اینفلوئنسرها زیر تیغ مالیات

شایلی قرائی

به گزارش کسب و کار نیوز ، در تازه ترین اظهارات سازمان امور مالیاتی اعلام شد فعالان یا همان اینفلوئنسرهای ایرانی اینستاگرام که دنبال کنندگانی کمتر از ۵۰۰ هزار نفر نیز دارند مشمول مالیات ستانی می شوند. این خبر درحالی منتشر شده که چندی پیش همین نهاد از دریافت مالیات از فعالان این شبکه اجتماعی که بالای ۵۰۰ هزار فالور یا دنبال کننده دارند، اخذ خواهد شد. هنوز همان قانون قبلی اجرایی نشده که قانون جدید توسط سازمان امور مالیاتی اعلام شده است. خودرو، مسکن و… و برخی دیگر از بازارهای سرمایه گذاری سودده پیش از این مشمول مالیات ستانی شده بودند که تا به امروز این قانون به مرحله اجرا درنیامده و عایدی برای دولت نداشته است.

مسیحی، معاون درآمد‌های سازمان امور مالیاتی در این رابطه می گوید: بیش از ۱۰۰ هزار میلیارد تومان فرار مالیاتی داریم. در کل میزان فرار مالیاتی کشور ما قطعا از متوسط دنیا بیشتر است. برای مالیات اینفلوئنسرها آستانه خاصی نداریم. تاکنون بخش اول اطلاعات این مودیان از سوی وزارت فرهنگ برای ما ارسال شده است. ۱ میلیون و ۹۰۰ هزار دستگاه کارت خوان درخواست اتصال به پرونده مالیاتی را داشتند و ۲ میلیون و ۱۵۰ هزار دستگاه کارت خوان درخواست غیرفعال شدن را داشتند. همچنین، ۱۴۴ هزار مودی، به هیچ عنوان پرونده مالیاتی نداشتند که شناسایی شده اند.

معاون درآمدهای مالیاتی سازمان امور مالیاتی کشور درباره مالیات خودروهای لوکس نیز گفته است تاکنون مالیات ۲۷۲ هزار مودی محاسبه و به آنان اعلام شده است که شامل ۵۷۰ هزار دستگاه خودرو می‌شود. این افراد تا پایان بهمن‌ماه مهلت دارند که مالیات خود را بپردازند.

به هر ترتیب پس از خودرو و مسکن این بار نوبت به اخذ مالیات از فعالان اینستاگرام رسیده است. این بار دولت برخلاف اخبار پیشین اعلام کرده مبنای اخذ مالیات تعداد فالور نیست بلکه درآمد اینفلوانسرها است. درحالیکه براساس قانون بودجه سال جاری باید از درآمد حاصل از تبلیغات کاربران بالای ۵۰۰ هزار دنبال‌کننده در رسانه‌های کاربر محور مالیات اخذ شود، اعلام مسئولان سازمان امور مالیاتی حاکی از آن است که اولین لیست اطلاعات این افراد به این سازمان ارسال شده و برای اخذ مالیات از آنها باید تا پایان امسال و تکمیل اظهارنامه‌ها صبر کرد. مسئولان معتقدند رسیدگی به مالیات اینفلوئنسرها آستانه خاصی ندارد و رسیدگی مالیاتی را برای کاربران دارای کمتر از ۵۰۰ هزار دنبال کننده هم که از محل تبلیغات درآمد داشته باشند، اعمال می‌کند.

ضعف زیرساخت های مالیات ستانی

حسین محمودی اصل، کارشناس اقتصادی

در حوزه مالیات، عملکرد دولت ها در مجموع مناسب ارزیابی نمی شود چراکه در تمامی کشورها نظام مالیاتی پویایی و چابک خاصی دارد. همچنین از لحاظ تکنولوژی، سامانه، فرآیندها و تکنیک ها متولی امور مالیاتی به عنوان پیشرو شناخته می شود. اما در حوزه مالیاتی در کشور ما سامانه ها، سیستم ها و فرآیندها با تاخیر و به صورت نامناسب شکل می گیرد. اصولا بهترین منابع نیروی انسانی با حقوق مناسب بایستی در این سازمان فعالیت کنند اما شرایط مناسبی در سازمان امور مالیاتی در طول دهه های اخیر دیده نشده است.

همچنین سامانه های مختلف مورد نیاز هنوز تکمیل نشده و در بخش های مختلفی نیز نیاز به سامانه های شناسایی وجود دارد. البته این سارمان بایستی اختیارات لازم را نیز داشته باشد و مورد توجه کل ارکان حاکمیت قرار گیرد. مالیات تنها منبع اخذ درآمد برای کشورها نیست بلکه به عنوان تنظیم گر، بخش های مختلف اقتصادی را ساماندهی می کند. به عنوان مثال مالیات بر عایدی سرمایه با وضع مالیات بر بخش های دلالی مالیات را به سمت تولید هدایت می کند. مالیات بر مجموع درآمد هم با باز توزیع مناسب درآمدها از ایجاد فاصله طبقاتی شدید جلوگیری می کند. در کشور ما در طول دهه های مختلف، مالیات بازدارنده در حوزه های دلالی، اجرایی نشده و بر عکس کل دنیا شرکت ها و بخش شفاف اقتصاد بیش از دو برابر اشخاص مالیات می پردازند.

البته یکی از مشکلات کشور نیز معافیت های مالیاتی است. معافیت ها ۴۰ هزار میلیارد تومان درآمد از دسترس خارج می کند و تا بدین لحظه هیچ گزارش مدونی در خصوص نتایج و خروجی از معافیت ها دیده نشده است. این معافیت ها موجب شده افرادی فعالیت های خود را تحت عناوینی که معافیت دارند پوشش دهند. همچنین بر اساس آمار مسوولان بیش از ۱۰۰ هزار میلیارد تومان فرار مالیاتی داریم. این نشان دهنده نبود زیرساخت های شناسایی و کنترل است.

حال جالب است وقتی جلوی فرار مالیاتی را نمی گیریم، نظاره گر دور زدن با پوشش معافیت ها هستیم. در مقابل فعالیت های دلالی هیچ مالیاتی وضع نمی شود اما به دنبال اخذ مالیات از فضایی هستیم که نامش گویاست. فضایی که کاملا مجازی است و بسیاری از فعالان در این حوزه به راحتی می توانند با آی پی های خارج از کشور فعالیت کرده و قابل شناسایی نباشند.

اینکه از هر کسب و کاری در صورت تحقق سود معقول مالیات اخذ شود کاملا درست و بجا است. اما اینکه در طول دهه های اخیر دلالان در حوزه مسکن، خودرو، طلا، ارز و سایر کالاها هزاران هزار میلیارد به جیب زده اند و ریالی مالیات پرداخت نکرده اند، بسیار عذاب آور است. گاها برخی موضوعات مطرح می شود تا تدوین برخی قوانین و اخذ مالیات از برخی افراد از جمله دلالان و سوداگران پشت پرده قرار بگیرد.

بهتر بود تمرکز همگان بر اخذ مالیات از دلالی و کنترل این پدیده شوم باشد. بعد از مدیریت مالیات ستانی از فراریان مالیاتی که به انحاء مختلف در حال دور زدن قانون و استفاده از خلاهای قانونی هستند می توان به شناسایی پایه های جدید مالیاتی در فضای مجازی پرداخت. نباید اولویت ها فراموش شوند و در این مسیر تجارب سایر کشورها می تواند کمک حال مسوولان قرار گیرد. به نظر می رسد مالیات بر عایدی سرمایه در جهت کنترل دلالی و مالیات بر مجموع درآمد اولویت فعلی باشد.