برنامه ۲۵ ساله ایران و چین، مبتنی بر مشارکت برد-برد

به گزارش کسب و کار نیوز به نقل از ایرنا، نگاهی به رسانه های خبری نشان می‌دهد اجرایی کردن برنامه ۲۵ ساله، ابلاغ پیام کتبی «آیت الله ابراهیم رئیسی» رئیس جمهوری به همتای چینی او و نیز گفت وگوهای مفصل برای لغو تحریم ها، موضوعات منطقه ای و بین المللی از جمله افغانستان و برخی موارد دیگر از برنامه های سفر روز جمعه حسین امیرعبداللهیان وزیر خارجه ایران به چین بود، اما در این میان اجرایی کردن توافق ۲۵ ساله از مهمترین آنها بود که تضمین کننده منافع فراوان برای هر و کشور خواهد بود.

یادآوری می شود که وزیران خارجه ایران و چین طی سال‌های گذشته بطور متناوب با هم دیدار داشته و پیرامون راه های توسعه دوجانبه روابط با یکدیگر گفت وگو کرده اند، اما این سفر  امیر عبداللهیان در چنین برهه حساسی از زمان به ویژه همزمان با برگزاری چندین دور از مذاکرات هسته ای ایران با قدرت های هسته ای جهان در وین از اهمیت ویژه ای برخوردار است.

اگرچه روابط تاریخی دو کشور نیز به دوران باستان و دستکم دو هزار سال پیش باز می گردد اما این مناسبات در دوران معاصر اهمیت و شکل جدی تری پیدا کرده است به طوری که روابط دو کشور از سال ۲۰۱۶ میلادی به روابط راهبردی و استراتژیک ارتقا یافته و همانگونه «شی جین پینگ» رئیس جمهوری چین گفته است، از زمان شکل گیری روابط استراتژیک جامع در سال ۲۰۱۶ میلادی میان تهران و پکن، اعتماد سیاسی متقابل بین دو کشور تثبیت شده و همکاری متقابل سودمند در زمینه های مختلف پیشرفت مداوم داشته است.

در پی شکل‌گیری همین روابط استراتژیک جامع بعد از دیدار رئیس جمهوری چین با حضرت آیت الله سید علی خامنه ای، رهبر معظم انقلاب در سال ۲۰۱۶ بود که این روند سرانجام به امضای سند برنامه همکاری جامع ایران و چین در هفتم فروردین ماه امسال ختم شد.
در واقع این سند در سفری که وانگ یی وزیر خارجه چین در آن تاریج به تهران داشت، بین وی و محمدجواد ظریف وزیر سابق امور خارجه به امضا رسیده بود. آنگونه که بعد از امضای این سند اعلام شد سند مذکور در راستای صلح، ثبات و توسعه منطقه‌ای و بین‌المللی تدوین شده و لذا در مخالفت با هیچ طرف ثالثی و یا برای مداخله در امور هیچ کشوری نیست. این سند یک نقشه راه برای همکاری‌های جامع دو کشور ایران و چین بوده و لذا حاوی هیچ قراردادی نیست.

امیر عبداللهیان در گفت وگو با تلویزیون «سی جی تی ان» چین گفت قرارداد جامع راهبردی ایران و چین در راستای منافع دو ملت است.

وی تصریح کرد: روابط و مناسبات تهران و پکن در همه زمینه‌ها رو به گسترش است و مشارکت و همکاری های راهبردی ۲۵ ساله دو کشور با رویکرد «برد- برد» خواهد بود.

در اهمیت سند همکاری ۲۵ ساله

دکتر امیر عبداللهیان روز جمعه بعد از دیدار با «وانگ یی» همتای چینی در جمع خبرنگاران گفت: در این سفر دو طرف توافق کردیم اجرایی شدن و شروع عملیاتی شدن توافق همکاری‌های راهبردی و جامع ۲۵ ساله دو کشور را اعلام کنیم و نیز همزمان با گفت‌وگوها در چین، مقدماتی را فراهم کردیم که بتوانیم جمعه ۲۴ دی ماه را روز شروع اجرای توافق جامع همکاری‌های راهبردی دو کشور اعلام کنیم.

وی ضمن ابراز خرسندی از اولین سفر رسمی خود به پکن در آغاز سال جدید ۲۰۲۲، نوشت: امیدوارم روابط دو کشور با جهش وارد ۵۰ سال دوم خود شود؛ همچنین آرزومندم بازی‌های زمستانی پکن که در عید بهاره چینی برگزار خواهد شد، حامل نشاط و سرزندگی برای دنیا در دوران همه‌گیری کرونا باشد.

به گزارش ایرنا امیر عبداللهیان با اشاره به گسترش مناسبات ایران و چین در ماه‌های اخیر گفت: در چهار ماه گذشته بیش از ۷ بار بین وزیر خارجه چین و اینجانب تماس‌ها و دیدارهایی انجام شد و در سطح روسای جمهوری هم تماس ها و ارتباطات خیلی روان انجام می‌شود که این نشان دهنده اهمیت و رشد و توسعه روابط دو کشور هست.

 وی با بیان اینکه در دولت جدید (ایران) با شتاب بیشتر روابط خارجی روبرو هستیم، گفت: در مناسبات دو جانبه ما از هماهنگی‌های خوب و تنوع در موضوعات مختلف برخوردار و بهره مند هستیم و در راستای منافع دو طرف پیشرفت‌های بسیار خوبی را در موضوعات مختلف داشتیم.

سند جامع همکاری‌های ایران و چین

روابط چین و ایران که پیش‌تر در مرحله استراتژیک قرار داشت، به تازگی با توجه به نقش‌های ویژه دو کشور در فضای بین المللی کنونی و در سیاست خارجی، با امضای یک سند همکاری ۲۵ ساله وارد مرحله جدیدی شده است، چون امضای این سند بعد از مدت ها تلاش و رایزنی های دیپلماتیک در تاریخ ۷ فروردین ۱۴۰۰ با حضور “وانگ یی” وزیر خارجه چین و « محمدجواد ظریف» وزیر امور خارجه سابق ایران در تهران به امضا رسیده بود.

سند همکاری های جامع ایران و چین، ضمن اینکه بیانگر ارتقای روابط دو کشور بر اساس نیاز و یک ضرورت در برابر تحریم های آمریکا علیه تهران و پکن است، پیامدهای مثبت منطقه ای زیادی هم برای دو کشور دارد.

به گزارش خبرگزاری فرانسه “فرانس پرس” چین با انتقاد از تحریم های اعمال شد از سوی واشنگتن علیه ایران، بر این باور است که قرار داد همکاری ۲۵ ساله راه را برای توسعه همکاری های اقتصادی و سیاسی هموارتر می کند.

بر اساس این گزارش چین یکی از بزرگترین شرکای تجاری ایران است و پیش از اعمال تحریم های یک جانبه ۲۰۱۸ دونالد ترامپ رئیس جمهوری پیشین آمریکا بزرگترین خریدار نفت از جمهوری اسلامی ایران بود.

به نوشته پایگاه خبری «استریتس تایمز» سنگاپور، توافق همکاری ایران و چین که پس از سال ها گفت وگو به امضای طرفین رسیده است موجبات گسترش همکاری در زمینه انرژی، امنیت، زیرساخت و ارتباطات را فراهم می سازد.

این سند که چارچوب همکاری های دو کشور را تعیین می کند از دیدگاه رقابت ژئوپلتیک با واکنش رسانه های غربی مواجه شد که مدعی بودند ایران و چین با امضای این قرارداد به دنبال تغییر بازی در سطح بین الملل در میان تحریم های آمریکا علیه تهران هستند.

بر خلاف تبلیغات غیرواقعی رسانه های غرب در مورد سند همکاری دو کشور، ایران و چین با سلطه جویی و قلدر مآبی غرب مخالف هستند و از عدالت و انصاف بین المللی محافظت می کنند و برنامه های راهبردی و همکاری را با هدف افزایش تعامل و سطح روابط دنبال می‌کنند به طوری که کارشناسان معتقدند این توافق می تواند الگویی برای همکاری سایر کشورها بر اساس نیازهای خود و در چارچوب توسعه متقابل باشد.

طرح همکاری جامع چین و ایران نتیجه تلاش دو طرف پس از صدور بیانیه مشترک در مورد ایجاد یک مشارکت راهبردی جامع در ژانویه ۲۰۱۶ و در جریان سفر “شی جین پینگ” رییس جمهوری چین به ایران است.

خبرگزاری چینی «شین هوا» نیز در گزارشی به دیدار وزاری امور خارجه ایران و چین اشاره می کند و می‌نویسد دو طرف مذاکرات گسترده ای را انجام داده اند و در خصوص راه های گسترش همکاری دو جانبه از جمله مذاکرات احیای برجام در وین رایزنی کردند.

به نوشته این رسانه چینی، امضای توافق ۲۵ ساله میان ایران و چین زمینه را برای توسعه روابط چند جانبه میان دو کشور فراهم می آورد.

کارشناسان معتقدند، جدا از ارتقاء همکاری های سیاسی، برنامه جامع همکاری ایران و چین می‌تواند پیامدهای منطقه ای مثبت زیادی برای دو کشور داشته باشد.

به باور تحلیلگران، چین و ایران سابقه همکاری طولانی دارند و ایران در چارچوب ابتکار عمل کمربند و جاده یک شریک حیاتی برای چین است و امضای این سند ناشی از نیاز دو کشور به دنبال توسعه بر اساس اصل سود متقابل و نتایج برد – برد است.

در واقع باید گفت که این سفر با توجه به محورهای مذاکرات در پکن و توافقات ایران چین از چند نظر، چه به لحاظ روابط دو جانبه و چه چندجانبه در معادلات منطقه ای و بین المللی از اهمیت فراوانی برخوردار است.

از یک نظر امضاء و حتی اجرایی شدن این سند به دلیل عمق مناسبات دوجانبه پکن و تهران نشان دهنده سطح عالی در روابط اقتصادی دو کشور است که در چارچوب همین سند جامع همکاری‌های راهبردی از اهمیتی راهبردی برخوردار است.

به اعتقاد کارشناسان، این سند به نوبه خود یک نقشه راه کامل برای توسعه همه جانبه مناسبات دو کشور است، به ویژه اینکه بر بعد مهم اقتصادی که محور اصلی این سند است بیش از همه اهمیت داده شده است.

این سند در بعد همکاری های بین المللی نیز اهمیت خاص می یابد و بیانگر وجود سطحی عالی از همکاری در مناسبات سیاسی تهران و پکن است. چون ایران و چین به عنوان دو کشور مهم و تأثیر گذار در نظام بین الملل، منافع و اهداف مشترکی برای گسترش همکاری‌ها در حوزه‌های مختلف و حفظ ثبات و امنیت منطقه برخوردار بوده و مخالف یکجانبه گرایی هستند.

در واقع باید گفت که امضاء و اجرایی سند این سند همکاری ۲۵ ساله، برآیند اعتماد متقابل دو کشور در مناسبات دو جانبه و همچنین در تعاملات منطقه ای و بین المللی است که از این پس می رود چراغ راه مناسبات همه جانبه میان دو کشور باشد و در عین حال تقویت کننده رویکرد “نگاه به شرق” ایران در روابط دوجانبه و چند جانبه باشد.