصادی با بیان اینکه طرحهای نیمهتمام، مولود ساختار ناکارآمد نظام مدیریتی کشور است، به «کسبوکار» گفت: نظام مدیریتی کشور به صورتی است که مدیرکارآمد و لایق به مدیری اطلاق میشود که طرحهای زیادی در زمان تصدی وی آغاز شود.
به همین دلیل میبینیم که وزرای ما در یک سفر کاری یک روزه به استانها چندین طرح عمرانی را کلنگزنی میکنند، در حالی که خبری از طرحهای نیمهتمام قبلی نمیگیرند. وحید شریعتمداری با اشاره به افزایش حجم طرحهای نیمهتمام در تمام دولتهای بعد از انقلاب، افزود: البته این مشکل پیش از انقلاب هم وجود داشته، ولی بعد از انقلاب شدت آن بیشتر شد، چراکه در سیستم دیوانسالاری کشور تغییراتی ایجاد شد و نمایندگان هر منطقه دارای قدرت لابی و فشار بیشتر به دستگاههای اجرایی دولتی شدند. وی ادامه داد: متأسفانه این تغییرات به نفع منافع ملی تمام نشد، یعنی در عین حال که بسیاری از طرحهای عمرانی مفید به واسطه لابی نمایندگان آغاز شد و به سرانجام رسید، بسیاری از طرحهای عمرانی فاقد توجیه نیز با همین فشارها کلنگزنی شد و نتیجهای جز اتلاف منابع نداشت.
یک کارشناس اقتصادی با بیان اینکه طرحهای نیمهتمام، مولود ساختار ناکارآمد نظام مدیریتی کشور است، به «کسبوکار» گفت: نظام مدیریتی کشور به صورتی است که مدیرکارآمد و لایق به مدیری اطلاق میشود که طرحهای زیادی در زمان تصدی وی آغاز شود.
به همین دلیل میبینیم که وزرای ما در یک سفر کاری یک روزه به استانها چندین طرح عمرانی را کلنگزنی میکنند، در حالی که خبری از طرحهای نیمهتمام قبلی نمیگیرند. وحید شریعتمداری با اشاره به افزایش حجم طرحهای نیمهتمام در تمام دولتهای بعد از انقلاب، افزود: البته این مشکل پیش از انقلاب هم وجود داشته، ولی بعد از انقلاب شدت آن بیشتر شد، چراکه در سیستم دیوانسالاری کشور تغییراتی ایجاد شد و نمایندگان هر منطقه دارای قدرت لابی و فشار بیشتر به دستگاههای اجرایی دولتی شدند. وی ادامه داد: متأسفانه این تغییرات به نفع منافع ملی تمام نشد، یعنی در عین حال که بسیاری از طرحهای عمرانی مفید به واسطه لابی نمایندگان آغاز شد و به سرانجام رسید، بسیاری از طرحهای عمرانی فاقد توجیه نیز با همین فشارها کلنگزنی شد و نتیجهای جز اتلاف منابع نداشت.
برخی پروژههای عمرانی ناتمام هیچگونه توجیه اقتصادی ندارند
یک اقتصاددان نیز با بیان اینکه بستن پرونده طرحهای عمرانی فاقد توجیه نیازمند شهامت است، به «کسبوکار» گفت: دولتها همواره بر سر دوراهی رهاسازی کامل طرحهای نیمهتمام فاقد توجیه و ادامه آنها، با حرکت کجدار و مریز، بودجهای قطرهچکانی به صورت سالانه در حدی که این طرحها اندکی پیشرفت کند، درنظر گرفتهاند. بدون آنکه شهامت تعطیل پروژههای فاقد توجیه را داشته باشند. ابراهیم رزاقی افزود: برخی از شناختهشدهترین پروژههای عمرانی ناتمام هیچگونه توجیه اقتصادی ندارند و به زیان محیطزیست هم به شمار میروند، اما متأسفانه ادامه یافتن این پروژهها منافعی برای برخی صاحبان رانت و نفوذ دارد که با هر ابزار قانونی و فراقانونی اجازه تعطیل کامل چنین پروژههایی داده نمیشود. وی تصریح کرد: در دولت یازدهم آغاز به کار پروژهها روندی منطقیتر از گذشته داشت و این امر شاید جدا از رویکرد کارشناسیتر این دولت به پروژههای عمرانی، نتیجه بیپولی و خالی بودن خزانه دولت از درآمدهای نفتی بود و اگر درآمد نفتی کشور افزایش یابد، چه بسا با سونامی جدیدی از طرحهای عمرانی بدون توجه به طرحهای ناتمام قبلی مواجه شویم.
یک اقتصاددان نیز با بیان اینکه بستن پرونده طرحهای عمرانی فاقد توجیه نیازمند شهامت است، به «کسبوکار» گفت: دولتها همواره بر سر دوراهی رهاسازی کامل طرحهای نیمهتمام فاقد توجیه و ادامه آنها، با حرکت کجدار و مریز، بودجهای قطرهچکانی به صورت سالانه در حدی که این طرحها اندکی پیشرفت کند، درنظر گرفتهاند. بدون آنکه شهامت تعطیل پروژههای فاقد توجیه را داشته باشند. ابراهیم رزاقی افزود: برخی از شناختهشدهترین پروژههای عمرانی ناتمام هیچگونه توجیه اقتصادی ندارند و به زیان محیطزیست هم به شمار میروند، اما متأسفانه ادامه یافتن این پروژهها منافعی برای برخی صاحبان رانت و نفوذ دارد که با هر ابزار قانونی و فراقانونی اجازه تعطیل کامل چنین پروژههایی داده نمیشود. وی تصریح کرد: در دولت یازدهم آغاز به کار پروژهها روندی منطقیتر از گذشته داشت و این امر شاید جدا از رویکرد کارشناسیتر این دولت به پروژههای عمرانی، نتیجه بیپولی و خالی بودن خزانه دولت از درآمدهای نفتی بود و اگر درآمد نفتی کشور افزایش یابد، چه بسا با سونامی جدیدی از طرحهای عمرانی بدون توجه به طرحهای ناتمام قبلی مواجه شویم.