چرا قانون مالیات بر خانه‌های لوکس اجرا نمی شود؟/بن بست مالیات ستانی از خانه های خالی

شایلی قرائی

به گزارش کسب و کار نیوز ، درآمدهای مالیاتی یکی از مهم ترین منابع تامین بودجه دولتها است. در دولت سیزدهم نیز در بودجه ای که برای سال آینده نوشته شده درآمدهای مالیاتی سهم عمده ای در پوشش هزینه ها دارد. اما گویا همچنان عزمی برای دریافت مالیات چه از خانه های خالی و چه از خانه های لوکس وجود ندارد.

فعالان بازار مسکن بر این باورند که قانون مالیات بر خانه‌های لوکس که به پیشنهاد مجلس در بودجه‌ سالیانه اضافه شده در واقع جزو مالیات بر دارایی محسوب می‌شود. البته مالیات بر خانه‌های لوکس در ایران بیشتر جنبه درآمدی داشته و ویژگی تنظیم‌گری خاصی در این نوع مالیات وجود نداشته و در واقع می‌توان گفت درآمدی است که نصیب دولت می‌شود. این مالیات آثار اجتماعی دارد. از جمله اینکه ثروتمندانِ دارای خانه‌های گران‌قیمت، مالیات پرداخت می‌کنند که این مسابقه لوکس سازی و ساخت خانه‌های گران قیمت را کاهش داده و کاهش تقاضا را در پی‌ خواهد داشت. چنانچه این مالیات را در کنار سایر مالیات‌ها در حوزه مسکن قرار ندهیم، هیچ اثر تنظیم‌گری نخواهد داشت.

‌یک کارشناس بازار مسکن با بیان اینکه اگر برنامه بزرگ برای احداث سالانه ۱.۲ میلیون واحد نداشته باشیم رشد قیمت مسکن تا ۲۰ سال آینده ادامه پیدا می‌کند گفت: تصور اینکه ۲.۶ میلیون مسکن خالی داریم و با اعمال مالیات وارد بازار مصرف می شود، توهمی بیش نیست و زمانی می‌توانیم طرحهای مالیاتی بدهیم که سهم مسکن در سبد خانوار به ۸ درصد برسد.

یک اقتصاددان در این رابطه می گوید: این دست مالیات‌ها خیلی نمی‌تواند ضعف کشور در زمینه‌ی درآمدهای مالیاتی را رفع کند. باید جلوی فرار مالیاتی را که عمدتا در بخش فعالیت‌های دلالی است، گرفت که البته شناسایی آن‌ها سخت است. بنابراین من خیلی خوشبین نیستم که پیش‌بینیِ درآمدهای مالیاتی کشور در بودجه ۱۴۰۱ محقق شود. افقه در پاسخ به این سوال که افزایش درآمد مالیاتی که در بودجه‌ امسال به آن اشاره شده تا چه حد می‌تواند مانع استقراض دولت از بانک مرکزی و کاهش نقدینگی شود، گفت: ببینید خود دولتی‌ها مدعی هستند که هدف ما از افزایش درآمد مالیاتی بالا بردنِ نرخ مالیاتِ مالیات‌دهندگانِ فعلی نیست بلکه به دنبال افزایش پایه‌های مالیاتیِ جدید هستیم. ادعای آن‌ها هم همین مالیات بر خانه‌های خالی و خودروهای لوکس است.

در همین زمینه یک کارشناس بازار مسکن در گفت و گو با “کسب و کار” گفت: باید برای احداث و تولید واحدهای مسکونی برنامه درستی داشته باشیم در غیر این صورت تا سالهای بسیار دور وضع مسکن در ایران به همین شکل خواهد بود. این یعنی رشد قیمت مسکن تا سالهای سال ادامه خواهد یافت.

بیت الله ستاریان اضافه کرد: تولید حداقل یک میلیون واحد مسکونی درسال نیاز بازار است و باید برای متقاضیانی که هر سال بر تعداد آنها افزوده می شود سرپناه ساخته شود. به گفته وی، اینکه همواره اعلام می کنیم با مالیات گرفتن از خانه های خالی و خانه های لوکس می خواهیم بازار مسکن را ساماندهی کنیم اشتباه بزرگی است که روی آن پافشاری هم می کنیم.

ستاریان اظهار داشت: هرچند این نوع مالیات‌ها در برخی از کشورهای دنیا نیز وجود دارد اما هیچ‌گاه منبع قابل اتکایی برای جبران کسری بودجه نبوده و امکان تحقق اهداف اعلام شده همچون اختصاص بخشی از آن به صندوق‌های توسعه‌ای برای ایجاد طرح‌های مسکنی فراهم نخواهد شد. باید توجه داشت که اخذ مالیات از محصول نهایی مسکن فاقد توجیه بوده و تنها زمانی می‌توان از بخش مسکن درآمدهای مالیاتی متصور شد که این مالیات‌ها برای زنجیره تولید طراحی شوند.