ترمز قیمت خودرو در بورس کالا کشیده شد/حذف تقاضای دلالی در بازار خودرو

شایلی قرائی

به گزارش کسب و کار نیوز، بورس کالا می‌تواند سازوکار بسیار خوبی برای عرضه خودرو باشد و این یک واقعیت است. در این سازوکار نحوه مدیریت تقاضا و عرضه مهم است تا از تشدید قیمت‌ها ممانعت کند. بورس کالا روش ناصحیح قرعه‌کشی را حذف کرد و روشی شفاف و بدون واسطه را روی کار آورد. اما عدم تعادل بین تقاضا و عرضه باعث تشدید قیمت‌ها می‌شود.

وزارت صنعت، معدن و تجارت نیز در این رابطه اعلام کرد: براساس گزارش های رسیده از سازمان بورس، تعداد خودروهای عرضه شده، این بار در مقایسه با دفعات گذشته افزایش داشته و مشخص شده که قیمت معامله نیز کاهش یافته است.

افزایش عرضه خودرو در بورس موجب شد تا قیمت نهایی معاملات در بورس نیز کاهش یابد. براساس گزارش های رسیده از سازمان بورس، تعداد خودروهای عرضه شده، این بار در مقایسه با دفعات گذشته افزایش داشته و مشخص شده که قیمت معامله نیز کاهش یافته است. همچنین آمارها نشان می‌دهد با عرضه خودرو در بورس کالا، قیمت نهایی نسبت به بازار کاهش قابل توجهی داشته است.

اگر تعداد عرضه و قیمت ها را بررسی کنیم به این نتیجه خواهیم رسید که عرضه خودرو در بورس کالا می تواند به نفع مصرف کننده و خودروساز باشد، زیرا سرمایه گذاران یا همان مردم خودرو را به قیمت واقعی خریداری می‌کنند، خودروساز از این رقابت زیان خود را کاهش خواهد داد و دست دلالان بدون هیچ قید و شرطی از بازار خودروهای صفر کوتاه خواهد شد تا جایی که حتی تاثیر مستقیم بر بازار خودرو دست دوم خواهد داشت.

بر اساس اعلام بورس کالا، ایران‌خودرو  ۲۰۰۰ دستگاه هایما S۷ را روز سه شنبه ۴ بهمن با قیمت پایه ۷۴۳ میلیون تومان در بورس کالا عرضه خواهد کرد. زمان تحویل این خودروها ۲۰ اردیبهشت سال آینده است و ۵۰ درصد قیمت محصول نیز به عنوان پیش پرداخت تعیین شده است.

نکته مهم اینجاست که این خودروها در رنگ سفید عرضه می‌شوند اما به درخواست خریدار، امکان تغییر رنگ به مشکی متالیک آبنوس و خاکستری متالیک وجود دارد. شرکت آرین پارس موتور نیز ۱۵۰ دستگاه لاماری ایما خاکستری، ۲۰۰ دستگاه لاماری ایما مشکی و ۲۰۰ دستگاه لاماری ایما سفید را روز سه‌شنبه روی تابلوی معاملات بورس کالا خواهد برد.

قیمت پایه این خودروها ۹۸۱ میلیون تومان تعیین شده و تاریخ تحویل آن ۵ اردیبهشت ۱۴۰۲ است. در همین حال پیش پرداخت لازم برای شرکت در این عرضه ۵۰ درصد خواهد بود. شرکت فرداموتور هم ۲۰۰ دستگاه خودروی T۵ اتوماتیک سفید و ۳۰۰ دستگاه خودروی T۵ اتوماتیک مشکی را با قیمت پایه یک میلیارد و ۱۷۴میلیون تومان در سه شنبه ۴ بهمن به بورس کالا خواهد آورد. تاریخ تحویل این خودروها ۲۰ اردیبهشت ۱۴۰۲ خواهد بود و پیش پرداخت آن ۵۰ درصد تعیین شده است.

در همین رابطه یک نماینده مجلس گفت: اگر تعادلی بین تولید خودرو و تقاضا وجود داشته باشد عرضه خودرو در بورس کالا به نفع تولیدکننده و مصرف کننده است. روح الله متفکرآزاد با اشاره به عرضه خودرو در بورس کالا ابراز داشت: اصلی‌ترین مساله خودرو تولید و تناسب بین عرضه و تقاضاست، یعنی اگر تعادلی بین تولید خودرو و تقاضا وجود داشته باشد عرضه خودرو در بورس به نفع تولیدکننده و مصرف کننده است.

اثرات مثبت عرضه خودرو در بورس

حسین محمودی اصل، کارشناس اقتصادی

قیمت گذاری دستوری تولید را به نابودی کشانده است. این در حالی است که در نبود برجام، اقتصاد کشور بایستی به تولید گره زده شود. متاسفانه فعلا با تصمیمات نامناسب در حال غرق کردن خود ناجی، یعنی تولید هستیم. در خصوص فولاد و پتروشیمی یک تصمیم درست باعث شد حواله فروشی متوقف و دست دلالان از این بازار کوتاه شود. اگر فولاد و پتروشیمی از سالها قبل در بورس کالا عرض نمی شد اینک ما وارد کننده فولاد و مواد پتروشیمی بودیم. برای سایر کالاها همچون خودرو نیز ایجاد بسترهای مناسب برای شفافیت و رقابت ضرورت دارد.

پدیده قرعه کشی از یک سو و فروش بر پایه قیمت آبان ماه ۱۴۰۰، از سوی دیگر به تخریب و ناتوانی صنعت خودرو منجر شده است. سهام شرکت های خودروسازی یا متعلق به سهام دار خرد است و یا سهام دار دولتی دارد. در دو حالت نیز به عنوان بیت المال و حق الناس هیچ کس حق فروش خودرو به زیان را ندارد. در سال های گذشته چنین رویکردی چند صد هزار میلیارد تومان به بخش تولید و مردم آسیب رساند.

در این بین عده ای دلال توانسته اند بخش اعظم رانت ایجاد شده را صاحب شوند. با عرضه خودرو در بورس کالا در یک فضای رقابتی قیمت مناسب و پایین تر از بازار کشف می شود. البته بورس کالا تولیدکننده نیست و تنها یک بستر مناسب کشف قیمت و شفافیت در عرضه و تقاضا است. کمبود تولید از یک سو و نبود واردات مناسب از سوی دیگر باعث شده تقاضای واقعی و مصرفی نیز پوشش داده نشود.

بنابراین بورس کالا تنها توان حذف تقاضای دلالی را دارد. کمبود در عرضه و پوشش کامل تقاضای مصرفی بحث دیگری است که باید از محل افزایش تولید و واردات پوشش داده شود. بی تردید عرضه مناسب و پرتعداد در بورس کالا با هدایت منابع به تولید و حذف دلالی می تواند ضمن متعادل ساختن قیمتها و کاهش آن، در تامین نقدینگی و تبدیل صنعت خودروسازی به صنعت سودآور، موجبات افزایش تولید و پوشش تقاضای مصرفی را فراهم آورد. اشتباهی که برخی در مخالفت در عرضه خودرو در بورس کالا دارند ناشی از عدم شناخت کارکرد بازارها، بستر بورس کالا و عدم دقت در بررسی فاکتورهای موثر در افزایش قیمت کالاها است.

زمانی که رشد قیمت دلار و سکه در کشور رخ می دهد امکان کنترل قیمت سایر کالاها بخصوص کالاهایی که کمتر از نیاز مصرفی و واقعی تولید می شوند، وجود ندارد. بنابراین بهترین روش برای بررسی اثرات بورس کالا در عرضه خودرو، بررسی قیمت دلاری، حجم عرضه در بورس کالا و ارزیابی میزان تاثیرگذاری مولفه های مختلف و موثر در قیمتها از جمله انتظارات تورمی است.

در مجموع می توان نتیجه گرفت عرضه کالاها از جمله خودرو با توجه به تجربه موفق فولاد، پتروشیمی و سیمان ضرورت دارد. تا با حذف دلال بخصوص در شرایط التهاب و انتظارات تورمی منافع تولید تامین شود. هر زمان دیدید از تولید هر کالایی تولیدکننده ضرر می کند و در عوض دلال چند ده یا چند صد برابر سود می کند، بدانید بر سر قبر ناجی اقتصاد یعنی تولید ایستاده اید.