سایت خبری تحلیلی کسب و کار استارت آپ | کارآفرینی | دانش بنیان | اقتصاد
شایلی قرایی
پالازموکت، موکت ظریف‌مصور، ایران‌موکت، موکت پارس، گروه صنعتی موکت همدان و… نمونه‌هایی از برندهای موفق در تولید موکت ایرانی هستند. این برندها برخلاف صدها برند دیگری که در این حوزه فعالیت می‌کردند، توانستند با مشکلات پیش‌روی خود کنار بیایند و به فعالیت ادامه دهند. زمانی در این صنعت به دلیل آوازه‌ای که داشت، افراد بسیاری به فعالیت گرایش پیدا کردند که پس از مدتی فعالیت و با مشاهده سختی‌های پیش‌رو از ادامه راه منصرف شدند. به گزارش کسب و کار نیوز طی سال‌های اخیر با تلاش و پشتکار متخصصان و با در نظر گرفتن مواد موجود داخل کشورمان، تمامی مواد اولیه مورد نیاز این صنعت داخلی تامین شده و در صورت حمایت از این صنعت، ارزش‌افزوده قابل ملاحظه‌ای به اقتصاد کشورمان هدیه داده خواهد شد، اما مشکلات دیگری بر سر راه پیشرفت این صنعت وجود دارد. فعالان بازار معتقدند مشکل اصلی کشور ما در زمینه نوآوری، تحقیقات بازار است. در ایران اینکه سلیقه مشتری و بازار چیست، در درجه دوم اهمیت قرار دارد و تولیدکننده تلاش می‌کند محصولی که تولید می‌کند را بفروشد و نه آن چیزی که بازار می‌خواهد. به همین دلیل است که محصولات کشور ترکیه با تنوع رنگ و طرح بالا در حال‌توسعه سهم خود از بازار ایران و همچنین تسخیر بازارهای بین‌المللی است. به طور قطع هزینه‌های تولید در ایران بسیار بالاست و تنوع طرح و رنگ چیزی است که بدون حمایت از تولیدکننده اتفاق نمی‌افتد.
شناخت سلیقه و تحقیقات بازار برای ورود به هر بازاری بسیار مهم است و به عنوان مثال سلیقه بازار روسیه با بازار چین کاملا متفاوت است. اینکه در روسیه طرح‌های ساده و با تنوع رنگ کم مورد نیاز بازار بوده یا در ژاپن طرح‌های متنوع‌تر خریدار دارد، همه ناشی از شرکت مداوم در نمایشگاه‌های بین‌المللی و تماس مستقیم با بازار است. هیچ‌گونه یارانه یا کمکی از طرف دولت برای حضور موثر در نمایشگاه‌های جهانی یا برندینگ بین‌المللی وجود ندارد، در حالی که فراهم کردن بستر و زیرساخت مناسب صادرات در هر کشوری با دولت است. از طرفی مشوق‌های صادراتی که باعث رقابتی‌تر کردن محصولات در این بازارها می‌شود، وجود ندارد. در آخر اینکه مشکل اصلی نقل و انتقال پول به کشور همچنان وجود دارد و نمی‌توان به دریافت پول که جریان حیاتی یک کسب‌وکار تولیدی است، مطمئن بود.
موکت ایرانی نیازمند حذف قوانین مزاحم
ابراهیم ولی‌نژاد، کارشناس بازار فرش
صنعت تولید موکت و کفپوش در ایران به دلیل اینکه در نگاه اول بسیار آسان به نظر می‌رسد، نظر بسیاری را به خود جلب کرد و سرمایه‌گذاری‌های کلانی در این حوزه انجام شد. به دید بسیاری، تولید موکت فرستادن الیاف به درون دستگاه و گرفتن موکت از طرف دیگر است. به همین دلیل با ورود تعداد زیادی از تولیدکنندگان به این حوزه، بازار با اشباع تولید داخلی مواجه شد و بسیاری از این تولیدات به همین دلیل در انبارها مانده و مشتری پیدا نکردند. یعنی سراب سرمایه‌گذاری سودآور در این حوزه بسیاری را بر آن داشت تا سرمایه را به این سمت سوق دهند، اما در عمل این سود وجود نداشت. همین نکته نقطه‌ضعفی برای این صنعت در آینده شد.
از سوی دیگر بازارهای صادراتی هم پذیرای موکت ایرانی نبودند. البته این به کیفیت موکت داخلی برنمی‌گردد، چراکه در حال حاضر اگر تولید ایرانی در حد کیفیت تولید خارجی نباشد، از آن کمتر نیست. دلیل اصلی عدم استقبال از موکت ایرانی در بازارهای خارجی قیمت تمام‌شده آن بود. به همین دلایل، کارخانه‌های تولید موکت یکی پس از دیگری از ادامه کار انصراف دادند و معدود کارخانه‌هایی که اکنون بسیاری از آنها تبدیل به برند شده‌اند، در حال فعالیت هستند. موکت ظریف‌مصور و پالازموکت با ظرفیت‌هایی که در تولید بی‌نظیر است، در حال فعالیت هستند. با پوشش و پاسخگویی به بازار داخلی نیم‌نگاهی هم به بازارهای صادراتی دارند که البته این مهم هنگامی تحقق خواهد یافت که موانع تولید کمتر شود. در حال حاضر بانک‌ها و مالیات دو عامل مهم بر سر راه تولید داخلی هستند. با اینکه بانک‌ها بدون صنعت موقعیت خوبی نخواهند داشت، اما برای تولید داخلی مانع‌تراشی می‌کنند. بسته بودن در بانک‌ها به روی صنعت نساجی، بهره بالای تسهیلات بانکی، نرخ بالای تامین اجتماعی، نوع دریافت غیرمنطقی مالیات بر ارزش‌افزوده و وجود قوانین و مقررات دست‌وپاگیر فراوان توانسته‌اند تا به امروز جلوی رشد و توسعه تولید داخلی را بگیرند. امروزه شاهد هستیم که تولیدکنندگان و صنعتگران ایرانی برای دریافت وام و تسهیلات با بانک‌ها مشکل دارند. همکاری لازم با آنها صورت نمی‌گیرد و قوانین مزاحم و دست‌وپاگیر مانع پیشرفت تولید شده‌اند. ضرورت دارد هرچه زودتر شاهد حذف قوانین مزاحم تولید باشیم. قوانینی که نه تنها کمکی به صنعت و تولید نمی‌کنند، بلکه مانع رشد و توسعه صنعت می‌شوند. تولید موکت هم امروزه در همین شرایط گیر افتاده است. ظرفیت تولید و طراحان بنام در ایران کم نیست، اما مشکل دیگر نبود ماشین‌آلات است. در زمینه موکت نمدی قطعا قابلیت رقابت با بهترین موکت‌های خارجی همچون موکت تولید بلژیک را داریم، اما درباره موکت تافتینگ، تولیدکنندگان خارجی نوآورتر عمل می‌کنند. ضمن اینکه از ماشین‌آلات مدرن‌تری نیز بهره‌مند می‌شوند. بنابراین در این مورد هم ضرورت دارد با تسهیل در واردات این مدل ماشین‌آلات و اعطای وام، راه را برای ادامه کار هموارتر سازیم.
دولت باید توجه بیشتری برای رفع موانع داشته باشد
علیمردان شیبانی، نایب‌رئیس هیات‌مدیره انجمن صنایع نساجی
صنایع موکت و کفپوش در نگاه اول از نظر بیننده‌ای که هیچ آگاهی‌ای به آن ندارد بسیار سهل و آسان دیده می‌شود، اما شاهد هستیم که چگونه و طی چه فرایندهای پیچیده‌ای الیاف تبدیل به موکت و کفپوش می‌شوند. این تصور عده‌ای را بر آن داشت تا با ورود بدون آگاهی در این صنعت و سرمایه‌گذاری در آن شروع به فعالیت کنند که در ادامه راه با مشکلات عدیده آن مواجه شدند و عطای سودآوری را به لقای آن بخشیدند.
قوانین دست‌وپاگیر، فعالان صنعت نساجی از جمله صنعت موکت را با مشکل مواجه کرده و دولت باید توجه بیشتری برای رفع موانع داشته باشد. برندهایی که در این حوزه فعالیت می‌کنند توانسته‌اند نیاز بازار را پوشش دهند، اما باید به بازارهای صادراتی توجه شود. باید قیمت تمام‌شده کالای ایرانی کاهش پیدا کند، چراکه در کیفیت همپای تولیدات خارجی آمده‌ایم، اما با توجه به اینکه قیمت تمام‌شده بالاست، نمی‌توانیم در بازار جهانی رقابت داشته باشیم.
در تهیه مواد اولیه مشکلاتی وجود داشت که بعد از لغو تحریم‌ها و با فعالیت پتروشیمی‌ها توانسته‌ایم مواد اولیه را تهیه کنیم. طی ۱۰ سال گذشته صددرصد مواد اولیه مورد نیاز کارخانه‌های موکت‌بافی از واردات تامین می‌شد که با مساعدت‌ها، مجتمع‌های پتروشیمی به بهره‌برداری رسیدند و توانستیم مواد اولیه مورد نیاز این صنعت را از داخل کشور تامین کنیم. بنابراین ضرورت دارد اشاره کنیم که انتظار این صنعت از صنایع پتروشیمی است که در مرحله اول تولیدات خود را در اختیار تولیدکنندگان داخلی قرار دهند و سپس به صادرات بپردازند تا بدین‌ترتیب بتوانیم قیمت تمام‌شده موکت را کاهش دهیم و در بازارهای جهانی حضور پیدا کنیم.
