هر شرکت دانش‌بنیان سالانه بیش از یک میلیون دلار صادرات دارد/حمایت از توسعه صادرات دانش بنیان

شایلی قرائی

به گزارش کسب و کار نیوز، طبق آخرین برآوردها در حال حاضر حدود ۹۵۰۰ شرکت دانش بنیان در ایران وجود دارد که از این تعداد ۱۲۵ شرکت توانسته‌اند علاوه بر در اختیار گرفتن بازارهای داخلی، کالاها و خدمات خود را به دیگر کشورها صادر کنند و هر کدام سالیانه بیش از یک میلیون دلار صادرات دارند.

در محل وزارت اقتصاد جلسه طرح بسته سیاستی توسعه صادرات محصولات دانش بنیان با معاون و مدیران وزارت اقتصاد و مدیران عامل ۳۰ شرکت دانش بنیان برگزار شد. در این نشست عنوان شد که شرکت‌های دانش‌بنیان سالیانه ۸۰ درصد رشد ریالی دارند که این رشد با کسر نرخ تورم محاسبه شده است. حاضران در نشست گفتند که شرکت‌های دانش بنیان می‌توانند نوک پیکان جنگ اقتصادی باشند.

مستثنی شدن شرکت‌های دانش بنیان از سیاست‌های انقباضی بانک مرکزی در پرداخت تسهیلات، جلوگیری از واردات محصولات دانش بنیان که مشابه آن در داخل تولید می‌شود و یا افزایش تعرفه وارداتی این کالاها، تسهیل شرایط صادرکنندگان، پرداخت اعتبار مالیاتی و تخصیص به موقع ارز به تولید کنندگان بخشی از درخواست‌های مدیران شرکت‌های دانش بنیان را در این نشست تشکیل می‌داد.

سید علی روحانی معاون وزیر اقتصاد در این نشست اظهار کرد: مجموعه ابزارهای در اختیار وزارت اقتصاد که می‌تواند به شرکت‌های دانش بنیان کمک کند شامل تسهیلات بانکی، تامین مالی، بیمه، تعرفه‌های گمرکی و اعتبار مالیاتی است. وی با بیان اینکه بسته تسهیل پروژه‌های پیشران در دستور کار دولت قرار دارد گفت: ارائه مشوق‌ها و تسهیلات به شرکت‌ها و پروژه‌های خاص می‌تواند به صلاحیت تشخیص نهادهای واسطی باشد که از صنایع دانش بنیان شناخت دارند.

روحانی درباره موضوع تخصیص ارز به صادرکنندگان محصولات دانش بنیان گفت: سیاست‌های ارزی در مواقعی تحت تاثیر صداهایی است که در اقتصاد شکل می‌گیرد. در زمان‌هایی که صدای وارد کننده بلندتر باشد عرض به این بخش اختصاص می‌یابد و وقتی صدای صادر کننده بیشتر باشد ‌جهت‌گیری ارزی متفاوت می‌شود. در کنار این ملاحظات اقتصادی و اجتماعی کوتاه مدت هم دخیل است اما باید به سمتی برویم که منافع بلند مدت اقتصاد در نظر گرفته شود.

معاون وزیر اقتصاد با اشاره به تهاتر بدهی‌های دولت با بدهی‌های شرکت‌ها به بانک‌ها اظهار کرد: این پیشنهاد با هدف باز کردن غل و زنجیر از دست تولید کنندگان ارائه شد اما می‌توانست به بی‌انضباطی مالی بیانجامد بنابراین طرح آن موضوع منتفی شد. به گفته روحانی در بخش مولدسازی شاید بتوان با واگذاری اموال مازاد دولت، بخشی از بدهی دولت به شرکت‌ها را پرداخت کرد.

وی درباره مستثنی شدن شرکت‌های دانش بنیان از سقف رشد ترازنامه بیان کرد: این موضوع در دست پیگیری بود. هدف این است که بتوان با تامین مالی، بخشی از پروژه‌های نیمه تمام پیشران که تکمیل آنها می‌تواند منجر به سودآوری شود از رشد ترازنامه مستثنی شود که بانک مرکزی با آن موافقت نکرد.

وی تسهیلات تبصره ۱۸ را ظرفیت خوبی برای تامین مالی پروژه‌ها دانست و گفت بخشی از منابع بودجه برای سپرده شدن و اخت تسهیلات به بخش غیردولتی اختصاص می‌یابد که در واقع منابع بودجه‌ای می‌تواند در این بخش اهرم شود. استفاده از ظرفیت شرکت‌های دانش بنیان برای ایجاد ارزش افزوده، جلوگیری از خام‌فروشی، ایجاد مگاپوژه‌ها، تولید فراسرزمینی، لزوم توجه ویژه به صادرات دانش بنیان و اولویت تخصیص ارز به این شرکت‌ها از مباحث مطرح در نشست بود.

اتصال دانش بنیان ها به زنجیره صنعت

کیوان نقره کار، کارشناس فناوری

شرکت‌های دانش‌بنیان، از شرکت‌های بسیار بزرگ و باسابقه گرفته تا شرکت‌های نوپا، طیف بزرگی از شرکت‌ها را شامل می‌شوند. بهترین راهکار برای مجموعه‌های بزرگی که می‌خواهند از فرصت‌های دانش‌بنیان استفاده کنند این است که در صنعت خودشان شرکت‌های کوچک دانش‌بنیان را پیدا کنند و مشارکتی را با چنین شرکت‌های کوچکی به وجود آورند.

از سوی دیگر هم راستا با دنیا باید پیش رفت. توجه به اتفاقاتی که در دنیا در حوزه دانش بنیان ها و شرکتها نوپا می افتد ضرورت دارد. باید همسو و همراه با دنیا پیش برویم. البته حمایت مدل‌های مختلف دارد. حمایت می‌تواند ساخت یک بازار و ایجاد فرصت‌های آن باشد. آموزش، نکته مهم دیگری است که باید به آن توجه شود. باید فرصت‌های یادگیری و تسهیلات آموزشی را مهیا کنیم و با دانشگاه‌ها ارتباط برقرار کنیم. یکی دیگر از موضوعاتی که در قالب حمایت و تسهیلات است، وصل شدن به زنجیره صنعت است.

نکته مهمی که باید در این رابطه به آن اشاره داشت این است که تعداد و کمیت مهم نیست و کیفیت باید در دستور کار باشد. پس از نامگذاری سالها به اسم دانش بنیان ها، بسیاری از صنایع به اسم دانش بنیان بودن فقط از تسهیلات استفاده کردند و خروجی مناسبی نداشتند.

بنابراین تاکید بر تعداد شرکتها نباید موضوع کیفیت را تحت الشعاع قرار داد. بهتر است بر کیفیت همین تعداد شرکت دانش بنیان که فعال هستند تمرکز داشت. نباید اجازه داد نخبگان که اکثر آنها در همین شرکتها دانش بنیان موجود فعالیت دارند به دلیل نبود امکانات و تجهیزات از کشور خارج شوند. باید اقتصاد را از دل همین شرکتهای باکیفیت پیش برد. بنابراین توصیه این است که به سمت کیفی سازی و بهره وری حرکت کنیم و تمرکز بر افزایش تعداد شرکتها نباشد.

باید فرصت‌های یادگیری و تسهیلات آموزشی را مهیا کنیم و با دانشگاه‌ها ارتباط برقرار کنیم. یکی دیگر از موضوعاتی که در قالب حمایت و تسهیلات است، وصل شدن به زنجیره صنعت است. یک کارخانه یا صنعت‌گر قدیمی که در بازار جا افتاده است باید شرکت‌های دانش‌بنیان را به عنوان بخش نوآورانه و فناورانه در زنجیره خود قرار دهد.