۱۰ هزار شرکت توانمند فناور در کشور فعالیت می کنند/توسعه ۱۰۰ هزار میلیاردی بازار دانش‌بنیان‌ها

به گزارش کسب و کار نیوز، با وجود توسعه مناسب زیست‌بوم فناوری و نوآوری در کشور در سال های اخیر و اقدامات حمایتی معاونت علمی، فناوری و اقتصاد دانش بنیان ریاست جمهوری از فعالان این حوزه به منظور بومی سازی بسیاری از ملزومات کشور اعم از محصولات و تجهیزات فناورانه مورد نیاز بخش های مختلف، هنوز دانش بنیان ها در حوزه فروش و بازاریابی این نوآوری ها با مشکل مواجه هستند. حال آنکه، بسیاری از این نوآوری ها به دست توانمند جوانان نخبه، خوش فکر و فناور در راستای رفع نیازهای گلوگاهی کشور و خنثی سازی تحریم های اقتصادی و البته جلوگیری از خروج ارز از کشور طراحی و تولید شده است.

بر همین اساس یکی از محورهای مورد توجه و تاکیدات روح الله دهقانی فیروزآبادی سکاندار معاونت علمی، فناوری و اقتصاد دانش بنیان در دولت سیزدهم که با جدیت و تلاش درصدد گره گشایی آن است، بازکردن قفل بسته بازارهای هدف داخلی و خارجی و ایجاد روزنه هایی جهت رفع معضل فروش دانش بنیان ها است.

رایزنی با مقامات و دست اندرکاران دستگاه های مختلف دولتی به منظور تهیه نیازمندی های خود از دانش بنیان ها و امضای انواع و اقسام تفاهم‌نامه ها، توافق نامه ها و قراردادهای همکاری دو و چند جانبه که تعداد آنها در ماه های اخیر بسیار رو به رشد بوده است و البته همراهی رییس جمهور در سفرهای خارجی برای مذاکره و امضای قراردادهای فناورانه با مسوولان ذیربط خارجی و همچنین برگزاری نمایشگاه های محصولات دانش بنیان ایرانی در این کشورها نیز در همین راستا محسوب می شود.

لزوم برنامه‌ریزی و تحول در ارتقای اقتصاد دانش‌بنیان

اما معاونت علمی، فناوری واقتصاد دانش بنیان ریاست جمهوری در دور جدید مدیریتی خود در دولت سیزدهم با انجام تغییرات ساختاری مرکزی را تحت عنوان مرکز راهبری ستادهای ویژه توسعه اقتصاد دانش بنیان ایجاد کرد و ماموریت های ویژه‌ای نیز برای آن تعریف و ششم بهمن ماه ۱۴۰۱ معاون علمی، فناوری و اقتصاد دانش بنیان در حکمی رضا سلطانعلی زاده را به عنوان سرپرست این مرکز منصوب کرد.

تشکیل کنسرسیوم‌های تخصصی جهت حل نیازهای گلوگاهی، ارزبر و استراتژیک کشور، راهبری ستادهای توسعه اقتصاد بخشی برای ایفای نقش حداکثری در توسعه اقتصاد دانش‌بنیان، توسعه همکاری‌های اقتصاد محور با دستگاه های دولتی با نگاه بلندمدت به منظور بهره‌برداری حداکثری از توان شرکت‌های دانش بنیان و فناور، طراحی و پیاده‌سازی پروژه‌های بزرگ مقیاس برای الگوسازی ظرفیت‌های اقتصاد دانش‌بنیان، اولویت‌بندی مسائل صنعتی و تمرکز بر توسعه همکاری‌ها با بنگاه‌های بزرگ فناوری‌بنیان، بهره‌برداری حداکثری از همه ظرفیت‌های پیش‌بینی نشده در قانون جهش تولید دانش‌بنیان و سایر اسناد بالادستی از جمله ماموریت هایی است که دهقانی فیروزآبادی در این حکم بر آن تاکید کرده است.

از سوابق اجرایی سلطانعلی زاده می‌توان به مدیر شبکه تبادل فناوری ستاد توسعه فناوری نانو، مدیر برنامه چالش های فناوری و نوآوری، عضو کمیته بررسی و ارزیابی مدل‌های همکاری با شتاب دهنده‌ها، عضو ستاد توسعه اقتصاد دریا و عضو کمیته سرمایه گذاری گروه توسعه صنعت ستاد ویژه توسعه فناوری نانو اشاره کرد.

ماموریت اصلی بخش توسعه اقتصاد دانش بنیان معاونت علمی چیست؟

دستیار معاون علمی رییس جمهور در حوزه توسعه بازار دانش بنیان با بیان اینکه این معاونت در دوره جدید مدیریتی سعی بر آن دارد که در موضوع توسعه بازار شرکت های دانش بنیان که در حال حاضر تعداد آنها به حدود ۱۰ هزار شرکت رسیده است، نقش پررنگی داشته باشد، افزود: این سیاست در واقع به دنبال آن است که با وجود بومی سازی بسیاری از محصولات فناورانه، هنوز بخش زیادی از این محصولات نوآورانه به بازار نرسیده اند.

سلطانعلی زاده ادامه داد: این درحالی است که این محصولات از کیفیت لازم برخوردار هستند و استانداردها و آزمایش های اولیه و گواهی آزمایشگاه را اخذ کرده اند اما برای فروش محصول خود در بازار با مشکل مواجه هستند. وی یادآور شد: یک ظرفیت قانونی بسیار مناسب تحت عنوان قانون جهش تولید دانش بنیان از اردیبهشت ۱۴۰۱ در کشور ایجادشده است، این قانون کمک می کند که دستگاه ها با همکاری معاونت علمی ریاست جمهوری ، بتوانند هم قانون ها و آیین نامه های جدید تصویب کنند، هم اینکه ابزارهای بسیارخوبی در اختیار معاونت علمی ریاست جمهوری برای توسعه دانش بنیان قرارداده است.

مدیر مرکز راهبری ستادهای ویژه توسعه اقتصاد دانش بنیان معاونت علمی، فناوری و اقتصاد دانش بنیان ریاست جمهوری، ماموریت بخش توسعه اقتصاد دانش بنیان را گرفتن بخشی از بازار حداقل داخلی از سوی شرکت های دانش بنیان دارای محصول قابل عرضه در بازار دانست و افزود: ضمن اینکه شرکت هایی که از قابلیت صادرات نیز برخوردارند در تحقق این مهم آنها را یاری خواهد کرد.

مهم‌ترین اقدامات بخش توسعه اقتصاد دانش بنیان معاونت علمی

سلطانعلی زاده در ادامه و در پاسخ به این سوال که مهم ترین اقدامات شما در طول این مدت که به این سمت منصوب شده اید در اتصال دانش بنیان ها به حوزه صنعت چه بوده است، گفت: در بررسی که انجام دادیم در نگاه اول سعی کردیم در ابتدا یک صورت مسئله برای خودمان مشخص کنیم و بتوانیم برای آن برنامه ریزی داشته باشم. وی تصریح کرد: البته چند نگاه وجود داشت که ما چطور و به چه شکلی می توانیم توسعه بازار دانش بنیان ها را رقم بزنیم و یکی از مسائل این است که بخش عمده ای از بازار داخل کشور بازارهای دولتی هستند و متولی آن دولت و سازمان ها و نهادهایی هستند که خصولتی یا دولتی هستند.

دستیار معاون علمی رییس جمهور در حوزه توسعه بازار دانش بنیان یادآور شد: اتفاقی که می توانست رقم بخورد این بود که ما به سمت تعامل و توافق با این دستگاه ها و سازمان ها و شرکت های دولتی و خصوصی حرکت و بازار آنها را به زبان شرکت های دانش بنیان ترجمه کنیم و این بازار را در اختیار شرکت های فناور قرار دهیم.

۴۵ بسته همکاری با دستگاه های مختلف کشور

سلطانعلی زاده همچنین به فعالیت حدود ۱۰ هزار شرکت توانمند فناور و دانش بنیان در کشور در بخش های مختلف اشاره کرد و گفت: بیش از ۲۰ درصد این شرکت ها، مجموعه های شناخته شده شاخصی در صنعت هستند و حرف برای گفتن دارند.

وی ادامه داد: ماموریت دیگری که پیگیری کردیم، این بود که این شرکت های دانش بنیان دارای قابلیت را بزرگ تر و شرکت های کوچک تر حتی خارج حوزه دانش بنیان را وارد بازار داخلی کنیم. به عنوان مثال یک شرکتی بود که در حوزه صنعتی خاص کار می کرد اما دانش بنیان نبود ما سعی کردیم با توافق بین شرکت های دانش بنیان کوچک با این شرکت بزرگ برای آنها قرارداد بزرگ تر در بازار منعقد کنیم.

مدیر مرکز راهبری ستادهای ویژه توسعه اقتصاد دانش بنیان معاونت علمی، فناوری و اقتصاد دانش بنیان ریاست جمهوری تصریح کرد: در این مسیر تا به امروز حدود ۴۵ بسته همکاری ذیل موافقتنامه هایی که تعریف شده با سازمان ها، نهادها و دستگاه های دولتی داشته ایم برای مثال توافق با وزارت نفت جزو اولین توافق های ما به عنوان یکی از بزرگ ترین بازارهای داخلی کشور بود.

سلطانعلی زاده افزود: چراکه این وزارتخانه هم دارای سرمایه و هم پروژه است و اینکه از ظرفیت جذب و تیم های تحقیق و توسعه (R@D) مناسب برای فهم مسائل و نیازهای اساسی کشور برخوردار است، ضمن اینکه این وزارتخانه به دلیل مسائل مختلف از جمله تحریم ها می تواند نیازهای فناورانه خود را به جای خارج از کشور از داخل تامین کند.

وی به توافق انجام شده با وزارت نفت در قالب یک بسته همکاری ۲ میلیارد دلاری اشاره کرد و یادآور شد: قرار است هفت موضوع را با یکدیگر کار کنیم و هم اکنون چهار مورد از این موضوعات عملیاتی شده و اقدامات آن در حال انجام است. سلطانعلی زاده ادامه داد: توافق هایی با وزارت صنعت، معدن و تجارت و وزارت تعاون، کار و رفاه اجتماعی داشتیم به طوری که یک بسته همکاری با مجموعه شستا امضا شد یا با مجموعه های دیگر که این بسته های همکاری در حال پیشرفت است و در ادامه مگاپروژه هایی تعریف شد که بازار را در اختیار دانش بنیان ها قرار داد.

وی همچنین اظهار داشت: تمایزی که شاید در این اقداماتی که انجام دادیم، این است که بعضی از فرصت ها و ابزارهای جدید ایجاد شده است، به طوریکه شرکت هایی که پیش از این دانش بنیان نبوده اند، به دلیل جذابیت بازاری وارد این حوزه شده اند و تصور نمی کنم شرکت داخلی در کشور از یک قرارداد ۱۰۰ میلیون دلاری اگر حوزه تخصصی آن باشد، عبور کند حتی اگر دانش بنیان نباشد.

مدیر مرکز راهبری ستادهای ویژه توسعه اقتصاد دانش بنیان افزود: ما این ظرفیت کار را در اختیار دانش بنیان ها قرار دادیم و شرکت بزرگ مجبور شد در این زمین بازی کند و ما از این ابزار استفاده کردیم و امیدواریم در این حوزه کارها راحت تر پیش برود.

سلطانعلی زاده تصریح کرد: در حال حاضر و به عنوان مثال ۲۰ پروژه بزرگ را در معاونت علمی ریاست جمهوری به ارزش بیش از ۱۰۰ هزار میلیارد تومان پیگیر هستیم که این رقم برای مدت زمان سه الی چهار سال است و با ورود این پروژه ها به بازار دلخواه ۱۰۰ همت برای آن قطعه دانش بنیان ایجاد می شود، درحالی که سرمایه گذاری این بازار تنها برای ما ۱۵ همت است.

دستگاه‌ها موظف هستند نیازهای فناورانه خود را به معاونت علمی اعلام کنند

مدیرکل دفتر توسعه اقتصاد معاونت علمی، فناوری و اقتصاد دانش بنیان ریاست جمهوری همچنین در پاسخ به این سوال که دانش بنیان های کشور چند درصد از نیازهای فناورانه حوزه صنعت را می توانند پوشش دهند، گفت: مسئله این است که اول باید ببینیم آیا این نیازها احصاء یا به زبان دانش بنیان ها ترجمه شده است یا خیر و بعد بگوییم آیا ما می توانیم آنها را پاسخ دهیم.

سلطانعلی زاده به تصویب قانون جهش تولید دانش بنیان در اردیبهشت ماه سال گذشته در مجلس شورای اسلامی اشاره و تاکید کرد: طبق یکی از مواد این قانون همه دستگاه ها موظف هستند نیازهای فناورانه خود را به معاونت علمی ریاست جمهوری اعلام کنند. وی تصریح کرد: در حال حاضر بسیاری از این نیازها را دریافت و پالایش کردیم که نتایج نشان می دهد برخی از این نیازها اقتصادی نیستند، مثلا ممکن است در بخشی ما نیازمند یک محصول یا تجهیز در کشور باشیم و تولید و ایجاد شرکت برای این نیاز محدود برای کشور اقتصادی و استراتژیک نباشد.

دستیار معاون علمی رییس جمهور در حوزه توسعه بازار دانش بنیان در عین حال گفت: البته برخی نیازها نیز دارای بازار و اقتصادی هستند و از طرفی برای ساخت محصول فناورانه دارای ظرفیت فنی مناسب هستیم که برای آنها کارسازی شده و شرکت های دانش بنیانی در حال حاضر روی ساخت و بومی سازی آنها کار می کنند و ما تقریبا با تمام دستگاه ها این کار را شروع کرده ایم.