سایت خبری تحلیلی کسب و کار استارت آپ | کارآفرینی | دانش بنیان | اقتصاد
ثمانه نادری
به اعتقاد کارشناسان، دولت از آن مغفول مانده و در این مدت نه تنها از مسیر صعودی نرخ دلار که می‌تواند در تک نرخی کردن نرخ ارز نیز موثر باشد، تبعیت نکرده، بلکه به شیوه‌های کنترل مصنوعی نرخ ارز نیز روی آورده است.
به گزارش کسب و کار نیوز تاثیر منفی کنترل مصنوعی نرخ ارز زمانی روشن‌تر می‌شود که بدانیم بسیاری از شرکت‌های کالامحور بورسی از افزایش نرخ ارز منتفع می‌شوند و در روزهای اخیر با اینکه نرخ دلار بالا رفته، دولت مانع از آن شده است. حتی زمانی که نرخ دلار از مرز ۴ هزار تومان نیز گذشت، دولت وعده سرکوبی افزایش نرخ ارز را داد که به اعتقاد کارشناسان، به معنی هدررفت برخی از ذخایر ارزی است که در پی تلاش دولت در این راه هزینه می‌شود. بر همین اساس در موضوع افزایش نرخ ارز و سرکوب آن توسط دولت چند سوال مهم قابل طرح است؛ ۱. کنترل مصنوعی نرخ ارز چه تبعات منفی برای شرکت‌های بورسی دارد که می‌توانستند از این فرصت بهره بگیرند؟ ۲. با توجه به کاهش ۹ درصدی صادرات کشور آیا سیاست‌های کنترلی دولت نسبت به نرخ ارز به نفع اقتصاد کشور خواهد بود؟ ۳. آیا نرخ دلار در روزهای آتی از قیمت ۳۸۰۰ تومان پیشی خواهد گرفت؟
طبق آنچه برخی از کارشناسان می‌گویند، دولت می‌تواند به صورت مقطعی از کاهش نرخ ارز برای تامین ملزومات داخلی کشور از جمله بنگاه‌ها استفاده کند، اما در واقع از آنجایی که سیگنالی برای عرضه ارز نداریم، به نظر نمی‌رسد این سیاست دولت در بلندمدت ادامه پیدا کند.
سیاست کنترل نرخ ارز دوامی ندارد
علی مروی، استاد دانشگاه در پاسخ به این سوالات به «کسب‌وکار» می‌گوید: به نظر می‌رسد پایین
نگه داشتن دستوری نرخ ارز یارانه غیر هدفمندی است که دولت به اقتصاد تزریق می‌کند. اگر نرخ ارز پایین منجر به واردات کالای واسطه‌ای تولید شود و به تبع آن ماشین‌آلات و قطعات ارزان وارد کشور شود، کمک موثری به تولید و یارانه خوبی به تولید‌کنندگان است و اقدام خوبی است، اما اگر این امر منجر به افزایش واردات کالاهای غیر ضروری شود، به ضرر اقتصاد کشور خواهد بود و مشکلاتی ایجاد می‌کند که به صلاح نیست. در شرایط فعلی که ما در حال بازسازی اقتصادی هستیم و نیار به ورود کالا و تکنولوژی داریم، می‌شود از این سیاست کاهش نرخ ارز به صورت مقطعی استفاده کرد، اما باید دانست که این سیاست در بلندمدت دوام نمی‌آورد. این روند را نمی‌توانیم خیلی ادامه دهیم، چراکه شرایط عرضه و تقاضای ارز این امر را ایجاب می‌کند که ما در شرایط مازاد تقاضای ارز هستیم و هرچه نرخ ارز را سرکوب کنیم، بالاخره فنر فشرده آن جایی باز می‌شود. براساس نظریات، نرخ ارز باید خود را با تورم تعدیل کند، اما این موضوع هنوز اتفاق نیفتاده است. به نظر نمی‌آید دولت در این شرایط که تقاضا برای نرخ ارز زیاد است، بتواند نرخ ارز را کنترل کند. از آنجایی که سیگنالی مبنی بر افزایش عرضه ارز نداریم، سیاست دولت مبنی بر کنترل هم خیلی نمی‌تواند دوام داشته باشد. همان‌طور که با افزایش نرخ ارز وضعیت دارایی‌های نهادهای پولی و مالی بهتر می‌شود.
دولت خواهان کاهش نرخ ارز نیست
عباسعلی حقانی‌نسب، کارشناس بازار سرمایه نیز در رابطه با تاثیر افزایش نرخ دلار روی بازار سرمایه و همچــنین سیـــاست‌های سرکوب‌گرایانه دولت نسبت به نرخ ارز می‌گوید: از آنجایی که شرکت‌های بورسی ما صادرات‌محور‌ند و عمدتا شرکت‌های مربوط به پتروشیمی و… هستند، افزایش قیمت نفت تاثیر مثبتی روی سودآوری آنها داشته و زمینه را برای افزایش قیمت سهام آنها فراهم می‌کند. بنابراین اینکه بسیاری از شرکت‌های صادرات‌محور و کالامحور بورس از افزایش دلار منتفع می‌شوند، امری کاملا طبیعی است، اما اینکه دولت و بانک مرکزی نرخ ارز را کنترل می‌کنند موضوعی جداگانه است و باید با دقت نظر بیشتری در مورد آن حرف زد.
وی با بیان اینکه به نظر نمی‌رسد کنترل نرخ ارز به نفع دولت باشد، توضیح می‌دهد: باید دید آیا واقعا دولت نرخ ارز را کنترل می‌کند. اگرچه برخی اعتقاد دارند افزایش نرخ ارز منجر به افزایش نرخ تورم می‌شود و از آنجایی که دولت سیاست کنترل تورم را در پیش گرفته، نرخ ارز را سرکوب می‌کند اما باید گفت تاثیر افزایش نرخ ارز روی تورم آنقدر نیست که بخواهیم از این امر به عنوان موضوعی قابل اتکا برای اثبات این ادعا استفاده کنیم. حساسیت قیمت نرخ ارز روی ۴۲۰۰ تومان است و این حساسیت مانع از افزایش نرخ ارز به بالای ۴ هزار تومان می‌شود.
حقانی نسب ادامه می‌دهد: تاثیر دلار۴۲۰۰ تومانی روی تورم که در حال حاضر ۱۰ درصد است، ۱.۵ درصد است. بر همین اساس این فرضیه که دولت برای کنترل تورم نرخ ارز را کنترل می‌کند، قابل قبول نخواهد بود. حتی به نظر می‌رسد چون درآمد دولت نفتی است دولت مایل به افزایش نرخ ارز باشد. خلاصه اینکه افزایش نرخ ارز به افزایش درآمدهای شرکت‌های بورسی منتهی می‌شود اما به نظر نمی‌رسد دولت خواهان کاهش نرخ ارز باشد، چرا که این در تضاد با منافع دولت است، از یک طرف حساسیت قیمتی نرخ ارز روی ۴ هزار تومان اجازه نمی‌دهد ارز خیلی افزایش پیدا کند و از سویی نیاز دولت به درآمدهای حاصل از ذخایر ارزی مانع از ادامه‌دار بودن سیاست‌های کاهشی نرخ ارز توسط دولت می‌شود.
