سایت خبری تحلیلی کسب و کار استارت آپ | کارآفرینی | دانش بنیان | اقتصاد
شایلی قرایی
براساس مصوبه جدید مرکز ملی فضای مجازی، شرکت ارتباطات زیرساخت به خروج سرورهای تلگرام از مدار زیرساخت اقدام کرده که می‌تواند کاهش کیفیت استفاده از این پیام‌رسان را در پی داشته باشد. در حالی که سال گذشته موضوع انتقال و استقرار سرورهای تلگرام در ایران در مقطعی از زمان ابتدا به صورت شایعه و اخبار پراکنده مطرح شده بود، در نهایت محمود واعظی، وزیر سابق ارتباطات و فناوری اطلاعات اعلام کرد در نتیجه برگزاری جلساتی با مدیران تلگرام، برخی از سرورهای این شبکه اجتماعی به کشور منتقل شده و قرار است در آینده نزدیک این شرکت شبکه توزیع یا انتقال محتوا یا CDNهای خود را نیز به ایران منتقل کند.
پس از آن پاول دوروف، مدیرعامل تلگرام در پیامی اعلام کرد سرورهای تحویل محتوای این شبکه پیام‌رسان به ایران و تعدادی از کشورهای خاورمیانه منتقل شده است. دوروف همچنین درباره مسائل فنی این انتقال اظهار کرده بود: ما می‌توانیم روی CDNها تکیه کنیم که با آنها از نظر فنی مانند سرویس‌دهنده‌های اینترنت (ISP) رفتار می‌کنیم که فقط داده‌های رمزنگاری‌شده‌ای را که قادر به کشف رمز آن نیستند، دریافت می‌کنند. به لطف این فناوری، سرعت دانلود عکس‌ها و فیلم‌هایی که به صورت عمومی منتشر می‌شوند، در مناطقی مانند ترکیه، اندونزی، عربستان سعودی، هند، ایران و عراق به مراتب افزایش می‌یابد، بدون اینکه کمترین خدشه‌ای به امنیت وارد شود.
از طرفی اخیرا موضوع حمایت از پیام‌رسان‌های داخلی بسیار داغ شده و در جهت شکستن انحصاری که پیام‌رسان تلگرام در کشور ایجاد کرده و همچنین تشویق کاربران به استفاده از ابزارهای بومی، اقدامات بسیاری از جمله کاهش هزینه ترافیک این پیام‌رسان‌ها انجام شده و جدیدترین خبر نیز از طرف شرکت ارتباطات زیرساخت و لغو استقرار سرورهای شبکه توزیع محتوای پیام‌رسان تلگرام (CDN) در ایران است.
در این راستا شرکت ارتباطات زیرساخت در راستای شفافیت ساختارمند که آن را راهبردی اساسی در وزارت ارتباطات می‌داند، در اطلاعیه‌ای اعلام کرد: ابلاغیه‌ای ازسوی دبیر محترم شورایعالی فضای مجازی و رئیس مرکز ملی فضای مجازی واصل شد که براساس آن، مجوز قانونی صادره آن مرکز در سال ۱۳۹۵ درباره استقرار سرورهای شبکه توزیع محتوای پیام‌رسان تلگرام (CDN) در ایران لغو و باطل اعلام شده است. براساس روال‌های قانونی، شرکت ارتباطات زیرساخت موظف است نسبت به خروج این سرورها از مدار اقدام کند و از این پس، ترافیک این پیام‌رسان تنها از طریق ارتباطات بین‌الملل کشور راهیابی خواهد شد. ضمن آنکه اجرای این ابلاغیه مرکز ملی فضای مجازی ممکن است کاهش کیفیت استفاده از این پیام‌رسان را در پی داشته باشد.
یک مقام مسئول در مرکز ملی فضای مجازی درباره لغو مجوز استقرار سرورهای توزیع محتوای شبکه پیام‌رسان در ایران توضیح داد.
سید محمد حسین‌پور، مدیرکل ارتباطات و روابط‌عمومی مرکز ملی فضای مجازی اظهار داشت: بنابر مصوبه سیاست‌ها و اقدامات ساماندهی پیام‌رسان‌های اجتماعی شورایعالی فضای مجازی، مبنی بر ذخیره‌سازی و پردازش داده‌های عظیم مرتبط با فعالیت شبکه‌های پیام‌رسان اجتماعی در داخل کشور، مقرر شد پیام‌رسان تلگرام نسبت به نصب سرورهای ذخیره‌سازی خود در داخل کشور اقدام کند. وی ادامه داد: اما با وجود تامین فضای مناسب و صدور مجوز ورود سرورهای آن به داخل کشور، راه‌اندازی مرکز مذکور فقط به صورت CDN (شبکه توزیع محتوا) صورت پذیرفت. حسین‌پور تاکید کرد: بنابراین با توجه به عدم همکاری تلگرام در چارچوب مصوبه مذکور، ادامه فعالیت CDN تلگرام در ایران، غیرمجاز شناخته شد.
سرنوشت وایبر در انتظار تلگرام
علی میرآقایی، کارشناس فناوری اطلاعات
مصوبه جدیدی که ازسوی شورایعالی فضای مجازی به تازگی تصویب و اجرای آن آغاز شده، به معنای از رده خارج کردن تلگرام است. این یعنی به مرور زمان می‌توانیم سرنوشتی را که برای وایبر مشاهده کردیم برای تلگرام نیز پیش‌بینی کنیم. این بدان معناست که با کند شدن تلگرام به مرور زمان همان‌طور که درباره وایبر دیدیم، کاربران کم‌کم از این اتفاق کلافه شده و استفاده از پیام‌رسان دیگری را انتخاب می‌کنند، چراکه این موضوع برای یک روز یا دو روز یا مانند تجربه گذشته برای دو یا سه هفته نیست و قرار است همیشگی باشد. بنابراین پیش‌بینی می‌شود کوچ کاربران پس از مدتی آغاز شود. البته نمی‌توان این اطمینان را داشت که بر اثر این اتفاق کاربران تمایل داشته باشند به پیام‌رسان‌های داخلی کوچ کنند. به طور کلی این بگیر و ببندها صرفا برای استفاده کاربران از شبکه‌های اجتماعی داخلی و توسعه آنهاست که این حرکات نمی‌تواند تضمینی برای افزایش مخاطبان این شبکه‌ها باشد. البته اگر بخواهیم به طور کلی درباره سرنوشت فعالیت شبکه‌های اجتماعی خارجی در ایران صحبت کنیم، باید اشاره شود که تمام این شبکه‌ها سرنوشت یکسانی دارند و خواهند داشت، چراکه استراتژی عدم فعالیت این شبکه‌ها در ایران است و مسئولان به این دلیل که میزبانی سرورهای آنها در خارج از ایران است این شبکه‌ها را از دسترس خارج می‌کنند. به عنوان مثال یاهو ۳۶۰، فرندفید، کلوب، فیسبوک، توئیتر، وی‌چت، وایبر و… به سرنوشت مشابهی گرفتار شدند و در این میان سرنوشت وایبر نزدیک‌ترین سرنوشت برای تلگرام خواهد بود.
اردیبهشت‌ماه ٩٣، نخستین اختلال‌‌های جدی وایبر آغاز شد. در ابتدا اعلام شد که این اختلال جهانی است و به سرورهای داخلی ارتباطی ندارد، اما قطع و وصلی‌های پی‌درپی وایبر ایرانی‌ها که در آن زمان یکی از شبکه‌های کامل پیام‌رسان محسوب می‌شد، تا جایی پیش رفت که مشترکان داخلی این شبکه بنفش‌رنگ کم‌کم عطای استفاده از آن را به لقایش بخشیدند و به تلگرام کوچ کردند.
بنابراین کند شدن سرعت تلگرام این تصور را به وجود آورده که شاید همان داستان وایبر در حال تکرار است و مسئولان با این اقدام می‌خواهند مردم را به سمت پیام‌رسان‌های داخلی هدایت کنند، اما کدام پیام‌رسان داخلی از امنیت و کیفیت تلگرام برخوردار است و مردم می‌توانند به آن اطمینان داشته باشند؟ براساس نظرسنجی‌های متفاوت مردم و کاربران تمایلی به استفاده از پیام‌رسان‌های داخلی ندارند و با استفاده از فیلترشکن تا جایی که اجازه داده شود در تلگرام فعالیت خواهند کرد. این اطمینان وجود دارد که حتی با تعطیلی تلگرام هم مردم به سمت پیام‌رسان خارجی دیگری خواهند رفت و تجربه نشان داده به زودی استفاده از جایگزین‌ها فراگیر خواهد شد.
