بازگشت صف های خرید و فروش ارز

شایلی قرائی

به گزارش کسب و کار نیوز، مشاهدات میدانی در بازار ارز نشان می دهد صفوف فروش دلار در این بازار به درازا کشیده شده و در این شرایط مردم به علت اینکه احتمال کاهش نرخ دلار را می دهند به سمت صرافی ها برای فروش ارز رفته اند. به عقیده کارشناسان بازار اگرچه برخی افراد در فضای مجازی در برابر کاهش قیمت ها مقاومت می کنند اما جو عمومی در بازار حاکی از کاهش بیشتر قیمت در روزهای آتی است. همچنین به نظر می‌رسد بانک مرکزی با تدبیر ویژه‌ای درحال مدیریت فضای حقیقی وانتظاری بازار است.

با توجه به مذاکرات و لغو احتمالی تحریم‌ها، قیمت ارز، تحت تاثیر نرخ تورم خواهد بود. مشروط بر اینکه سیاست‌های بانک مرکزی مبتنی بر ثابت نگه داشتن نرخ ارز نباشد. چون اگر ثابت باشد و شکاف ایجاد شود در نهایت موجب نوسانات و جهش قیمت خواهد شد. رشد اقتصادی هم عامل دیگر تاثیرگذار بر نرخ ارز است. وقتی مثبت و پایدار باشد زمینه سرمایه‌گذاری، افزایش ظرفیت تولید، رشد اشتغال و بهره‌وری عوامل تولید به وجود می‌آید. تجربه نشان می‌دهد وقتی رشد اقتصادی مثبت باشد، ثبات در نرخ ارز وجود داشته و شاهد نوسانات و جهش‌های ارزی کمتری بوده‌ایم.

کانال شکنی دلار و ارزپاشی

کمیل طیبی، کارشناس اقتصادی

خرید ارز بخصوص دلار در کشور ما به دلیل بار روانی ایجاد شده در بازارهای مالی و دارایی در قسمت عرضه است. این بار روانی از سوی جامعه و البته بیشتر از سوی بازارسازها که بخش عمده آنها دلالان و سوداگران هستند ایجاد می شود. جامعه و مردم نیز به دلیل کاهش بسیار زیاد ارزش پول ملی ترجیح می دهند سرمایه های خود را به سمت بازارهای دارایی ببرند و به همین دلیل خرید ارز به عنوان یک سرمایه گذاری در کشور جا افتاده است.

به عبارتی دیگر این اتفاقات ریشه تورمی دارد و خرید دلار به دلیل کاهش ارزش ریال در کنار رکودی که وجود دارد طبیعی است. در این شرایط منابع به سمت بازارهای دارایی خواهد رفت همانطور که شاهد آن هستیم عطش خرید دلار همیشه در ایران وجود دارد. این بدان معناست که با موج تورمی مواجه شدیم که ارزش ریال را کم می‌کند. قدرت خرید کاهش پیدا کرده و براساس تورم برای تامین دلار باید ریال بیشتری بپردازیم که به طور مشخص این تورم قیمتی بر روی تورم ارز هم وارد می‌شود و زمانیکه  انتظارات شکل می‌گیرد مردم برای خرید ارز هجوم می‌برند و هر روز تعداد بیشتری برای خرید افزایش پیدا می‌کنند.

اما تشکیل صف های فروش که به دلیل کاهش نرخ ارز اتفاق می افتد بدان معناست که ارزپاشی اتفاق خواهد افتاد. در واقع این سیگنال به بازار داده شده که قیمت ارزان شده و کسانی که اقدام به خرید دلار کرده اند برای فروش اقدام خواهند کرد.

همچنین برای سال جاری پیش‌بینی می‌شود سایه ویروس کرونا کمتر شده، تنش‌های بین‌المللی با آمریکا کاهش یابد، امکان مذاکره وجود دارد که در حال انجام است و زمینه برای صادرات وجود دارد. همچنین اگر موج چهارم را پشت سر بگذاریم احتمالا گردشگری فعال شود. با وجود زمینه‌های صادراتی و ارزی پیش‌بینی می‌شود نوسانات بازار ارز در سال جاری کمتر از سال گذشته است که به کاهش نرخ ارز کمک می کند.

به هر ترتیب فرآیند خرید و فروش ارز در ایران به این دلیل است که ارز تک نرخی نداریم و اتفاق ناشی از چند نرخی بودن ارز است. در هر حوزه ای فرآیند چند نرخی بودن نابسامانی هایی را ایجاد می کند و سوداگران در بازار نفع اصلی را از این اتفاق می برند. متاسفانه شرایط اقتصادی  کشور در وضعیت نا به سامانی  قرار دارد و ما هم اکنون در برسی شرایط اقتصادی کشور با نرخ بالای تورم ، رشد منفی اقتصاد و دیگر شاخص هایی رو به رو هستیم که تاییدی بر همین نکته است.

بانک مرکزی و وزارت اقتصاد و امور دارایی بعنوان اصلی ترین نهاد های اقتصادی کشور در راس امور باید در راستای تقویت پول ملی، با سیاست های اقتصادی متعدد این شاخص ها را کنترل کند. متاسفانه علاوه بر ضعف ساختاری اقتصاد کشور، جو روانی نیز بر بی ثباتی های بازار ارز دامن می زند اما این موضوع همراه با میزان اهمیت آن تاثیر گذار خواهد بود و غالبا این گونه موارد آثار کوتاهی دارد. به هر ترتیب نقش بانک مرکزی باید سیاست گذاری باشد و این نهاد هم مجبور است که ایفای نقش کند. اما وضعیت فعلی بانک مرکزی در بازار ارز با وظیفه اصلی مغایرت دارد اما برای کنترل بازار و کم کردن نقش سوداگران این نهاد به بازار ارز ورود می کند و قیمت ارز را تعیین میکند.