سایت خبری تحلیلی کسب و کار استارت آپ | کارآفرینی | دانش بنیان | اقتصاد
شایلی قرایی
به گزارش کسب و کار نیوز، با نسبت قیمت به سود یا P بر E حدود ۹ در گروه رایانه و تجارت الکترونیک بورس می‌توان ارزش نسبی و حدودی استارت‌آپ‌های موفق ایرانی را استخراج کرد که بر این اساس اسنپ با ارزش بیش از ۱۵۰۰ میلیارد تومان در صدر استارت‌آپ‌ها قرار می‌گیرد. اسنپ امروز با ۷ میلیون کاربر فعال و ۷۰۰ هزار سفر در روز و۱۵۰ هزار راننده تحت پوشش روزانه حدود ۱.۲ میلیارد تومان فروش و حداقل۶۰۰ میلیون تومان سود خالص دارد که با این روند سود سالانه اسنپ بیش از ۲۰۰ میلیارد تومان خواهد شد که پس از کسر ۵۰ میلیارد تومان مالیات، سود خالص به حدود ۱۵۰ میلیارد تومان می‌رسد که با توجه به نسبت قیمت به سود حدود ۹ ارزش تقریبی اسنپ به حدود ۱۳۰۰ میلیارد تومان رسیده است.
دیجی‌کالا به عنوان بزرگ‌ترین فروشگاه آنلاین ایران که قصد دارد با آمازون در خاورمیانه رقابت کند، در حالی که نسبت به اسنپ کاربر و هزینه انسانی بیشتری دارد، حدود ۸۰ درصد خرده‌فروشی آنلاین کشور را در دست دارد و با حدود ۲ هزار میلیارد تومان فروش سالانه معادل ۱۲۰ میلیارد تومان سود خالص کسب می‌کند و ارزش تقریبی ۱۱۰۰ میلیارد تومانی دارد، در حالی که بامیلو به عنوان رقیب دیجی‌کالا حدود ۲۰۰ میلیارد تومان ارزش‌گذاری شده است.
کافه‌بازار با ارزشی معادل ۴۵۰ میلیارد تومان هنوز تا هزار میلیاردی شدن راه درازی دارد. هرچند با جهش‌های بلند در حال بالا بردن سهم خود از بازار است. پیش‌بینی می‌شود ارزش پولی کل بازار اپلیکیشن‌های تلفن همراه که در سال ۹۶ بر بستر مارکت کافه‌بازار مبادله خواهد شد به حدود ۲۰۰ میلیارد تومان برسد که نسبت به ۱۶۰ میلیارد سال ۹۵ حدود ۳۰ درصد رشد داشته است. حداقل ۳۰ درصد از این رقم معادل ۶۰ میلیارد سود کافه‌بازار است که پس از کسر مالیات ۵۰ میلیارد تومان سود خالص حاصل می‌شود و بر این اساس حداقل ارزش کافه‌بازار حدود ۴۵۰ میلیارد تومان خواهد بود.
تپ‌سی با ارزش حدود ۴۰۰ میلیارد تومانی خود هنوز تا رسیدن به رقیب اصلی‌اش اسنپ راه درازی دارد، اما پس از قیمت‌گذاری ۳۲۰ میلیارد تومانی و فروش ۲۵ درصد سهام به بانک ملی به قیمت ۸۰ میلیارد تومان رشد سریعی داشته و حدود ۴۰۰ میلیارد تومان ارزش فعلی این استارت‌آپ است و کارپینو با ارزش حدود ۱۰۰ میلیاردی پشت سرش حرکت می‌کند.
آپارات که مدل درآمدی ناپایدارتری نسبت به سایر استارت‌آپ‌ها دارد، با ارزش حدود ۲۰۰ میلیارد تومان امید کمتری تا هزار میلیاردی شدن دارد. سامانه آگهی آنلاین و اپلیکیشن دیوار روزی ۵۰ میلیون تومان و ماهی ۱.۵ میلیارد و سالانه ۱۸ میلیارد تومان درآمد و ماهانه ۲۵۰ میلیون هزینه و سالانه حدود ۳ میلیارد تومان هزینه دارد. بر این اساس با کسب سود حدود ۱۵ میلیارد تومانی، ارزش دیوار حدود ۱۵۰ میلیارد تومان است.
آژانس مسافرتی آنلاین علی‌بابا که در حال حاضر ماهانه بیش از ۱۴۰ هزار بلیت با نرخ میانگین ۱۷۰ هزار تومان به فروش می‌رساند در هر ماه حداقل ۵ تا ۹ درصد از فروش ۲۴ میلیارد تومانی خود و معادل ۱.۸ میلیارد تومان در ماه کارمزد دریافت می‌کند که اگر سایر درآمدهای رزرو بلیت قطار و اتوبوس و درآمدهای جاباما را هم اضافه کنیم در ماه حدود ۲ میلیارد تومان و سالانه حدود ۱۸ میلیارد تومان درآمد خالص دارد که پس از کسر هزینه‌های ۶ میلیارد تومانی در هر سال حدود ۱۲ میلیارد تومان سود خالص دارد و بر این اساس ارزش علی‌بابا حداقل ۱۲۰ میلیارد تومان تخمین زده می‌شود.
در حوزه دیجیتال‌مارکتینگ رقبای سرسختی همچون صبا ویژن، ای‌نتورک و کلیک‌یاب حضور دارند که حداقل ارزش هرکدام ۳۰ تا ۴۰ میلیارد تومان تخمین زده می‌شود. در حوزه فین‌تک‌ها زرین‌پال با حدود یک میلیارد تومان تراکنش در روز حدود نیم تا یک درصد کارمزد می‌گیرد که حداقل روزانه ۱۰ میلیون تومان درآمد دارد. بر این اساس ماهانه بیش از ۳۰۰ میلیون تومان و سالانه ۳.۶ میلیارد درآمد و با توجه به پرسنل ۳۰ نفری حدود یک میلیارد تومان هزینه سالانه و نهایتا بیش از ۲.۵ میلیارد درآمد سالانه دارد که می‌توان ارزشی برابر حداقل ۲۵ میلیارد تومان برایش در نظر گرفت. این بخش کوچکی از داستان استارت‌آپ‌هایی است که از صفر آغاز کردند و هزار میلیاردی شدند. تا یک میلیارد دلاری شدن استارت‌آپ‌های ایرانی راهی نیست.
آینده اقتصاد ایران به سمت توسعه استارت‌آپ‌ها می‌رود
محمدحسین برخوردار، کارشناس اقتصادی
کسبوکارهای نوپا و استارت‌آپ‌ها امروزه در تمام دنیا در حوزه‌های مختلفی از جمله حمل‌ونقل، بهداشت و سلامت، تولید و فروش و توزیع کالاها و… توانسته‌اند موجب تسهیل در انجام امور روزمره شوند. با این موجی که در دنیا به راه افتاد ایران نیز توانست با استفاده از پتانسیل‌ها و استعدادهایی که در این زمینه دارد همگام با جهان در این تحول شرکت کند. امروزه در ایران استارت‌آپ‌ها و شرکت‌های دانش‌بنیان بسیار زیادی با یک ایده شروع به کار کرده‌اند و شاهد هستیم که موفقیت آنها بسیار چشمگیر شده تا آنجایی که پیشنهادهایی برای ادغام یا فروش دارند. امروز و در شرایطی که قدرت خرید کاهش یافته و مردم به دنبال خدمات ارزان‌تر ولی باکیفیت‌تر هستند در حوزه حمل اتفاق‌های خوبی افتاده است. در حوزه حمل‌ونقل، راه‌اندازی نرم‌افزارهای مناسب موجب رونق در این بخش شد، به طوری که شاهد شکسته شدن قیمت‌ها بودیم و مورد استقبال بی‌نظیر مردم قرار گرفت. بنابراین آینده اقتصاد ایران به سمت اینگونه مشاغل پیش می‌رود و بدیهی است که مسیر توسعه اقتصادی از چنین مشاغلی عبور کند، چراکه تجربه موفق کشورهای پیشرفته این مساله را ثابت کرده است. این روند لازمه رشد اقتصادی است، چراکه امروزه در دنیا اقتصاد حول فناوری اطلاعات و ارتباطات، کسبوکارهای آنلاین و استارت‌آپ‌هایی که خدمات متفاوت ارائه می‌دهند، می‌گردد. بنابراین با توجه به اینکه شاهد هستیم چه تحولی در این حوزه در کشور اتفاق افتاده است و استارت‌آپ‌های ایرانی توانسته‌اند ثروت‌آفرینی کنند حمایت از این کسبوکارها باید در دستور کار قرار بگیرد. برای اینکه فعالیت‌های خدماتی و تولیدی به صورت بین‌المللی کار کنند، لازم است برای تبلیغات هزینه کنند و به صورت‌های مختلف ازجمله شرکت در نمایشگاه‌های مختلف بین‌المللی، محصولات خود را به دیگر کشورها معرفی کنند. ضمن اینکه به علت سیاست‌های صنعتی، دیدگاه مدیران ما هم محدود بوده و به جای دید کلی‌بین به دید جزئی‌بین کاهش یافته و تنها به مصرف صنعت در داخل کشور می‌اندیشیدند. به عنوان مثال صادرات صنعتی و کشاورزی در حد بسیار ناچیزی بوده و بنابراین ضروری است که این تفکر اصلاح شود.
شرایط موفقیت تنها برای تعداد کمی از استارت‌آپ‌ها فراهم است
عطا خلیقی، کارشناس استارت‌آپ
با وجودی که در ایران راه‌اندازی استارت‌آپ‌ها برمبنای ایده‌هایی موفق رونق گرفته است، اما به دلایل متعدد تعداد بسیار کمی از آنها توانسته‌اند به مرحله تولید ثروت و بازدهی و مطرح شدن در بازارهای بین‌المللی برسند. هرچند برخی از این استارت‌آپ‌ها از نقطه صفر به مراحل بالایی رسیده‌اند و ارزش آنها در حال حاضر بیش از هزار میلیارد تومان تخمین زده شده، اما چالش‌های بسیاری پیش‌روی تمام این کسبوکارهای نوپاست. این چالش‌ها عبارتند از: نبود سرمایه کافی، نبود قوانین، کمبود نیروی متخصص در زمینه استارت‌آپ‌ها، فناوری‌محور نبودن مشتریان، نداشتن تجربه کافی و…
در واقع براساس کشش بازار، شرایط موفقیت تنها برای تعداد کمی از استارت‌آپ‌ها فراهم است و با توجه به اینکه کشش بازار ما به طور عمده به بازار داخلی محدود می‌شود، وجود بازارهای سنتی محدودیت‌هایی را برای کسبوکارهای جدید ایجاد می‌کند؛ در حالی که اینگونه کسبوکارها باید بازارهای بین‌المللی را نیز هدف‌گذاری کنند و ضریب موفقیت خود را بالا ببرند.
