شرایط ورود سرمایه گذاران به نوسازی شهری

سرمقاله

بار منفی کلمه بافت فرسوده موجب شده تا سرمایه گذاران رغبتی به نوسازی این مناطق از خود نشان ندهند. در گام نخست می بایست جایگزینی برای نام این مناطق داشته باشیم. انگیزه ورود انبوه ساز و سرمایه گذار به دلیل نام منفی کمتر شده و اهداف مورد نظر حتی با وجود بسته های تشویقی تحقق پیدا نکرده است. از سوی دیگر می بایست در طراحی و معماری این مناطق تغییر بزرگی اتفاق بیفتد. مادامی که شاهد بازآفرینی نقطه به نقطه و یا همان پلاک به پلاک و ساخت لکه ای هستیم، نوسازی این مناطق دور از دسترس خواهد شد.
لازم است حتما به صورت جامع، چند کوچه را با هم تجمیع کرده و ساختار جدیدی به محله بدهیم. با این نقطه ای و لکه ای عمل کردن همانطور که در سالهای اخیر شاهد بودیم، اتفاقات جدیدی نخواهد افتاد. نیاز به معماری خاص داریم تا هویت جدیدی به شهر بدهیم. به عبارتی طراحی و نوسازی باید به شکلی باشد که در آن بلوک های بزرگ ساخته شود و تجمیع کوچه ها در هم اتفاق بیفتد.
از سوی دیگر این طرح‌های تشویقی راهکارهای جدیدی نیست که شهرداری‌ها ارائه می‌دهند. طرح‌های تشویقی برای اصلاح بافت‌های فرسوده به درد نمی‌خورد. حتی ساختمان سازی در این بافت‌های فرسوده کوچه‌ها را شبیه به دندان کرده است. این نوع طرح‌های تشویقی راهکار مناسبی برای جبران کمبود مسکن نخواهد بود.
به جای تجمیع خانه‌ها و طرح‌های نقطه‌ای بهتر است که کوچه‌ها با هم تجمیع شود. به طور مثال چند کوچه تخریب شود و شهرک سازی شود تا مشکل بافت‌های فرسوده برطرف شود. در غیر این صورت تراکم بخشیدن یا تخفیف در پرداخت عوارض راهکارهای مناسبی برای جبران کمبود مسکن نیست.
مدلی که شهرداری و دولت در راستای احیا و نوسازی بافت‏های فرسوده به کار گرفته است، اعطای تسهیلات نقطه ای است در حالی که در این مدل نه تنها افت اصلاح نمی‏شود بلکه یک نقطه از آن احیا و چند پلاک تجمیع می‏شود. نهاد توسعه گر باید به طور یکپارچه یک طرح را برای آن بافت طراحی و متناسب با آن کل بافت را احیا کند. اگر این مدل پیاده سازی نشود، روند فعلی بافت‏های فرسوده تداوم پیدا خواهد کرد.
در حال حاضر در زمینه احیای بافت‏های فرسوده اقدامی انجام نشده و تنها به اعطای تسهیلات بسنده شده است. تنها لکه هایی در بعضی از این نقاط احیا شده اما عملا بافتی احیا نشده است. حتی تعدادی از معابر در بافت‏های فرسوده اصلاح نشده و اگر حالت قدیمی آن حفظ می‏شد، زیباتر به نظر می‏رسید.