سرمقاله
میتواند سهم مهمی در تحقق این شعار داشته باشد، اما این امر مشروط به نگاه صادراتی به تولید است. نگاه صادراتی به تولید در صنایع غذایی میتواند منافع مصرفکنندگان داخلی را به بهترین نحو تامین کند و افزایش تولید و اشتغال را به واسطه در اختیار گرفتن بازارهای جدید خارج از مرزها برای ایران به همراه بیاورد. این در حالیست که مدیریت کلان صادرات کشور در زمینه حمایت از صادرکنندگان صنایع غذایی عملکرد مناسبی ندارد و در کنار آن برخی صادرکنندگان هم در جهت حفظ سهم محصولات ایرانی در بازارهای هدف حرکت نمیکنند. برای مثال بازار افغانستان به دلیل هماهنگیهای فراوان فرهنگی میان این کشور و ایران متعلق به محصولات ایرانی است، اما ما نتوانستهایم در افغانستان آنچنان که باید و شاید موفق باشیم.
مدیریت صادرات کشور که در وزارت صنعت، معدن و تجارت متمرکز است باید بر صادرکنندگان نظارت جدی داشته باشد و ما برای فتح این بازارها نقشهراه داشته باشیم که همه صادرکنندگان هماهنگ عمل کنند، نه اینکه بعضی از صادرکنندگان تلاشهای دیگران را تخریب کنند. نقش دولت در این میان بسیار مهم است. سفارتخانهها و کنسولگریهای ما در کشورهای دیگر باید فعالانه عمل کنند و ارتباطات میان صادرکنندگان و بازار کشور هدف را تسهیل کنند. متاسفانه در حال حاضر در این زمینه در مقایسه با رقبایمان بسیار ضعیف عمل میکنیم. صادرکنندگان باید از حمایت تسهیلاتی و پولی دولت مخصوصا در سالهای اولی که بازاری را هدفگذاری میکنند، برخوردار باشند. تولیدکنندگان ما هم باید رویکرد خود را اصلاح کنند. در حالی که رقبا دائما در حال ارزیابی بازارهای صادراتی و ارزش دادن به خواست مشتریان در این کشورها برای نفوذ به آن بازارها هستند، بسیاری از شرکتهای ما بدون برنامهریزی به عرصه صادرات ورود کرده و فقط به این فکر میکنند که محصولی را در مقطع کوتاه در یک کشور بفروشند و به عواقب فروش محصول بیکیفیت فکر نمیکنند. کنترل نکردن بازار صادرات توسط مسئولان امر بیشترین مشکلات را برای صادرکنندگانی که میخواهند صادرات منسجم و پایدار داشته باشند، به وجود میآورد. برخی رقبای داخلی با پایین آوردن کیفیت محصول و کاهش قیمت، کار در فضای صادراتی را برای یکدیگر سخت میکنند. شرکتهایی که با این ترفندها به بازار صادرات ورود میکنند در مقاطعی موفقیتهایی به دست میآورند، اما این موفقیتها تداوم ندارد و به سرعت از بازار حذف میشوند. کشور ترکیه در این زمینه میتواند الگوی خوبی برای صادرکنندگان مواد غذایی ما باشد. این کشور با برنامه ای جامع و هدفمند که توسط دولت ترکیه بهشدت حمایت میشود به بازارهای مواد غذایی کشورهای همسایهاش ورود کرده است. این رویکرد موجب موفقیت ترکها شده است و ما هم باید همین روش را برای صادرات پیادهسازی کنیم.
میتواند سهم مهمی در تحقق این شعار داشته باشد، اما این امر مشروط به نگاه صادراتی به تولید است. نگاه صادراتی به تولید در صنایع غذایی میتواند منافع مصرفکنندگان داخلی را به بهترین نحو تامین کند و افزایش تولید و اشتغال را به واسطه در اختیار گرفتن بازارهای جدید خارج از مرزها برای ایران به همراه بیاورد. این در حالیست که مدیریت کلان صادرات کشور در زمینه حمایت از صادرکنندگان صنایع غذایی عملکرد مناسبی ندارد و در کنار آن برخی صادرکنندگان هم در جهت حفظ سهم محصولات ایرانی در بازارهای هدف حرکت نمیکنند. برای مثال بازار افغانستان به دلیل هماهنگیهای فراوان فرهنگی میان این کشور و ایران متعلق به محصولات ایرانی است، اما ما نتوانستهایم در افغانستان آنچنان که باید و شاید موفق باشیم.
مدیریت صادرات کشور که در وزارت صنعت، معدن و تجارت متمرکز است باید بر صادرکنندگان نظارت جدی داشته باشد و ما برای فتح این بازارها نقشهراه داشته باشیم که همه صادرکنندگان هماهنگ عمل کنند، نه اینکه بعضی از صادرکنندگان تلاشهای دیگران را تخریب کنند. نقش دولت در این میان بسیار مهم است. سفارتخانهها و کنسولگریهای ما در کشورهای دیگر باید فعالانه عمل کنند و ارتباطات میان صادرکنندگان و بازار کشور هدف را تسهیل کنند. متاسفانه در حال حاضر در این زمینه در مقایسه با رقبایمان بسیار ضعیف عمل میکنیم. صادرکنندگان باید از حمایت تسهیلاتی و پولی دولت مخصوصا در سالهای اولی که بازاری را هدفگذاری میکنند، برخوردار باشند. تولیدکنندگان ما هم باید رویکرد خود را اصلاح کنند. در حالی که رقبا دائما در حال ارزیابی بازارهای صادراتی و ارزش دادن به خواست مشتریان در این کشورها برای نفوذ به آن بازارها هستند، بسیاری از شرکتهای ما بدون برنامهریزی به عرصه صادرات ورود کرده و فقط به این فکر میکنند که محصولی را در مقطع کوتاه در یک کشور بفروشند و به عواقب فروش محصول بیکیفیت فکر نمیکنند. کنترل نکردن بازار صادرات توسط مسئولان امر بیشترین مشکلات را برای صادرکنندگانی که میخواهند صادرات منسجم و پایدار داشته باشند، به وجود میآورد. برخی رقبای داخلی با پایین آوردن کیفیت محصول و کاهش قیمت، کار در فضای صادراتی را برای یکدیگر سخت میکنند. شرکتهایی که با این ترفندها به بازار صادرات ورود میکنند در مقاطعی موفقیتهایی به دست میآورند، اما این موفقیتها تداوم ندارد و به سرعت از بازار حذف میشوند. کشور ترکیه در این زمینه میتواند الگوی خوبی برای صادرکنندگان مواد غذایی ما باشد. این کشور با برنامه ای جامع و هدفمند که توسط دولت ترکیه بهشدت حمایت میشود به بازارهای مواد غذایی کشورهای همسایهاش ورود کرده است. این رویکرد موجب موفقیت ترکها شده است و ما هم باید همین روش را برای صادرات پیادهسازی کنیم.