سایت خبری تحلیلی کسب و کار استارت آپ | کارآفرینی | دانش بنیان | اقتصاد
محمد جوادی‌قاضیانی
بدون خلاقیت و نوآوری رشد ممکن نخواهد بود و شرکت‌ها در رقابت با رقبای‌شان به مشکل خواهند خورد. نوآوری‌ای که امروزه بیشتر شاهد آن هستیم و مهم‌ترین محرک و عامل موفقیت است، نوآوری‌های تکنولوژیکی هستند که روش جدیدی را برای به‌کار‌گیری و استفاده در اهداف تجاری و کسب‌وکاری معرفی می‌کنند. پس با توجه به حضورمان در عصر ارتباطات و جهانی شدن کسب‌وکار‌ها نوآوری تکنولوژیکی از مهم‌ترین مولفه‌های موفقیت و رشد است.
البته با توجه به اینکه در عصر ارتباطات سرعت ورود محصولات جدید بالا رفته است و تکنولوژی‌های جدید با سرعت بیشتری معرفی و نابود می‌شوند، هرچه محصولات از نظر تکنولوژی پیشرفته‌تر و نوآورانه‌تر باشند طول عمرشان کوتاه‌تر خواهد بود زیرا جایگزین و سیستم برتر نسبت به آنها سریع معرفی خواهد شد.
معنای نوآوری و تفاوت آن با خلاقیت
خلاقیت عبارت است از به کارگیری کامل توانایی‌های ذهنی برای ایجاد یک فکر یا راه‌حل یا مفهوم نو. خلاقیت عملی کردن ایده نیست و فقط داشتن یک ایده نو است. عوامل زیادی همچون محیط، استعداد، اعتماد به نفس، شخصیت، انگیزه و… روی خلاقیت تاثیر می‌گذارند. البته نکته‌ای را که در خلاقیت باید در نظر بگیریم، این است که خلاقیت ذاتی و اکتسابی است.
نوآوری به معنای عملی کردن ایده است، یعنی ایده‌ای که از طریق خلاقیت به آن رسیدیم را به واقعیت تبدیل و آن را تجاری کنیم. نوآوری فواید بسیاری دارد و در حال حاضر جنبه‌های مختلفی از زندگی بشر را بهبود داده است. البته بین دو شخص مخترع و نوآور تفاوت وجود دارد و نباید این دو را با هم به یک چشم دید. مخترع به منظور حل مشکل ایده‌ای را عملی و تبدیل به محصول می‌کند در صورتی که نگاه اقتصادی به اختراعش ندارد و آن را برای رفع مشکل اختراع کرده، در صورتی که نوآور به دنبال سود و تجاری کردن ایده است.
نوآوری هم می‌تواند در محصولات و خدمات باشد، به این شکل که یک محصول یا خدمت جدید را معرفی و به محصول و خدمات قابلیت‌هایی را اضافه کند یا اینکه نوآوری به صورت نوآوری در فرایند باشد و روش‌هایی که سازمان کسب‌وکارش را بر آن نهاده است را تغییر دهد. همین طور نوآوری در موقعیت و پارادایم هم اتفاق می‌افتد. پس نوآوری صرفا ارائه یک محصول جدید نیست و دارای ابعادی است.
چرا نوآوری اهمیت دارد؟
در بازار پویای امروز وجود رقبای زیاد که توانایی ارائه محصولات جدید را دارند و مشتریان پیچیده سبب شده است که تفاوت قائل شدن بین محصولات و خدمات شرکت‌ها و برند‌های مختلف سخت باشد. یکی از پارامترهایی که به برند‌ها مزیت رقابتی می‌دهد و باعث می‌شود که مشتریان آنها را انتخاب کنند نوآوری در محصولات‌شان است.
در عصر امروز که سرعت پیشرفت فناوری‌ها روز به روز در حال افزایش است و کسب‌وکار‌ها جهانی شده‌اند، سازمان‌ها و دولت‌ها برای بقا و رشد باید با تغییرات محیط پیرامون خود انطباق داشته باشند. موفقیت سازمان‌ها و دولت‌ها در این دوره عمدتا ریشه در نوآوری دارد. مزیت رقابتی می‌تواند ناشی از اندازه، مالکیت دارایی‌ها و مانند آنها نیز باشد. اما این الگو (مزیت رقابتی بر خاسته از نوآوری) بیش از پیش به نفع سازمان‌هایی تغییر می‌کند که می‌توانند از دانش و مهارت‌های فناورانه و تجربه برای ایجاد نوآوری در محصولات و خدمات خود استفاده کنند و کسب و کار خود را توسعه بدهند و از سقوط نجات پیدا کنند.
اهمیت نوآوری تنها در کسب‌وکار‌ها و بنگاه‌ها نیست و نوآوری می‌تواند یک کشور را در مسیر توسعه قرار دهد و آن را به یک کشور پیشرفته تبدیل کند. جایگاه نوآوری در سال‌های اخیر به جایی رسیده است که برخی صاحب‌نظران عدم استفاده از نوآوری را معادل مرگ سازمان‌ها قلمداد می‌کنند؛ به‌خصوص در برخی صنایع مانند مخابرات و ارتباطات نوآوری از یک مزیت به یک الزام تبدیل شده است.
ویژگی‌های مثبتی که نوآوری به همراه دارد
نوآوری محرک کسب‌وکار است و آن را زنده نگه می‌دارد. نوآوری نیروی کار را به‌طور اثربخش‌تر به‌کار می‌گیرد که همین مورد به رشد تولید ناخالص داخلی کشورها کمک می‌کند، مثل اتفاقی که در تایوان افتاده است.
ویژگی‌های منفی نوآوری
حجم زیاد استفاده از نوآوری در کشورها منجر به پدید آمدن عوارض سنگینی همچون آلودگی‌ها و فرسایش در بعضی موارد شده است.
تقویت نوآوری در سازمان
چالش عمدهای که مدیران در قرن ۲۱ با آن روبه‌رو هستند، این است که چگونه از استعدادها و توانایی‌های بالقوه افراد استفاده کرده و نوآوری‌های سازمانی را تسریع کنند. برای نیل به این هدف، مدیران و کارکنان سازمان‌ها می‌توانند باآگاهی از میزان خلاقیت و تقویت آن از حداکثر توانمندی‌های فکری، ذهنی و عقلی خود در جهت پویاکردن سازمان بهره گرفته و از طریق ایجاد، پرورش و کاربردی کردن خلاقیت، روحیه جسارت علمی، انتقادگری و انتقادپذیری، روحیه علمی و پژوهش را در تک تک کارکنان سازمان تقویت کنند. از طرفی مدیریت سازمان نیز‌سازو کاری را فراهم آورد تا زمینه این امر در سازمان به وجود‌‌آید. این امر می‌تواند سازمان را تبدیل به یک سازمان خلاق کند که بازنگری روال‌های گذشته و تولید افکار، اندیشه‌ها و کالا و خدمات جدید از طریق تراوشات فکری کارکنان سرلوحه کار آن باشد و نوگرایی به عنوان یک ارزش نهادی جزو باورهای مشترک سازمان شود.
منابع نوآوری
برای پیدا کردن ایده‌های نوآورانه می‌توان از منابع متفاوتی همانند کاربران و مشتریان، خود شرکت‌ها و اعضای آنها، دانشگاه‌ها که منابع اولیه تولید علم هستند و… استفاده کرد.
نوآوری و ارتباط آن با استارت‌آپ‌ها و کارآفرینی
به طور کلی ذات نوآوری و ماهیت آن با کارآفرینی و استارت‌آپ‌ها در ارتباط است. فرایند خلق ایده‌های جدید بر حسب نیاز و فرایند‌های جدید مولفه مشترک بین نوآوری‌ها و کارآفرینی است. شروع کسب‌وکار‌ها و موفقیت آنها احتمالا با رقابت‌های شدیدی که وجود دارد، در صورتی موفقیت‌آمیز است که همراه با نوآوری باشد.
