مهاجرت اجباری به فضای آنلاین

به گزارش کسب و کار نیوز، آنچه به ذهن می رسد این است که ایران در تحقق تجارت الکترونیک به معنای واقعی حرکتی لاک پشتی دارد زیرا هنوز در ابزار اولیه آن یعنی اینترنت پرسرعت مشکل داریم. هرچند استارت آپ ها بعد از اپراتورها نقشی پررنگ در تحقق اقتصاد دیجیتال ایفا می کنند اما با مشکلات زیرساختی روبه رو هستند. استارت آپ ها در طول ۲.۵ سال گذشته رشد صددرصدی را تجربه کرده اند.
باید دانست که آینده اقتصاد دنیا به سمت اقتصاد دیجیتال در حرکت است و نوآوری، خلاقیت و استفاده از نیروهای جوان و نخبه جایگاه ویژه ای در این اقتصاد خواهد داشت. نقش استارت آپ ها در این زنجیره نقشی بی بدیل خواهد بود. موج تعطیلی فروشگاه‌ها، مغازه‌ها، رستوران‌ها، هتل‌ها و… در نتیجه شیوع کرونا، چرخه فروش و درآمدزایی این بخش‌ها را با رکود بسیاری مواجه کرده است اما به‌نظر می‌رسد در این میان با تغییرعادات خرید مردم، ضرر و زیان اقتصادی این بخش کمتر از حد انتظار شود چراکه دنیای آنلاین و تجارت الکترونیک(e-commerce)، بار این بحران را به دوش خواهد کشید. قبل‌تر پیش‌بینی شده بود نرخ رشد تجارت الکترونیک جهان در سال ۲۰۲۰ به ۱۶درصد برسد و رقم آن از ۴٫۲ تریلیون دلار نیز بالاتر برود اما در شرایط کنونی بعید به‌نظر می‌رسد این پیش‌بینی محقق شود.
اگر به بازار تجارت الکترونیک در کشور برگردیم، شاید با شیوع کرونا و قرنطینه اجباری مردم در ابتدا موجی از تقاضا به خرده فروشی های آنلاین سرازیر شد اما به مرور مشخص شد که سرمایه در گردش و کوچک بودن سایز بازار آنلاین از مهم‌ترین چالش‌های استارت آپ‌ها و سایر کسب‌و‌کارهای آنلاین است؛ مارکت با توجه به وضعیت اقتصادی به شدت کوچک شده و بیشتر فروش‌ها موارد خاصی مثل اقلام بهداشتی و سوپرمارکت هستند. در این شرایط که لزوم توجه بیش از پیش به استارتاپ ها و آنلاین ها حس می شود؛ اما نگاه اولویت‌داری به خرید اینترنتی وجود ندارد و بازار با توجه به محدودیت‌هایی که در ابتدای شیوع کرونا داشته‌ایم با مشکلات بیشتری دست و پنجه نرم می‌کند. «کسب و کار» در گفتگو با یک کارشناس، وضعیت تجارت الکترونیک در ایران را بررسی می کند.

شروط رشد تجارت الکترونیک در بحران کرونا

توفیق مجدپور، نایب رئیس سابق کمیسیون حمل و نقل اتاق تهران
مراودات کشور ما با کشورهای همسایه یا کشورهای دوردست اروپایی مثل آلمان پیش از این بسیار زیاد بود و زیادتر هم می شد. حجم انبوه کامیون هایی که در کشور ما موجود است یا سایر روش های حمل و نقل مثل ریل یا هواپیما تمام بار صادراتی ما را که روز به روز بیشتر می شد، جابه جا می کردند. ویروس کرونا باعث شد که هر روز مراودات ما با این کشورها افت پیدا کند. از زمان ورود کرونا تاکنون، از نظر صادرات یا درآمد ارزی یا کارکرد اجتماعی حمل و نقلی بالای ۶۰ درصد به دلیل عدم وجود بار صادراتی متضرر شده ایم. در حال حاضر بار صادراتی زیادی موجود است؛ اما امکان تردد نداریم.
پیشرفت فردای کشور ما در گروی رشد تجارت الکترونیک است. می توانیم بگوییم تجارت الکترونیک در ایران به نوعی در مقایسه با جهان صفر است. برای این کار باید بسترسازی شود. همچنین زمینه ای ایجاد شود و در این زمینه به صورت فعال از ما حمایت شود تا بتوانیم در این بستر فعالیت کنیم. ما در ساده ترین ابزار تجارت الکترونیک یعنی اینترنت مشکل داریم. این در حالی است که ما برای دریافت آن هزینه زیادی به شرکت ها پرداخت می کنیم. ما پول های گزافی به سازمان مخابرات می دهیم و عاید این پرداختی هایمان یک اینترنت بسیار ضعیف و پیش پاافتاده است. در کشورهای بسیار دوری همچون کشورهای آفریقایی با اینترنت بسیار قوی وارد بستر تجارت الکترونیک می شوند. ما برای حفظ امنیت کشور اینترنت مان را ضعیف یا قطع می کنیم. در نتیجه ما فاقد این ابزار اولیه هستیم. دومین مساله در این زمینه سواد الکترونیکی ماست. ۸۰ یا ۷۰ درصد افرادی که این تجارت را انجام می دهند فاقد سواد لازم هستند. اینها نه زبان خارجی شان در حد معقول است و نه ابعاد استفاده از ابزار الکترونیکی و.. را می دانند. ما بایستی این زمینه را ایجاد کنیم. اتاق بازرگانی یا سایر نهادها بایستی متولی تدریس این مسائل به ما باشند. ما در وهله اول باید سواد تجارت الکترونیکی مان را بالا ببریم، در وهله دوم ابزار لازم را بایستی در اختیار داشته باشیم. اینترنت از طریق غیر دولت هم نمی شود. ما نه تلویزیون خصوصی داریم، نه سایت خصوصی استفاده اینترنتی داریم. اینترنتی که ما استفاده می کنیم به عنوان تجارت به ما خیلی گران تمام می شود. همچنین مساله دیگر این است که اگر سواد استفاده تجارت الکترونیک را داشته باشیم و از آن طرف حمایت دولت را در ابزار تجارت الکترونیک که اینترنت ابتدایی ترین ابزار آن است را داشته باشیم قطعا خواهیم توانست از این مقوله از دنیا عقب نمانیم.