سرمقاله
صنعت ماشینسازی ایران در دهه ۷۰ به شکوفایی مناسبی رسید. علت توسعه صنعت ماشینسازی در آن سالها این بود که واردات ماشینآلات خارجی به کشور بسیار محدود شد و صنعتگران ما با افزایش تقاضا روبه رو شدند و به تکاپو افتادند که تجهیزات بهتری تولید کنند.
این تلاشها مثمر بود و کیفیت تولیدات صنعتگران ما به رقبای خارجی نزدیک شد. بعد از آن مقطع، به چند دلیل صنعت ماشینسازی ایران رو به ضعف رفت و اگر خواهان اوجگیری این صنعت هستیم، باید علل ضعف صنعت ماشینسازی را بررسی کنیم.
آسیبشناسی علت افول صنعت ماشینسازی میتواند به برطرف کردن موانع و رشد این صنعت کمک کند. دلیل نخست این بود که صنایع الکترونیکی در کشور ما متناسب با فناوری روز جهان پیشرفت نکردند و نیازهای صنعت ماشینسازی در کشور توسط صنایع الکترونیکی جواب داده نشد.
مساله دیگر، ضعف صنایع ریختهگری بود، به این معنی که تولیدکنندگان ایرانی به سطحی رسیده بودند که نیاز به ماشینآلات بسیار بزرگ داشتند اما صنایع ریختهگری ما توان پاسخگویی به این نیاز را نداشتند.
مشکل بعدی مساله تامین مالی و گرانی هزینه سرمایهگذاری بود. نرخ سود تسهیلات در کشور ما در مقایسه با دیگر کشورهایی که در صنعت ماشینسازی فعالیت میکردند، بسیار بالاتر بود و این امر سرمایهگذاری در زنجیره تولید صنعت ماشینسازی را با مشکل
مواجه کرد.
این وضعیت در کشورهایی که به نوعی رقیب منطقهای ما هستند، وجود نداشت و رقبا از ما جلو افتادند. برای مثال دولت ترکیه به ماشینسازان این کشور، تسهیلات لیزینگی ۱۵ ساله با نرخ بهره بسیار پایین داد و آنها موفق شدند بهترین ماشینآلات را از آلمان وارد کنند، ولی نرخ سود تسهیلات بانکی برای صنعتگران ایرانی در آن مقطع حدود ۲۴ درصد بود و اگر به موقع پرداخت نمیشد، جرایمی به آن تعلق میگرفت که تا ۴۶ درصد هم افزایش پیدا میکرد.
کوتاه سخن اینکه موانع فوق دست به دست هم داد تا صنعت ماشینسازی در ایران تضعیف شود و اگر میخواهیم مسیر رونق این صنعت را هموار کنیم ،طبعا باید مشکلاتی که ذکر آن رفت و همچنان – کم و بیش – برجای خود باقی است را برطرف کنیم.
صنعت ماشینسازی ایران در دهه ۷۰ به شکوفایی مناسبی رسید. علت توسعه صنعت ماشینسازی در آن سالها این بود که واردات ماشینآلات خارجی به کشور بسیار محدود شد و صنعتگران ما با افزایش تقاضا روبه رو شدند و به تکاپو افتادند که تجهیزات بهتری تولید کنند.
این تلاشها مثمر بود و کیفیت تولیدات صنعتگران ما به رقبای خارجی نزدیک شد. بعد از آن مقطع، به چند دلیل صنعت ماشینسازی ایران رو به ضعف رفت و اگر خواهان اوجگیری این صنعت هستیم، باید علل ضعف صنعت ماشینسازی را بررسی کنیم.
آسیبشناسی علت افول صنعت ماشینسازی میتواند به برطرف کردن موانع و رشد این صنعت کمک کند. دلیل نخست این بود که صنایع الکترونیکی در کشور ما متناسب با فناوری روز جهان پیشرفت نکردند و نیازهای صنعت ماشینسازی در کشور توسط صنایع الکترونیکی جواب داده نشد.
مساله دیگر، ضعف صنایع ریختهگری بود، به این معنی که تولیدکنندگان ایرانی به سطحی رسیده بودند که نیاز به ماشینآلات بسیار بزرگ داشتند اما صنایع ریختهگری ما توان پاسخگویی به این نیاز را نداشتند.
مشکل بعدی مساله تامین مالی و گرانی هزینه سرمایهگذاری بود. نرخ سود تسهیلات در کشور ما در مقایسه با دیگر کشورهایی که در صنعت ماشینسازی فعالیت میکردند، بسیار بالاتر بود و این امر سرمایهگذاری در زنجیره تولید صنعت ماشینسازی را با مشکل
مواجه کرد.
این وضعیت در کشورهایی که به نوعی رقیب منطقهای ما هستند، وجود نداشت و رقبا از ما جلو افتادند. برای مثال دولت ترکیه به ماشینسازان این کشور، تسهیلات لیزینگی ۱۵ ساله با نرخ بهره بسیار پایین داد و آنها موفق شدند بهترین ماشینآلات را از آلمان وارد کنند، ولی نرخ سود تسهیلات بانکی برای صنعتگران ایرانی در آن مقطع حدود ۲۴ درصد بود و اگر به موقع پرداخت نمیشد، جرایمی به آن تعلق میگرفت که تا ۴۶ درصد هم افزایش پیدا میکرد.
کوتاه سخن اینکه موانع فوق دست به دست هم داد تا صنعت ماشینسازی در ایران تضعیف شود و اگر میخواهیم مسیر رونق این صنعت را هموار کنیم ،طبعا باید مشکلاتی که ذکر آن رفت و همچنان – کم و بیش – برجای خود باقی است را برطرف کنیم.