جان نقد خود را به نسیه واکسن کرونا بفروشیم؟

نکته مهم این است که باید دید از چه شرکت سازنده ای می خواهند واکسن را خریداری کنند. اگر شرکت سازنده واکسن مورد تایید سازمان غذا و داروی کشور ما و همچنین مورد تایید سازمان غذا و داروی کشوری که واکسن را تولید کرده قرار گرفته، نباید در صحت آن تردیدی کرد.
در این میان فیلم ها و اظهارنظری از سوی یکی از نمایندگان مجلس مطرح می شود که تا مستندی برای آن ارائه نشده، باید آن را در قالب شایعه دید. اگر خانم نماینده مجلس مستنداتی در مورد توئیت هایشان دارند، ارائه کنند که راجع به آن مستندات صحبت کنیم؛ ولی تاکنون ایشان هیچ مستندی ایشان ارائه نکرده و تنها یک ادعاست.
از حرف هایی که بیل گیتس را مسئول کاهش ۱۵ درصد جمعیت جهان می دانند تا ادعاهایی که می خواهند واکسن را به مردم بزنند که مردم عقیم شوند، ادعاهایی است که کسی یک برگه مستند در این مورد، ارائه نکرده است.
فضای مجازی شمشیر دو لبه است؛ هم می تواند اطلاعات خوب را منتقل کند و هم شایعات را. مهم آن است که خوانندگان و مخاطبان بدانند چه حرفی مستند و چه حرفی شایعه است. من در مورد ادعاهای چنین افرادی، مستندی ندیدم که بخواهم آن ادعاها را قبول یا آن ها را رد کنم. ممکن است کسی بپرسد با چه مستندی آن ها را رد می کنی؟ پاسخ من به این مطلب این است که کسی که اول ادعا می کند باید سندی ارائه کند وگرنه من می توانم زمین و زمان را زیر سوال ببرم بدون اینکه هیچ سندی ارائه کرده باشم. یک قاعده کلی می گوید که «حکم بر برائت است مگر اینکه خلافش ثابت شود.» در سیستم قضایی هم «آدم ها را بی گناه می دانیم مگر اینکه علیه آنها مستنداتی ارائه شده باشد.» این حکم در مورد دارو یا واکسن نیز صادق است.
نکته بعدی این است که در میان افرادی که در مطالعات واکسن کرونا در آمریکا شرکت کرده بودند ۶ نفر فوت کردند. توجه داشته باشید که بیش از ۴۰ هزار نفر در این مطالعه شرکت کرده اند. اگر شما بین این جمعیت هیچ مداخله ای هم نکنید، طی مدت حدوداً سه ماهی که تحت نظر بوده اند، انتظار مشاهده حداقل ۱۰ برابر این تعداد مرگ می رود و دلیل اینکه تعداد مرگ مشاهده شده از تعداد مورد انتظار کمتر است، یکی آن است که احتمالا افراد نسبتا سالم حضور بیشتری در داوطلبان واکسن داشته اند و دوم مراقبت بیشتری است که این افراد از خود کرده اند، ولی در هر حال تعداد مرگ مورد انتظار به سایر دلایل، به مراتب بیشتر از تعداد مرگ مشاهده شده است. نکته دوم اینکه ۴ نفر از ۶ نفر فوت شده در گروه دارونما بودند یعنی در گروهی که به آنها محلول آب و نمک که در سرم وجود داشته و برای تزریق بسیاری از داروها استفاده می شود دریافت کرده بودند. به همین دلیل اینکه بگوییم مرگ آنها به واسطه واکسن بوده نقل قول غلطی است که یا در زمان ترجمه خبر از زبان انگلیسی به فارسی به طور نادرست منتقل شده و یا به طور غیرصحیحی تفسیر شده است.
شبهه بعدی این است که ممکن است تصور شود ویروس کرونا به دلیل جهشی که در نژادها و کشورهای مختلف یافته ممکن است نسبت به واکسن ساخت آمریکا یا هر کشور سازنده ای بدون اثر است. باید گفت جنس این ویروس این است که در هر کشور جهش های زیادی در آن رخ می دهد. تا به حال هیچ جهشی در هیچ جای دنیا که بخواهد روی آن محلی که واکسن برعلیه اش ساخته شده رخ داده باشد کسی گزارش نکرده است. بنابراین اگر قرار بود ویروسی که در کشور ما می چرخد با ویروسی که در کانادا می چرخد متفاوت باشد در داخل خود کانادا هم تفاوت اگر بیش از این نباشد، کمتر نیست و خوشبختانه در محلی که واکسن ها در پلتفرم های مختلف برای آن ساخته می شوند تا حالا مورد هیچ جهشی واقع نشده است.
اما واکسیناسیون باید به چه ترتیب باشد؟ باید زمانی که یک واکسن تاییدیه های لازم از سازمان غذا و داروی کشور تولیدکننده و مصرف کننده دریافت کرد، مستندات خود را به شکل شفاف منتشر کند. آن زمان است که می توان برای آن واکسن تبلیغ کرد.
از طرفی بسیاری از افراد بابت عوارض تزریق واکسن نگرانند. مهم این است که در ترازوی دریافت واکسن کرونا، در یک کفه روزانه مرگ صدها نفر و ماهانه بعضا بیش از مرگ ۱۰ هزار نفر را داریم. در مقابل در کفه دیگر، واکسنی داریم که گرچه برخی انسان ها از عوارض آن نگرانند، ولی مطالعاتی که تا کنون روی ده ها هزار نفر انجام شده، خطر جدی ای را نشان نداده اند. باید به این سوال پاسخ داد که آیا باید نگرانیِ شاید و احتمالی را با مرگ حدود ۱۰ هزار نفر در ماه مبادله کنیم یا نه؟ هر دولتی باید تصمیم بگیرد که آیا حاضر است ماهی هزاران مورد مرگ را بپذیرد یا واکسنی را توصیه کند که در ازای پیشگیری از این تعداد مرگ و بستری، ممکن است عوارضی هم در تعداد معدودی مشاهده شود؟ همین مطلب در سطح فردی نیز صدق می کند. افراد باید با اطلاعات کامل به دور از هرگونه جَو زدگی نسبت به تزریق واکسن تصمیم بگیرند.
ما در موقعیتی هستیم که هر واکسنی که اثربخشی و ایمنی آن تایید شد، باید استفاده کنیم. زمان، «زمانی که در بازار بگردم و ببینم کدام واکسن بهتر است» نیست. چون همه واکسن هایی که تاییدیه نسبی را گرفته اند یا دارند تاییدیه می گیرند اثربخشی بالایی دارند و در مطالعات نشان داده شده که ایمنی آنها خوب است. نباید زمان را تلف کرد و منتظر یک واکسن بهتر شد زیرا جان تعداد زیادی از شهروندانمان می تواند با همین «خوب» نجات پیدا کند و نباید منتظر یک بهتر باشیم.
واکسن هایی که تاکنون مورد تایید قرار گرفته اند، اختلاف فاحشی در ایمنی ندارند و همه این واکسن ها بالای ۹۰ درصد ایمنی زایی دارند. چنانچه واکسن یا واکسن هایی که در داخل کشور تحت آزمایش هستند هم همین حدود مصونیت زایی داشته و عوارض قابل توجهی در مطالعات نشان ندهند، قطعا برای استفاده توصیه می شود ولی نباید زمان را برای حصول نتایج این واکسن ها از دست داد.