سایت خبری تحلیلی کسب و کار استارت آپ | کارآفرینی | دانش بنیان | اقتصاد
اما در طرف مقابل هیجان واحدهای آموزشی برای جذب دانشجو را بالاتر برده و از انگیزه دانشجویان برای ورود به دانشگاه نکاسته است. براساس اعلام مسئولان، اگرچه چشم‌انداز روشنی برای فارغ‌التحصیلان دانشگاهی وجود ندارد، اما میزان شرکت‌کنندگان در کنکور امسال نسبت به سال قبل رشدی ۷ درصدی داشته است.
دومین روز از آزمون سراسری ۹۶ با رقابت ۵۸۰ هزار و۵۷۰ داوطلب گروه آزمایشی علوم تجربی آغاز شد و با برگزاری آزمون برای ۶ هزار و ۲۶۸ داوطلب گروه آزمایشی زبان‌های خارجی در بعدازظهر دیروز (جمعه) ۱۶ تیر پایان یافت. در این آزمون که تعداد ۹۳۰ هزار و ۲۰۸ داوطلب ثبت‌نام کرده‌اند، تعداد ۵۴۸ هزار و ۴۳۴ نفر زن و ۳۸۱ هزار و ۷۷۴ نفر مرد هستند. به عبارت دیگر ۵۸.۹۶ درصد زن و مابقی مرد هستند.
از میان داوطلبان آزمون سراسری سال ۹۶، تعداد ۱۴۸ هزار و ۵۰۰ نفر داوطلب گروه علوم ریاضی و فنی هستند که از این تعداد ۵۲ هزار و ۵۳۱ نفر زن و ۹۵ هزار و
۹۶۹ نفر مرد هستند. تعداد ۵۸۰ هزار و ۵۷۰ نفر داوطلب گروه آزمایشی علوم تجربی هستند که از این ۳۶۷ هزار و ۷۹۳ نفر زن و ۲۱۲ هزار و ۷۷۷ نفر مرد هستند و همچنین ۱۸۴ هزار و ۱۹۵ نفر داوطلب گروه آزمایشی علوم انسانی هستند که از این تعداد ۱۱۵ هزار و ۴۶۶ نفر زن و مابقی مرد هستند.
همچنین از میان داوطلبان آزمون سراسری سال ۹۶، تعداد ۱۰ هزار و ۶۷۵ نفر داوطلب گروه آزمایشی هنر هستند که ۸ هزار و ۴۹ نفر زن و ۲ هزار و ۶۲۶ نفر مرد هستند و تعداد ۶ هزار و ۲۶۸ نفر دوطلب گروه آزمایشی زبان‌های خارجی هستند که ۴ هزار و ۵۹۵ نفر زن و مابقی مرد هستند. همچنین آمار داوطلبان ثبت‌نام‌کننده در آزمون سراسری سال ۹۶ نسبت به سال ۹۵ (۸۶۰ هزار و ۴۳۷ نفر) تعداد ۶۹ هزار و ۷۷۱ نفر بیشتر است و معادل ۷.۵ درصد رشد داشته است.
با این حال مساله مهمی که وجود دارد، این است که تعداد بیکاران دانشگاهی سال به سال با اضافه شدن جمعیت فارغ‌التحصیل افزایش پیدا می‌کند و این مساله با رشد سنی جمعیت نیز حادتر می‌شود. برای مثال طبق آمارهای موجود در سال جاری ۸۸۳ هزار و ۸۷۸ نفر به جمعیت فعال اقتصادی کشور اضافه شده‌اند، در حالی که برای ۱۶۳ هزار و ۷۵۷ نفر از آنها کاری نیست.
طبق آمارهای موجود نرخ بیکاری جوانان ۱۵ تا ۲۹ ساله حاکی از آن است که ۲۶.۴ درصد از فعالان این گروه سنی در بهار ۱۳۹۶ بیکار بوده‌اند و همچنین نرخ بیکاری فارغ‌التحصیلان دانشگاهی به بالای ۱۸ درصد رسیده است. بر همین اساس چالشی که وجود دارد، این است که چگونه و بر چه اساسی می‌توان دغدغه همیشگی دانشجویان و فارغ‌التحصیلان دانشگاهی را حل کرد؟
دولت برای حل این مساله طرح کارورزی را در نظر گرفته که به موجب آن قرار است سالانه ۱۵۰ هزار فارغ‌التحصیل بیکار شاغل شوند. به همین دلیل تعداد ۶۰ هزار نفر از فارغ‌التحصیلان تا به حال در این طرح ثبت‌نام کرده‌اند و طبق شرایطی که این طرح در نظر دارد، برای ورود به بازار کار آماده می‌شوند.
به نیاز اشتغال تمامی فارغ‌التحصیلان نمی‌توان پاسخ گفت
محمود نثاری‌حقیقی‌فرد، نوسینده و پژوهشگر بازار کار درباره این مساله به «کسب‌وکار» می‌گوید: مخارج دانشگاه روز به روز بیشتر می‌شود. به همین دلیل دانشگاه برای تامین این هزینه‌ها دانشجوی بیشتری جذب می‌کند. به همین دلیل اگر بخواهیم واقع‌بینانه به موضوع نگاه کنیم، لازم است با هر درصدی که میزان قبول‌شدگان افزایش پیدا می‌کند، تولید و اشتغال نیز بالا برود. با این حال به فرض رشد تولید و اشتغال در همین مقیاس باز هم پاسخگویی به نیاز اشتغال تمامی فارغ‌التحصیلان چیز محالی است.
ظرفیت کم اقتصاد کشور برای پذیرش جمعیت 80 میلیونی
وی توضیح می‌دهد: هر اشتغالی مستلزم سرمایه‌گذاری است و سرمایه‌گذاری هم می‌تواند داخلی یا خارجی باشد. در حال حاضر سرمایه‌گذاری داخلی اصلا نمی‌تواند جوابگوی نیاز ۸۰ میلیون نفر باشد و از سویی سرمایه‌گذاری خارجی هم به کشور وارد نشده و البته احتمال رشد آن در کشور اگر با دید منطقی نگاه کنیم، کم است. مهم‌تر اینکه ظرفیت اقتصاد کشور به‌طور کلی تا اندازه‌ای نیست که بتواند برای بیش از 50 میلیون نفر امکانات شغلی و درآمدی فراهم کند. بنابراین یک راه بیشتر باقی نمی‌ماند و آن حمایت از اعزام نیروی کار به خارج از کشور است.
وی توضیح می‌دهد: در دنیای کنونی کشورهایی هستند که سیستم آموزشی پیشرفته‌ای دارند. برای نمونه کشور ایرلند دانشگاه‌های متعددی دارد که باکیفیت هستند و با وجود نرخ کم اشتغال در این کشورها نرخ پذیرش دانشجو بالاست. کار متمایزی که آنها نسبت به ما می‌کنند این است که آنها دانشجوها را به کشورهای دیگر صادر می‌کنند. این کشور رسما وظیفه خود می‌داند دانشجوها را آموزش بدهد و سپس آنها را به کشورهای خارجی صادر کرده و وارد بازار کار آنها کند.
زمینه‌سازی برای فرار مغزها
در این کشور و کشورهای مشابه آن به حدی این موضوع جدی است که جایی برای پیوند شرکت‌های خارجی و دانشجویان و فارغ‌التحصیلان مستعد فراهم می‌بینند، اما در کشور ما برعکس شرایط به گونه‌ای است که دانشجو اگرچه تعلیم داده می‌شود، اما آمادگی و شرایط اعزام به خارج را پیدا نمی‌کند.
اگر نگاه مختصری به شرایط کنونی کشور داشته باشیم، متوجه می‌شویم در بسیاری از زمینه‌ها ظرفیت ما به اتمام رسیده است. برای مثال در سد‌سازی و فرودگاه‌سازی، اما هیچ‌گاه به این فکر نمی‌کنیم که این مقوله‌ها را به خارج از کشور برده و از این طریق به کشور بهره برسانیم.
