بار تورمی بودجه ۱۴۰۱

شایلی قرائی

به گزارش کسب و کار نیوز ، به عنوان مثال مجلس در حالی وام ازدواج را در بودجه سال آینده افزایش داده که مبلغ وام ازدواج در سال ۱۴۰۰، برای افراد زیر ۲۵ سال ۱۰۰ میلیون تومان و برای افراد بالای ۲۵ سال، ۷۰ میلیون تومان بود. براساس مصوبه اخیر مجلس برای بودجه سال ۱۴۰۱، وام ازدواج زوج های جوان در سال آینده ۱۵۰ میلیون تومان شد. طبق این مصوبه، تسهیلات قرض‌الحسنه ازدواج برای هریک از زوج‌هایی که تاریخ ازدواج آنها بعد از یکم فروردین ۱۳۹۷ بوده، ۱۲۰ میلیون تومان و با دوره بازپرداخت ۱۰ ساله است. تسهیلات قرض‌الحسنه ازدواج برای زوج‌های زیر بیست و پنج سال و زوجه‌های زیر ۲۳ سال نیز ۱۵۰ میلیون تومان خواهد بود.

از سوی دیگر طبق مصوبه اخیر مجلس، وام ۲۰۰ میلیون تومانی مسکن برای خانواده‌های با فرزند سوم در نظر گرفته خواهد شد. براساس این مصوبه، تسهیلات قرض‌الحسنه ودیعه یا خرید یا ساخت مسکن (بنا به درخواست خانواده) با بازپرداخت حداکثر ۲۰ ساله برای خانواده‌های فاقد مسکن که درسال ۱۳۹۹ به بعد صاحب فرزند سوم یا بیشتر شده یا می‌شوند، به میزان ۲۰۰ میلیون تومان اقدام کند.

ابهام در تحقق درآمدهای مالیاتی

یوسف کاووسی، کارشناس اقتصادی

بودجه ۱۴۰۱ هم بار تورمی دارد و هم نقدینگی خلق خواهد کرد. البته از دو زاویه به بودجه سال آینده نگاه شده است. یک زاویه تحقق برجام و لغو تحریم هاست. به نظر می رسد بر روی این زاویه بیشتر از عدم نتیجه گیری در مذاکرات تاکید شده است. اگر سال آینده همچنان بدون توافق و لغو تحریم ها پیش برود علاوه بر مشکلاتی که در سال ۱۴۰۰ وجود داشته مشکلات دیگری هم به آن اضافه خواهد شد. نماینده دولت در مجلس گفته است بودجه سال ۱۴۰۱ بیش از ۵۰ درصد تغییر داشته است.

این تغییرات بر اساس به نتیجه رسیدن برجام و دیگر اتفاقات اعم از جنگ روسیه با اکراین اعمال شده است.  این بدان معناست که مجلس با تصور اینکه بحث برجام می تواند درآمد بیشتری نصیب دولت کند، بودجه را تغییر داده است. با توجه به این تغییرات هزینه ها نیز افزایش خواهد یافت. بحث اکراین و قیمت نفت هم دیگر موضوعی است که موجب شده پیش بینی درآمدهای نفتی را در بودجه افزایش دهند. در بودجه ای که دولت به مجلس ارایه کرد قیمت نفت بر اساس ۶۰ دلار بسته شده بود. مسوولان بر این باورند که اتفاقات اکراین می تواند قیمت نفت را به بالاتر از ۱۲۰ دلار در هر بشکه برساند. با احتساب افزایش قیمت نفت پیش بینی افزایش دو برابری درآمدها را دارند. این یک ریسک بزرگ است. چراکه جنگ اوکراین و روسیه ممکن است با اتفاقات جدید و پیش بینی نشده به سرعت جمع شود. با این اتفاق قیمت نفت به سرعت سقوط خواهد کرد. پس محل این درآمدها ابهام دارد.

از سوی دیگر برجام نیز با شطرنج سیاسی روسیه دچار آسیب شده است. مشاهدات هم نشان می دهد غرب آنقدر هم که فکر می کنیم مستاصل نیست که بخواهد به ما امتیازات بنیادی بدهد. پس بودجه سال ۱۴۰۱ باید با شرایط فعلی بسته می شد. این بدان معناست که بودجه ای که خود دولت آورده بود بودجه بهتری بود. چراکه دولت می توانست با تحقق درآمدهای ناشی از اتفاقات پیش بینی نشده مانند افزایش قیمت نفت، متمم بودجه را در سه ماهه دوم سال ۱۴۰۱ ارایه می کرد.

نه اینکه بودجه ای بسته شود که هزینه زا باشد. مجلسی ها با متمرکز شدن بر رشد درآمدهای مالیاتی سعی دارند هزینه های دولت را افزایش دهند. بحث های مالیاتی سنگین با ورود مجلس به بحث تراکنش های بانکی، جرایم، مالیات سیگار و… قرار است تحقق پیدا کند. این یکی دیگر از راهکارهای مجلس برای دستکاری بودجه است. مجلس با این اقدامات پیش بینی افزایش ۶۰ درصدی درآمدهای مالیاتی را دارد. اما با مشکلاتی که تولید در شرایط فعلی دارد تولید این مالیات ها تحقق پیدا نمی کند. اگر هم تحقق پیدا کند میزان آن بسیار ناچیز خواهد بود. مجموعه این اتفاقات موجب افزایش تورم خواهد شد.