سیدمحمد استوار نامقی کارشناس ارشد زبان و ادبیات فارسی که مقالهای با عنوان « بررسی تطبیقی استعارههای مفهومی مشترک رباعیات خیام و طلاسم ابوماضی » ارائه داده است، به مناسبت ۲۸ اردیبهشتماه و بزرگداشت حکیم عمر خیام در گفتوگو با خبرنگار ایسنا- منطقه خراسان، در رابطه با موضوع چند پهلو بودن رباعیات خیام، عنوان کرد: به نظر میرسد خیام در رباعیات چند پهلو به دنبال این بوده است تا با تاکید بر قطب استعاری زبان، واژهها را تا مرز نماد بالا ببرد.
وی بیان کرد: در این نگاه، رباعیات تبدیل به متون باز و چند لایه میشوند که در عین معنی ظاهری خود دایرهای از مفاهیم را در بر میگیرند تا آنجا که هر کسی برداشتی مخصوص به خود از آنها دارد و هربار که به این رباعیات مینگرد با برداشت تازهای رو به رو می شود.
استوار نامقی اظهار کرد: به همین خاطر شراب، کوزه و قصر او در عین نزدیکی به همه کوزهها، شرابها و قصرها به هیچ یک از آنها شبیه نیست.
این کارشناس ارشد زبان و ادبیات فارسی گفت: شراب او هم جسمانی و هم روحانی است و در عین حال نه جسمانی و نه روحانی. جامع اضداد؛ مذهب و ضد مذهب؛ شراب انگور و طهور.
«چون فوت شوم به باده شویید مرا / تلقین ز شراب ناب گویید مرا
خواهید به روز حسر یابید مرا / از خاک در میکده جویید مرا»
وی در ادامه این شعر افزود: در امثال این رباعی، خیام در صدد است انسان را با تمام ویژگیهای مثبت و منفیاش معرفی کند؛ از این رو به جنگ نهادها و ارگانهای رسمی و دینی میرود تا تعصب نگری گفتمانهای مسلط را به چالش بکشد و وسعت مشرب را بر کرسی نشاند.
این دانشجوی دکتری زبان و ادبیات فارسی در پاسخ به این سوال که اهمیت پرداختن انسان معاصر به تفکر و فلسفه خیام چیست، عنوان کرد: نگاه شاداندیشی، پرسشگری، وسعت مشرب، دگر اندیشی و شک اندیشی خیام مهمترین نیاز انسان معاصر است.