سایت خبری تحلیلی کسب و کار استارت آپ | کارآفرینی | دانش بنیان | اقتصاد
شایلی قرایی
امروزه علاقه جوانان برای رفتن به کافی‌شاپ‌ها موجب افزایش تعداد واحدهای صنفی ارائه‌کننده این خدمات شده است و در هر خیابان و کوچه‌ای- به ویژه در مناطق شمال پایتخت- که قدم می‌گذارید، حداقل یک یا دو کافی‌شاپ توجه شما را به خود جلب می‌کند. کافی‌شاپ‌هایی که فضای آنها طوری طراحی شده که انگار اصلا نباید سوالی از قیمت‌ها بپرسید. فعالان این صنف معتقدند که صاحبان کافه‌ها وقتی شرایط موجود جوانان و نوجوانان را می‌بینند، از فرصت استفاده – شاید هم سوءاستفاده – کرده و نقشه‌های شیک‌تری برای جیب‌های‌شان کشیده‌اند. البته حتی اگر اهل کافی‌شاپ رفتن هم نباشید، می‌دانید که در منویی که در کافی‌شاپ‌ها ارائه می‌شود، می‌توان ده‌ها نوع نوشیدنی و خوردنی دید که با وجود اینکه اساس همه یکسان است، اما قیمت‌های بسیار پرفراز و نشیبی دارند. انواع و اقسام اسم‌های خارجی که شاید اگر همه آنها را یک‌جا تست کنید، طعم یکسانی خواهید چشید، ولی با این همه، جز چایی، کمتر نوشیدنی‌ای در کافی‌شاپ‌ها پیدا می‌شود که قیمتی کمتر از ۱۰ هزار تومان داشته باشد.
در این رابطه علی‌اصغر میرابراهیمی، رئیس اتحادیه رستوران‌داران و سلف‌سرویس کشور اکیدا این رفتار را منع کرده و گفت: معلوم نیست که این واحد صنفی جواز داشته باشد. هر رستورانی که بخواهد از اتحادیه ما مجوز بگیرد، همان ابتدای کار علاوه بر تعیین مکان و شرایط و سند تجاری باید منوی غذایی با قیمت را به اتحادیه ارائه دهد. منوی بی‌قیمت خلاف قانون است.
حسین دهقان، کارشناس امور اجتماعی نیز در این رابطه می‌گوید: جوانان و نوجوانان به دلیل جذابیت‌های کافی‌شاپ‌ها جذب این مکان‌ها می‌شوند. وی ادامه داد: نوجوانان و جوانان بیشتر جذب مکان‌هایی می‌شوند که در آن مکان‌ها احساس امنیت و راحتی کنند و از آنجایی که فکر می‌کنند در مکان‌های عمومی زیر ذره‌بین قرار دارند؛ ازاین‌رو کمتر رغبت می‌کنند که اوقات فراغت خود را در فرهنگسراها و دیگر مکان‌های فرهنگی دولتی سپری کنند.
به گفته دهقان، مسئولان فرهنگی باید در جذب جوانان و نوجوانان به گونه‌ای عمل کنند که این قشر از جامعه برای حضور در مکان‌های عمومی احساس امنیت کنند. وقتی در کافی‌شاپ‌ها حضور می‌یابیم، مسئولان کافی‌شاپ‌ها با تزئین داخل کافی‌شاپ‌ها و انتخاب اسامی برای منوها باعث شده‌اند امروزه جوانان جایگزین پدران و اجدادشان در حضور در قهوه‌خانه‌های سنتی شوند و کافی‌شاپ‌ها را پر کنند، به گونه‌ای که جوانان برای دور هم بودن و گفتگو‌های دوستانه یا صحبت برای آینده زندگی مشترک، برگزاری مراسم تولد و بعضی از جشن‌های خانوادگی و حتی گاهی برای امور تجارتی کافی‌شاپ را برای خود انتخاب کنند. امروزه صاحبان کافی‌شاپ‌ها براساس علائق و سلیقه عموم مشتریان، کافی‌شاپ‌های چندمنظوره‌ای در سطح شهر دایر کرده‌اند که کافه کتاب، هنری و کافی‌شاپ‌های خانوادگی، روشنفکرانه و دوستانه از جمله اینهاست که نظارتی بر انجام برنامه‌های این کافی‌شاپ‌ها نیز ازسوی نهادهای دولتی وجود ندارد. نه تنها در این زمینه از سوی مسئولان امر نظارتی نمی‌شود، بلکه وقتی به منوی کافی‌شاپ‌ها نگاهی می‌اندازیم، متوجه می‌شویم که معیار چندانی برای ارزیابی قیمت‌ها در نظر گرفته نشده است و هر کافی‌شاپی براساس نظر شخصی و خدماتی که در اختیار مشتریان خود قرار می‌دهد، قیمت‌ها را تعیین می‌کند.
متصدی کافی‌شاپ مسئول نرخ‌گذاری است
اسکندر آزموده، رئیس اتحادیه صنف بستنی، آبمیوه و کافی‌شاپ تهران
کافی‌شاپ‌داران برخلاف آنچه دیگر اصناف با آن روبه‌رو شده‌اند، درگیر رکود و بی‌رونقی نیستند و جوانان برای دور هم جمع شدن و گرفتن جشن‌ها و گذراندن اوقات بیکاری خود کافی‌شاپ‌ها را انتخاب می‌کنند. امروزه مدل تفریح جوانان عوض شده و کافی‌شاپ‌ها که معمولا فضایی دنج را برای خود انتخاب می‌کنند، مورد قبول جوانان و حتی برخی دیگر از افراد و والدین نیز هستند. اما فعالیت برخی از این کافی‌شاپ‌ها مورد انتقاد است، چراکه هنگامی که استقبال از چیزی زیاد شود تخلف در آن نیز افزایش می‌یابد. لازم است گفته شود که بیشتر کافی‌شاپ‌های متخلف، واحدهای بدون پروانه هستند و در حال حاضر ۵۰ درصد کافی‌شاپ‌ها فاقد پروانه‌اند و به صورت غیرقانونی فعالیت می‌کنند. برخی از این کافی‌شاپ‌ها هزینه‌هایی تحت عنوان مالیات ارزش افزوده و حق سرویس از مشتریان دریافت می‌کنند که حق گرفتن این هزینه‌ها را ندارند و این حرکت تخلف است. از سوی دیگر قیمت موضوعی است که در این صنف موجب بروز مشکلاتی شده است. به دلیل اینکه سایز ظروف و کیفیت خدمات ارائه‌شده در کافی‌شاپ‌ها متنوع است، نرخ برای کافی‌شاپ‌ها اعلام نمی‌شود و در قیمت‌گذاری کالا‌ها، این اتحادیه جزو اولویت سوم محسوب شده و بر این اساس هیچ نرخی برای واحدهای آن مصوب نمی‌شود. بنابراین متصدی کافی‌شاپ مسئول نرخ‌گذاری است و باید نرخ‌های عادلانه تعیین کند. به همین دلیل متاسفانه دیده شده است که کافی‌شاپ‌های متخلف اقدام به ارائه منوهای بدون قیمت و به دنبال آن فاکتورهای نجومی به مشتریان می‌کنند که در صورت شکایت از واحد صنفی بازرس موضوع را بررسی و با متخلف برخورد می‌کند، اما به طور کلی قیمت حتما و بی‌شک باید در منو ذکر شود. نرخ‌گذاری برای کافی‌شاپ‌ها تقریبا غیرممکن به نظر می‌رسد، چراکه حجم سفارش‌ها، مدل آماده‌سازی و کیفیت آنها در کافه‌های مختلف با یکدیگر کاملا متفاوت است، اما اعلام قیمت به مشتری از وظایف واحدهای صنفی است.
متصدیان کافی‌شاپ‌ها براساس سلیقه خود اقدام به قیمت‌گذاری می‌کنند
محمد انتظام، مدیر کافی‌شاپ
با سابقه فعالیت ۱۲ ساله در این صنف باید اشاره کنم که بسیاری از کافی‌شاپ‌های فعال در تهران جواز ندارند و بدون پروانه و غیرقانونی در حال خدمت‌رسانی به مشتریان هستند؛ ازاین‌رو به دلیل اینکه تحت نظارت نیستند و بازرسی برای بررسی فعالیت آنها به واحد صنفی مراجعه نمی‌کند، منوهایی با قیمت‌های نجومی یا در اکثر موارد منوهای بدون قیمت به مشتریان خود ارائه می‌دهند که آن هم به این دلیل که این کافی‌شاپ‌ها در مناطق بالای شهر قرار دارند، مشتریان اعتراضی به این حرکت ندارند. این یک روی ماجراست و روی دیگر آن سرایت این حرکت به دیگر کافی‌شاپ‌هاست که اقدام به ارائه منوهای بدون قیمت می‌کنند و فعالیت دیگر کافی‌شاپ‌ها را به خطر انداخته‌اند. صاحبان این کافی‌شاپ‌ها – همانطور که در بالا اشاره شد بدون پروانه فعالیت دارند- موظف به قیمت‌گذاری اقلامی هستند که در کافی‌شاپ به مشتریان ارائه می‌شود، اما این موارد نه تنها رعایت نمی‌شود، بلکه این کافی‌شاپ‌ها در آخر فاکتوری با قیمت‌های بالا و غیرمتعارف به آنها تقدیم می‌کنند. درآمد‌هایی که در پاره‌ای از اوقات با بی‌انصافی صاحبان کافی‌شاپ‌ها و اجحاف در حق مشتری و با قیمت‌های نجومی که برای عرضه خدمات خود می‌گیرند، به دست می‌آید. قیمت‌هایی که هیچ نظارتی روی آنها صورت نمی‌گیرد و متصدیان این واحد‌ها براساس سلیقه خود اقدام به قیمت‌گذاری می‌کنند. علاوه بر این برخی از کافی‌شاپ‌ها هزینه‌هایی بابت حق سرویس و مالیات بر ارزش افزوده می‌گیرند که غیرقانونی است.
