سایت خبری تحلیلی کسب و کار استارت آپ | کارآفرینی | دانش بنیان | اقتصاد
مجتبی کاوه
به گزارش کسب و کار نیوز، ترجمه متون فنی و ادبی یکی از چالش‌های مهم در مسیر پژوهشگران، دانشجویان و کلیه افرادی است که جستجوگر رهیافت‌ها و مفاهیم جدید از منابع و مأخذ علمی و ادبی به زبان اصلی هستند. محسن عرب‌سرخی با تاسیس یک شرکت دانش‌بنیان در پی حل این چالش برآمده و محصولاتی برپایه خلاقیت و دانش بومی ایجاد کرده که میتواند سرعت ترجمه را برای طیف گسترده‌ای از مخاطبان افزایش دهد.
زمینه فعالیت شرکت شما چیست؟
پس از سال‌ها پژوهش در زمینه پردازش متن و زبان، شرکت ویرا افزار آدان در سال ۹۳ با هدف تولید نرم‌افزارهایی در این حوزه تاسیس و در همان سال به دلیل ماهیت محصولات تولیدی به عنوان یک شرکت دانش‌بنیان شناخته شد. پردازش متن یکی از زیرشاخه‌های هوش مصنوعی است و عبارت کامل آن پردازش زبان‌های طبیعی (Natural Language Processing) است که به اختصار به آن NLP می‌گویند. منظور از زبان‌های طبیعی نیز (در مقابل زبان‌های برنامه‌نویسی) زبان‌های انسانی رایج مانند فارسی، انگلیسی و ترکی است. این فیلد به مطالعه و پژوهش الگوریتم‌هایی در راستای تولید ابزارهای مرتبط با زبان‌های طبیعی می‌پردازد. ابزارهایی مثل مترجم متن، خطایاب املایی، سیستم‌های پرسش و پاسخ، تبدیل متن به صوت و… ما به طور مشخص در یکی از این حوزه‌ها بیشتر تمرکز کرده‌ایم و آن حوزه مترجم متن است.
ایده تاسیس شرکت چطور شکل گرفت؟
با توجه به سابقه قبلی و اینکه حدود ۵ سال در آزمایشگاه پردازش متن و زبان دانشگاه تهران فعالیت پژوهشی داشتیم، بعد از مدتی متوجه شدیم این پژوهش‌ها میتواند به تولید یک‌سری ابزارهایی منجر شود که جنبه‌های کاربردی فراوانی دارند. در نتیجه تصمیم گرفتیم نتیجه این پژوهش‌ها را تبدیل به یک فعالیت تجاری کنیم و ازاین‌رو شرکت را تاسیس کردیم. تمرکز ویژه ما در شرکت روی تولید نرم‌افزار مترجم متن قرار گرفت که به تولید محصولی به نام «فرازین» منجر شد که قادر است با کیفیت مطلوبی متون انگلیسی را به فارسی و بالعکس ترجمه کند. البته محصول دیگری نیز در این شرکت تولید کرده‌ایم که «ویراستار» نام دارد که در واقع یک ابزار خطایاب املایی-نحوی-معنایی است و میتواند متون فارسی را با کیفیت مثال‌زدنی استانداردسازی و ویراستاری کند. این محصول برای بسیاری از کاربرها مخصوصا کاربرانی که تولید محتوای دقیق و سریع برای‌شان اهمیت دارد مانند سامانه‌های نامه‌نگاری، اتوماسیون اداری، خبرگزاری‌ها، نوشتن پایان‌نامه و مقالات و… کاربرد دارد.
مشتری یا متقاضی محصول مترجم شما چه کسانی یا چه طیف‌هایی هستند؟
درباره «فرازین» محصول ما طیف متنوعی از متقاضیان را پوشش میدهد و دامنه گسترده‌ای دارد. در واقع این محصول هم مشتری عام دارد و هم مشتری خاص. با توجه به اینکه در کشور ما افراد زیادی با زبان انگلیسی سروکار دارند متقاضیان عام این محصول از همه اقشار هستند. به صورت خاص هم دانشجوها، زبان‌آموزان، خبرگزاری‌ها، پژوهشگران، سازمان‌ها، کارمندان، مسافران و دانش‌آموزان می‌توانند جزو مشتری‌های بالقوه این سیستم باشند.
این محصول چه قابلیت ویژه‌ای دارد که مایلید روی آن تاکید کنید؟
مهم‌ترین قابلیت این محصول کیفیت و سرعت ترجمه است که نسبت به سال‌های پیش رشد بسیار خوبی داشته، به طوری که الان خروجی ترجمه‌شده از سیستم با ترجمه انسانی قابل قیاس است و واقعا می‌ارزد که کاربران ترجمه خود را در کوتاه‌ترین زمان ممکن توسط این سیستم انجام دهند و با اندک ویرایشی اشکالات آن را برطرف کنند. همچنین یکی از مزیت‌هایی که این محصول دارد، این است که این امکان را به کاربر میدهد که کل محتوای یک فایل Word را توسط فرازین به صورت یک‌جا ترجمه و فایل ترجمه‌شده را با همان ساختار اولیه دریافت کند. مثلا اگر فایل انگلیسی حاوی جدولی باشد و با فرازین ترجمه شود، در فایل فارسی هم آن جدول به صورت ترجمه‌شده سر جای خودش قرار می‌گیرد. قابلیت دیگری که مایلم به آن اشاره کنم این است که در این نرم‌افزار امکاناتی ارائه شده است که همزمان با ترجمه، کاربر بتواند آن را ویرایش کند. بدین‌ترتیب این قابلیت برای مترجمان حرفه‌ای بسیار کارآمد است و به کار ویراستاری ترجمه نهایی سرعت فوق‌العاده‌ای میدهد.
برای بازاریابی این محصول چه برنامه‌‌ای دارید؟
واقعیت این است که این محصول تازه جان گرفته و قابلیت ارائه در بازار پیدا کرده است. ما این محصول را فعلا رایگان ارائه کردیم و مدل درآمدی اصلی که مدنظر داریم را هنوز اعمال نکرده‌ایم. در حال حاضر به طور متوسط حدود ۷۰۰ هزار کلمه در روز ترجمه داریم. این استقبال در حالی اتفاق افتاده که ما هنوز تبلیغات جدی روی فرازین نکردیم. برنامه تجاری ما در آینده نزدیک فروش پکیج‌های ترجمه فایل است که همان‌طور که گفته شد، قابلیت‌هایی فراتر از ترجمه متن خام به کاربران میدهد. در این طرح کاربران برای پلن‌های مختلف زمانی یا کلمه‌ای حساب خود را شارژ میکنند و با قیمتی بسیار ارزان و در زمان کم ترجمه فایل خود را دریافت میکنند.
این محصول کسب‌وکارهای سنتی حوزه ترجمه یعنی دارالترجمه‌ها را تهدید می‌کند؟
به طور کلی می‌توان گفت حرف شما درست است و این محصول هم مثل هر محصول نوگرای دیگری، کسب‌وکارهای سنتی را با محدودیت‌هایی مواجه می‌کند. البته قابل تصور است که مشتریان سنتی به همان دارالترجمه‌های سنتی مراجعه کنند، ولی من در جریان هستم که این دارالترجمه‌ها هم در تکاپوی این هستند که خودشان را به‌روز کنند. با برخی از آنها جهت همکاری جلسات مقدماتی داشته‌ایم و برخی هم خودشان از ما پیگیر بوده‌اند و تقاضای همکاری داشته‌اند.
پارک‌علم و فناوری چه کمکی به رشد شرکت شما کرده است؟
با توجه به اینکه ما مجموعه‌ای بودیم که از دل دانشگاه تهران بیرون آمدیم و جزو شرکت‌های دانش‌بنیان طبقه‌بندی شدیم، مهم‌ترین حمایتی که از ما به عمل آمد این بود که فضای کار و فعالیت توسط پارک علم و فناوری دانشگاه تهران در اختیار ما قرار گرفت و هزینه‌های تامین فضای شرکت از دوش ما برداشته شد. ما در سال ۹۳ شرکت را تاسیس کردیم، اما همچنان تا سال ۹۴ در همان آزمایشگاه بودیم و نیروهای ما پراکنده بودند، ولی وقتی فضای کار به ما داده شد فعالیت ما شکل منسجم‌تری به خود
گرفت.
تسهیلات با نرخ سود کم نیز برای شرکت‌هایی که از ایده‌های فناورانه خلق کار و ثروت میکنند، پیش‌بینی شده که البته هنوز به دست ما نرسیده و مراحل دریافت آن در حال طی شدن است. اگر این مراحل با سرعت بیشتری طی شود قطعا به ما کمک می‌شود که بهتر فعالیت کنیم. در اینجا دارد از مرکز تحقیقات مخابرات هم تقدیر کنم که علاوه بر حمایت مالی تعدادی سرور جهت برپایی این نرم‌افزار در اختیار ما قرار داده است، چون هزینه سرورها برای کاری که ما انجام می‌دهیم، بسیار سنگین است و بدون حمایت مراکزی مثل مرکز تحقیقات مخابرات، تامین این هزینه امکان‌پذیر نیست.
چه افقی برای آینده کار شرکت ترسیم کرده‌اید؟
برنامه توسعه اصلی ما تداوم افزایش کیفیت ترجمه است و زمانی که به درآمدزایی مناسب برسیم، قصد داریم زبان‌های دیگر غیر از انگلیسی را هم به محصول‌مان اضافه کنیم که در این راستا زبان‌های عربی، روسی و فرانسوی مدنظر ما قرار دارد.
از نظر محصولات رقیب در بازار با چه شرایطی مواجه هستید؟
در بازار ایران ما با چند محصول رقیب مواجه هستیم، ولی به جز آنها یک رقیب قدر هم هست که برای همه نام‌آشناست و آن هم گوگل است. تصور ما این است که وجود این رقبا میتواند به رشد ما کمک کند و با وجودی که دست گوگل در ارائه و تکامل محصولات مشابه ما بسیار باز است، ولی ما همچنان مزیت کیفیت را نسبت به گوگل داریم و روی خلاقیت خودمان جهت توسعه‌های آتی حساب می‌کنیم.
این پروژه با کار چند نفر به مرحله کنونی رسیده است؟
هسته اصلی کار را بنده و دکتر فیلی (هیات علمی دانشگاه تهران) به کمک چند تن از اعضای آزمایشگاه پردازش متن و زبان دانشگاه تهران بر عهده داشتیم. در مقطعی که در آزمایشگاه کار می‌کردیم تعداد همکاران ما برحسب بودجه‌ای که در اختیار داشتیم به ۱۰ نفر نیز می‌رسید اما عموما تیم ما ۵-۶ نفر بوده است.
