ثمانه نادری
وزیر تعاون، کار و رفاه اجتماعی با اشاره به اختصاص مبلغ ۵۰۰ میلیارد تومان برای اجرای طرح کارورزی، از واریز مبلغ ۱۰۰ میلیارد تومانی به عنوان نخستین قسط خبر داده است. طرح کارورزی از جمله برنامههای وزارت تعاون، کار و رفاه اجتماعی است که برای ایجاد اشتغال برای فارغالتحصیلان دانشگاهی که بالای ۷۵ درصد ورودیهای بازار کار را تشکیل میدهند، تدارک دیده شده است. براساس این طرح کارورز برای مدتی در بنگاههای اقتصادی آموزش میبیند و البته از حقوقی به مبلغ ۳۱۰ هزار تومان بهرهمند میشود. فایده این طرح برای فارغالتحصیلان دانشگاهی دیدن آموزشهای لازم برای ورود به بازار کار و برای بنگاههای اقتصادی در کنار معافیتهای بیمهای، استفاده از نیروی انسانی تحصیلکرده در پیشبرد کارهاست.
به همین دلیل در سامانهای که به دنبال این طرح راهاندازی شد، تعداد زیادی از فارغالتحصیلان دانشگاهی و کارفرمایان ثبتنام کردهاند، اما مسالهای که در این خصوص قابل طرح است، میزان هزینهکرد دولت برای به سرانجام رساندن این طرح است. در این خصوص معمولا چندین پرسش قابل طرح است: ۱. از آنجایی که دولت مبلغ قابل توجهی را برای این طرح در نظر گرفته، آیا ضمانتی برای به سرانجام رساندن طرح کارورزی و اشتغالزایی از طریق آن برای فارغالتحصیلان دانشگاهی وجود دارد؟ ۲. با توجه به اینکه یکی از اهداف مسئولان در این طرح اصلاح ساختار نظام آموزش عالی است، تا چه اندازه میتوان به اصلاح ساختار آموزشی با تکیه بر این طرح، امید بست؟ ۳. با توجه به اینکه دوره طرح کارورزی ۶ ماهه است، آیا تربیت نیروی ماهر و توانا در این برهه از زمان دستیافتنی است؟ ۴. با توجه به اهداف مسئولان در تدوین چنین طرحی که به گفته وزیر تعاون، کار و رفاه اجتماعی سیاستی برای ایجاد اشتغال است، آیا میتوان سیاستهای جایگزین و مشابهی که صرفه اقتصادی و کارایی بیشتری داشته را طرح کرد؟
به گفته وزیر کار، ١۶٠ هزار نفر تاکنون در این طرح ثبتنام کردهاند که برخی از اینها افرادی بودند که صاحب شغل هستند، اما با این تصور که شغل بهتری نصیبشان خواهد شد، در این طرح ثبتنام کردند.
محمود نثاریحقیقیفرد نیز در این رابطه با اشاره به اینکه کارخانههای بسیار به صورت متوالی در حال تعطیلی هستند، میگوید: حتی کارخانجات ضروری لبنیات هم به دلیل مشکلات اقتصادی در حال تعطیلی هستند، در حالی که دولت با هزینههای میلیاردی برای یکسری سیاستهای اشتغالزایی که ریسک بالایی دارد، غافل از این بنگاههاست. این ۵۰۰ میلیارد تومان حکم مسکنی برای مشکلات اقتصادی دارد نه بیشتر و باید این مشکلات را به صورت پایهای از میان برداشت تا روابط خارجی در خدمت روابط اقتصادی قرار بگیرد. مخارج عمومی دولت باید براساس منافع عمومی باشد نه سایر کارهایی که مقطعی جواب میدهد. اینک در بحران شدید اشتغال قرار داریم که ناشی از بحران شدید اقتصادی است. پولها و منابع عمومی را نمیتوانیم صرف سیاستهای پرریسک کنیم. در شرایط حاضر کارآفرینان و شاغلان زیادی هستند که مهارت دارند و شغلشان را از دست دادهاند، این منابع میتواند صرف بازگشت این شاغلان به شغلشان شود و اینکه صرف احیای کارخانهها و بنگاههای اقتصادی شود که در شرایط کنونی در اولویتاند. در حالی که سیاستهایی مثل طرح کارورزی نوعی مسکن است. کشور ما به یک فضای رقابتی نیاز دارد و لازم است برای ورود سرمایهگذار خارجی به کشور در این مسیر حرکت کند. با این وجود با توجه به شرایط حاکم بر اقتصاد کشور به نظر نمیرسد به این زودی مشکل اشتغال حل شود جز اینکه این مشکل تنها با یک سری سیاستها به صورت مقطعی حل میشود، اما حل اساسی آن مدام به تاخیر میافتد.