سوداگری در توزیع کالاهای اساسی

ثمانه نادری

به گزارش کسب و کار نیوز، تورم بین پنج تا ۲۳۰ درصدی کالاهای خوراکی در بهمن ماه سال جاری بسیاری از مردم را در تامین ضروری‌ترین اقلام زندگی با چالش روبرو کرده است و همه این مسئله به گفته کارشناسان به زنجیره معیوب توزیع بر می‌گردد که باعث شده در آن واسطه‌گری و سوداگری به شدت افزایش پیدا کند.
به عبارتی این مشکلات ریشه در نبود این کالاها و یا کمی آن در بازار ندارد و این در حالیست که نظارت های دولت نیز کمکی به کنترل قیمت‌ها نکرده است.
بخشی از این سودجویی به عقیده کارشناسان ریشه در افزایش تعداد خرده فروشی‌ها و نقش مستقیم آنها در گرانی دارد که با تجمیع آنها و یا افزایش فروشگاه‌های بزرگ و زنجیره‌ای این معضل قابل کنترل است.
بر اساس آمارهای موجود بیشترین افزایش قیمت مربوط به رب گوجه فرنگی با ۲۳۱.۱ درصد، سیب درختی زرد با ۱۲۸ درصد، گوجه فرنگی با ١٢٧.٩ درصد، موز با ١٠٣.١ درصد و گوشت گوسفند با ٩٧.٨ درصد افزایش است.
همچنین بیشترین افزایش قیمت در بهمن‌ماه نسبت به دی، به پیاز با ۲۲.۱ درصد افزایش، خیار ٢١.٣ درصد افزایش، گوجه فرنگی با ٢٠.١ درصد افزایش و گوشت گوسفند با ١۵.۶ درصد افزایش بوده است.
آرمان خالقی، عضو هیات مدیره خانه صنعت، معدن و تجارت
افزایش تعداد خرده فروشی‌ها
یکی از دلایل افزایش قیمت‌ها همانطور که همیشه هم تاکید شده؛ ضعف در نظام توزیع و خرده‌فروشی کشور است. برای مثال وقتی یک کالا از دست تولیدکننده به دست مصرف‌کننده نهایی می‌رسد، شرکت‌های پخش، حمل و نقل و انبارداری، هر یک هزینه‌ای بر آن می‌افزایند که باعث می‌شود قیمت کالا حتی تا ۴۰ درصد و بیشتر افزایش پیدا کند. البته این افزایش قیمت در برخی محصولات نسبت به بعضی دیگر، متفاوت است. همین چرخه باعث شده سودجویی‌ها در توزیع کالای اساسی روز به روز افزایش پیدا کند. به همین دلیل بر حسب هزینه ها، مغازه دار و خرده فروش، نرخی را برای محصول عرضه شده؛ تعیین می کند.
تمرکز دولت باید روی افزایش بهره‌وری، کاهش هزینه ها و کارآمدتر کردن هزینه های پخش به طور جدی باشد. ساختار ناوگان حمل و نقل و انباردهی باید به طوری که افزایش قیمت زیادی در محصولات ایجاد نکند، سازماندهی شود. هر چه شبکه حمل و نقل کارا تر باشد، توزیع مناسب تر است. اما در کشور ما این شبکه دچار مشکلات عدیده‌ای است و در کنار آن مسئله دیگر افزایش تعداد خرده‌فروشی‌ها است که حساب شفافی ندارند. در حالی که احیاء و افزایش تعداد فروشگاه‌های بزرگ و جایگزینی آن با این میزان سوپرمارکت در کشور، به دلیل محاسبه دقیقی که دارند، به تنظیم بازار و نظام توزیع کمک شایانی خواهد کرد. به عبارتی باید تاکید کرد که فروشگاه‌های زنجیره‌ای هم به لحاظ سرعت توزیع و هم به لحاظ قیمتی نیاز اساسی بازار امروز ما هستند اما متاسفانه تعداد آنها در کشور چندان زیاد نیست و یا از جایگاه و اهمیت آنها غفلت شده است. به همین دلیل بخش زیادی از مشکلات کنونی بازار و گران فروشی‌ها به همین دلیل است.