سایت خبری تحلیلی کسب و کار استارت آپ | کارآفرینی | دانش بنیان | اقتصاد
به گزارش کسب و کار نیوز به نقل از کانون کارآفرینان توسعه گرا، دکتر حسین سلطانی نیا دبیر کل کانون کارآفرینان توسعه گرا که به عنوان یک تشکل غیردولتی برای تحول در نظام اقتصادی و کارافرینی کشور تلاش می کند در نامه ای سرگشاده به وزیر محترم صنعت، معدن و تجارت، ضمن انتقاد از شرایط موجود حاکم بر اقتصاد کشور آورده است: حجم واردات کشورهای منطقه به بیش از ۱۳۰۰ میلیارد دلار درسال بالغ می گردد ولی متاسفانه شرکت های ایرانی از این بازار بزرگ به دلیل رقابتی نبودن اقتصاد کشورسهم قابل توجهی در اختیار ندارند. دکتر سلطانی نیا در شرایطی این موضوع را به اطلاع دکتر شریعتمداری وزیر محترم صنعت، معدن و تجارت رسانده است که براساس اعلام دکتر نیلی مشاور محترم رئیس جمهور بیش از سه میلیون سیصد هزار بیکار در کشور وجود دارد و مشکل اصلی کشور نیز ایجاد اشتغال برای جوانان و فارغ التحصیلان جویای کار است. در این میان شاید علاج درد هم مشخص است و آن اینکه باید دولت دست از رانت و تصدی گری بردارد و امور تولید، صادرات و بازاریابی را بر عهده مدیران بنگاهها و کارآفرینان دلسوز این مرز و بوم بسپارد.در همین راستا نامه دبیر کل کانون کارآفرینان توسعه گرا به وزیر محترم صنعت، معدن و تجارت حاوی نکات مهمی است .
دکتر حسین سلطانی نیا دبیر کل کانون کارآفرینان توسعه گرا در نامه به دکتر محمد شریعتمداری وزیر محترم صنعت، معدن و تجارت ضمن اظهار خرسندی از توجه جدی ایشان به موضوع تجارت بین الملل خصوصاً صادرات و توسعه روابط با همسایگان در زمینه توسعه ترانزیت و مبادلات منطقه ای، ضمن ارزیابی مختصر از فرآیند صورت گرفته در حوزه توسعه صادرات به کشورهای هدف (مطالعه اختصاصی در کشور روسیه) پیشنهاداتی را ارائه نموده است.
در این نامه ضمن تاکید بر اینکه دست یابی به رشد اقتصادی تنها با اتکاء به بازار داخل کافی نخواهد بود آمده است: "توجه به مزیت های رقابتی و زنجیره ارزش ضروری است، چرا که در حال حاضر با توجه به رقابت تقریبا کامل در بازار نزدیک به اشباع، رقابت های بیشتر جز حذف تعدادی از شرکت ها نتیجه ای به همراه نخواهد داشت. از سوی دیگر با توجه به رفع برخی از محدودیت های بین المللی، تاثیر ورود فن آوری های نوین و حضور شرکت های خارجی در بازار داخلی را نباید نادیده گرفت. ما معتقدیم با اتخاذ استراتژی اقتصاد رقابتی (الگوی آن در قالب مانیفست در کانون در حال تهیه است) و الگو و ابزارهای نوین، می توان از این موضوعات فرصت های در خور توجهی خلق نمود. "
در ادامه این نامه تصریح شده است: "نگاه به بازارهای خارجی و صادرات یکی از مهمترین نقاط امید در امکان پذیر ساختن رشد و توسعه اقتصادی بنگاه ها است. جالب توجه است که همسایگان ما یکی از جذاب ترین بازارهای دنیا را تشکیل می دهند و حجم واردات این کشورها به بیش از ۱۳۰۰ میلیارد دلار درسال بالغ می گردد ولی متاسفانه شرکت های ایرانی از این بازار بزرگ به دلیل رقابتی نبودن اقتصاد کشورسهم قابل توجهی در اختیار ندارند. این در حالی است که کشورهای مختلف در تلاش هستند تا این فرصت های گرانقدر را تبدیل به ثروت و نهایتا اشتغال برای بنگاه های کشورهای متبوع خود نمایند. در حالی که بسیاری از محصولات و خدمات در کشور ما، با در نظر گرفتن برخی ملاحظات، می توانند جایگاه مستحکمی در بازارهای مد نظر داشته باشند".
دبیر کل کانون کارآفرینان توسعه گرا در ادامه با اشاره به نقش سازمان های غیر دولتی در توسعه روابط بین الملل خاطرنشان کرده است: مطالعات نشان می دهد بین اندازه دولت و رشد تولید ناخالص داخلی رابطه معکوسی وجود دارد، ۱۰ درصد رشد در اندازه دولت، موجب ۱ درصد کاهش در رشد تولید ناخالص داخلی می گردد. از طرفی دیگر مطالعات در کشورهای توسعه یافته نشان می دهد که بین سازمان های مردم نهاد، دولت و اموری چون سرمایه گذاری خارجی و توسعه تجارت بین الملل ارتباطی تنگاتنگ وجود دارد.
کشورهای توسعه یافته در دنیا توانسته اند از سازمان های مردم نهاد، مشاورین داخلی و بین المللی و نیز رسانه ها و از ترکیب این اهرم ها بخشی از نقش دولت را به این نهاد های مهم و تاثیر گذار واگذار نمایند.
وی همچنین با اشاره به اینکه امروز در بسیاری از کشورها بخش قابل توجهی از نقش دولت خصوصا در حوزه بین الملل توسط نهادهایی مردمی و غیر دولتی که با در نظر گرفتن منافع ملی تشکیل شده اند، برنامه ریزی و هدایت می شود. یادآور شده است: این نهاد های مهم ضمن برقراری ارتباط موثر با دولت و نیز محیط بین الملل توانسته اند، در بسیاری از موارد، نقائص و گاهی اموری که امکان هدایت آن از سوی دولت وجود ندارد را به عهده بگیرند و ضمن بهینه سازی این ارتباطات، امور دولت در حوزه بین الملل را به پیش ببرند.
مثال های فراوانی در خصوص نقش این نهاد های مهم و تاثیر گذار در حل مسایل و مشکلات دولت ها در بخش های مختلف وجود دارد، که می تواند جداگانه ارایه گردد.
دکتر سلطانی در این نامه ضمن یادآوری مجدد در خصوص مشکلات اعلام شده در خصوص روابط بازرگانان کشورمان با کشور ترکمنستان، خاطر نشان می سازد: کانون کارآفرینان توسعه گرا بعنوان سازمانی مردم نهاد و فراگیرکه برای ایفای نقش درسطح ملی و باهدف تحقق توسعه اقتصادی بامحوریت بخش خصوصی در راستای منافع ملی تأسیس گردیده است، آمادگی دارد در فرایند توسعه راوبط بین الملل در حوزه تجاری و نیز جذب سرمایه خارجی و دستیابی به اهداف سند چشم انداز ایفای نقش نموده و با دولت محترم همکاری نماید.
دبیر کل کانون کارآفرینان توسعه گرا در این نامه همچنین خطر انحراف از مسیر درست در حوزه صادرات کالا و خدمات فنی و مهندسی را گوشزد کرده و آورده است: "امروز صحبت توسعه صادرات از زبان تعداد زیادی از مدیران در دولت، بخش خصوصی و مجلس شورای اسلامی به گوش می رسد. حتی از سخنان رئیس مجلس شنیدم که فرمودند، آمادگی دارند، برای توسعه صادرات مسیر ویژهای در حوزه قانونگذاری ایجاد کنند. این موضوع یکی از نقاط امید را در جامعه ما روشن نموده است، هم صدایی همه مسئولین در توسعه صادرات و نیز جذب سرمایه خارجی به نوعی قابل مشاهده است.
وی افزوده است: اما نگرانی ها و دغدغه های فراوان هم در این حوزه قابل مشاهده است، امروز با هدف توسعه صادرات کالا و خدمات تمام سازمان های دولتی و بنگاه های خصوصی به دنبال ایجاد ساختارهایی جدید به منظور توسعه این مقوله ملی هستند. گروهی اقدام به ایجاد "میز صادرات"، گروهی به دنبال ایجاد "وزارت صادرات" ، " کارگروه صادرات" و گروهی نیز در حال رایزنی برای برگزاری نمایشگاه های توانمندی صادرات در داخل کشور! هستند.
چنانچه فرآیند توسعه صادرات کالا و خدمات را به فدراسیون روسیه در نظر بگیریم، شاهد امواجی هستیم که در طول ۳ و یا چهار سال گذشته در توسعه روابط بین ما و این کشور بزرگ ایجاد شده است، کشوری با واردات بیش از ۲۵۰ میلیون دلار کالا و اینکه تمامی مسایل در حوزه های سیاسی، اقتصادی و اجتماعی دست به دست هم داد تا روابط ما با این کشور توسعه یابد.
امروز صادرات ما به این کشور نزدیک به ۱۸۰ میلیون دلار است و می توان گفت این سطح از همکاری بین ما و این کشور قابل قبول نمی باشد. اما چرا؟
معمولا در آغاز توسعه همکاری با کشورهای هدف شاهد هستیم که گروه هایی به منظور توسعه روابط اقدام به برگزاری هیات های تجاری به سرپرستی وزرا، معاونین وزراء، روسای اتاق های بازرگانی می کنند. موج دوم برگزاری هیات های تجاری به منظور بازدید از نمایشگاه های بین المللی در آن کشور، موج سوم برگزاری نمایشگاه های اختصاصی و همایش ها و نهایتا موج چهارم شرکت در نمایشگاه های بین المللی در بازارهای هدف به منظور توسعه صادرات است.
هیچ یک از این اقدامات ارزشمند در توسعه صادرات کالا و خدمات بی فایده نیست، اما متاسفانه باید گفت فرآیند توسعه روابط با کشورهای هدف در کشور ما کاملا به صورت وارونه اجرا شده است و همانطور که ملاحظه می فرمایید علاوه بر از دست دادن منابع مالی از بخش خصوصی و دولتی، حاصل قابل توجهی برای کشور ما نداشته و بیشترین منفعت ایجاد شده صرفا برای برگزار کنندگان تورهای باصطلاح تجاری، صاحبان هتل در روسیه و … بوده است.
البته این واقعیت هم باید بیان گردد که بسیاری از اقدامات فوق الذکر هم با حمایت مادی و معنوی بخش دولتی و از بودجه های توسعه بازار سازمان های مرتبط هزینه شده است.
چنانچه این اقدامات پس از انجام یک مطالعه بازار (در دو سطح کلان و خرد) صورت می گرفت، مسلما می توانست تاثیر بهتری در توسعه روابط داشته باشد و تمامی اقدامات فوق الذکر از جمله برگزاری همایش ها، تورهای تجاری، شرکت در نمایشگاه ها و …. بر اساس این مطالعه بازار می توانست مفید فایده واقع شود.
بیرکل همچنین با ذکر سوالاتی در این نامه آورده است:
آیا می دانید بسیاری از صنایع کشور در طول دو سال گذشته در نمایشگاه های گران کشور روسیه شرکت کرده اند و پس از صرف هزینه های فراوان که بالغ بر ۲۰ میلیارد ریال برای هرصنعت می شود، همچنان نتیجه ای دریافت نکرده اند؟
آیا می دانید چه پروژه هایی در کشور روسیه وجود دارد و این پروژه ها در مذاکرات فیمابین دولت ها قابل اخذ برای بنگاه های ایرانی است؟
آیا می دانید فرصت بزرگ برگزاری جام جهانی فوتبال در روسیه در سال ۲۰۱۸ می توانست چه فرصت های بزرگی را در حوزه صادرات کالا و خدمات فنی و مهندسی برای کشور به ارمغان بیاورد؟
آیا می دانید دولت روسیه به منظور توسعه سریع ۱۶ منطقه در آن کشور چه بودجه هایی را اختصاص داده و این موارد می تواند مبنای حضور بنگاه های ایرانی در بازار خدمات فنی و مهندسی آن کشور باشد؟
آیا میزان واردات تجهیزات پزشکی، دارو کشور روسیه را می دانیم؟ آیا برنامه های آتی این کشور در حوزه های مختلف را ارزیابی نموده ایم.
کشور روسیه به عنوان مثال در حوزه های مختلف از جمله کاشی و سرامیک (۵۰ میلیون مترمربع واردات) پودرهای شوینده (۸۰ هزار تن واردات و ۹۰ هزار تن صادرات)، ساخت منازل مسکونی (بیش از ۱ میلیون واحد) میوه و سبزی (۳۰ میلیارد دلار واردات) و ….می توانست بازار خوبی برای محصولات تولیدی در کشور ما باشد.
امروز موج دیگری در جریان است و آن هم پروژه مطالعه بازار در کشورهای هدف از جمله روسیه است که حقیقتا اقدام درستی است و باید خیلی وفت پیش آغاز می شد، نگرانی کانون از انحراف این موضوع و
واگذاری این وظیفه خطیر به عهده شرکت هایی است که هدف آن ها صرفا جذب این بودجه ها و سوء استفاده های مالی است. برگزاری بدون برنامه و هدف تورهای تجاری، نمایشگاه ها و همایش ها و …. صرفا برای ما زیانی مادی و هزینه فرصت به همراه داشته است، اما چنانچه پروژه مطالعه بازار در کشورهای هدف توسط شرکت هایی غیر متخصص و گروه هایی غیر کارآمد و با نشستن در مقابل موتورهای جستجو مانند گوگل و … بخواهد صورت گیرد و توسعه صادرات کالا و خدمات بر اساس اطلاعات نادرست استوار گردد، طبیعی است خسران زیادی بارخواهد آورد و برای همیشه ما را از بازار جذاب روسیه دور خواهد نمود.
کانون با استفاده از اعضاء فعال خود که در همکاری با مشاورین تجاری معتبر در حال همکاری هستند موفق شده است، مطالعاتی را در حوزه های کلان در فدراسیون روسیه اجرایی نماید، مطمئنا در صورت حمایت جنابعالی این مطالعات می تواند نقش بسزایی در تنظیم راهبرد کلان در حوزه تجاری در آن کشور و بعد از آن بنگاه های اقتصادی خصوصی داشته باشد.
به منظور انتقال مفاهیم، موضوع فوق در قالب یک ویدئو از طریق یکی از مشاورین عضو کانون تهیه شده است جهت بهره برداری به پیوست تقدیم می گردد.
گفتنی است رونوشت این نامه به بسیاری از نهادهای ذیربط از جمله جهانگیری معاون اول محترم ریاست جمهوری ، خسروتاج معاون محترم وزیر ریاست محترم سازمان توسعه تجارت ایران و … نیز ارسال شده است.
