ثمانه نادری
به گزارش کسب وکار نیوز، نرخ سود تسهیلات که به گفته رئیس کمیسیون اقتصادی مجلس باید تا آخر دی ماه کاهش پیدا میکرد، هنوز کاهش پیدا نکرده و به گفته کارشناسان، انتشار اوراق سپرده ۲۰ درصدی نیز تبدیل به مانعی جدی برای آن شده است. بر همین اساس با وجود صحبتهای معاون نظارتی بانک مرکزی مبنی بر کاهش آن طی سال آتی به نظر میرسد باز این کاهش به تاخیر بیفتد. یکی از تصمیماتی که به دنبال نوسانات نرخ ارز از سوی بانک مرکزی گرفته شد، انتشار اوراق سپرده ۲۰ درصدی بود که نرخ سود سپردهها را نه تنها بالاتر از نرخ مصوب ۱۵ درصدی میکرد، بلکه حتی باعث فاصله غیرمنطقی نرخ سود سپرده با تسهیلات میشد که از نظر کارشناسان عملاً خروجی بانکها را در این شرایط بحرانی بالاتر از ورودی آن کرده و باعث به تاخیر افتادن کاهش نرخ سود تسهیلات شده است.حال اینکه در واقعیت تاخیر در کاهش نرخ سود تسهیلات تا چه اندازه متاثر از این تصمیم بانک مرکزی بوده، به اعتقاد برخی از کارشناسان بانکی نه به عنوان عامل اصلی، بلکه یکی از عوامل اثرگذار بوده است که با ادامهدار شدن نوسانات ارزی، تاخیر دوباره آن در سال آتی نیز محتمل خواهد بود.در همین رابطه معاون نظارتی بانک مرکزی اعلام کرد: تغییرات و نوسانهای اخیر در بازار ارز سبب شد تا برنامه بانک مرکزی برای کاهش نرخ سود سپرده و تسهیلات در نظام بانکی به تاخیر افتد. فرشاد حیدری دیروز (سهشنبه) درباره برنامه بانک مرکزی برای کاهش نرخ سود بانکی گفت: صدور گواهی سپردههای یکساله با نرخ سود ۲۰ درصد که برای مدیریت بازار ارز انجام شد، تکانهای به نرخ سود بانکی وارد کرد که ممکن است قدری کاهش نرخ سود را به تاخیر اندازد. وی تاکید کرد: با این حال اصل پذیرفتهشده در بانک مرکزی و سیاستهای شورای پول و اعتبار این است که نرخ سود سپردهها و تسهیلات به تدریج و ترتیب کاهش یابد؛ در واقع باید اقتصاد به شکلی اداره شود که تعادل اقتصاد با نرخهای معقولتر صورت گیرد. عضو هیات عامل بانک مرکزی نرخ سود بالا اعم از سپرده و تسهیلات را به نفع اقتصاد کشور ندانست و گفت: کاهش نرخ سود از برنامههای ماست اما باید در زمان و موقعیت مناسب انجام شود. حیدری گفت: اگر موضوع تغییرات نرخ ارز پیش نمیآمد، از ابتدای سال آینده روی کاهش نرخ سود تسهیلات کار میکردیم، اما برای مدیریت بخش دیگری از اقتصاد، مجبور شدیم به نرخ سود ۲۰ درصدی تن دهیم. بنابراین سال آینده روی نرخ سود سپرده و تسهیلات کار میکنیم. حیدری گفت: کاهش نرخهای سود سبب خرسندی بانکها نیز شده است زیرا کاهش نرخ سود سپرده سبب کاهش نرخ تسهیلات میشود.
پولهای سرگردان؛ مانع ثابت ماندن نرخ سود
حسن مرادی، کارشناس اقتصادی نیز در این خصوص به «کسبوکار» میگوید: اقدامی که دولت انجام داد و شاید اقدام ابهامآفرینی هم باشد، سعی او در کنترل و ثابت نگه داشتن نرخ سود بانکی به صورت دستوری بود که در نهایت یک جایی مجبور شد از این تصمیم سر باز زند. برای مثال در رابطه با نوسانات ارز انتشار اوراق سپرده ریالی ۲۰ درصد برای افراد عادی جامعه غیرقابل تصور بود، اما با بحرانی که به وجود آمده بود و بالا رفتن قیمت ارز و سکه که ناشی از پولهای سرگردان بود دولت ناگزیر به این اقدام شد. وی با اشاره به اینکه انتشار اوراق دستاندازی برای کاهش نرخ سود تسهیلات است، توضیح میدهد: برخی پولهای بسیاری دارند و برای سودآوری و درآمدزایی دست به هر کاری میزنند و با اقدامات آنها بازار آشفتهای ایجاد میشود که در این صورت دولت نیز چارهای جز انتشار اوراق نخواهد داشت اما جریان نقدینگی سرگردان مانع ثابت ماندن نرخ سود سپرده میشود. البته اگر بانکها از روال بنگاهداری بیرون میآمدند و پول خود را صرف ساختوساز و خرید املاک نمیکردند، مجبور نمیشدند از مردم پول بگیرند تا اینکه به واسطه آن بخواهند به آنها پول بیشتری پرداخت کنند، بلکه سعی میکردند در صورت ورود هر منبع مالی آن را صرف تولید و صنعت کنند. سیستم ناسالم بانکداری به سرگردانی پول مردم منتهی شده است، در صورتی که اگر نظام بانکی به عنوان نهاد اصلی تامین مالی کشور نقش خود را به خوبی ایفا میکرد، پولهای مردم سرگردان نمیماند.